Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific reports

Ключевые слова: рыночная экономика, 
профессиональный мораль, профессиональная 
культура, морально-профессиональная культура, 
морально-профессиональная 
деформация, 
нравственное воспитание. 
J.Y. Yaxshilikov, N.E. Muxammadiyev, 
R.M. Karimova
THE MORAL DEFORMATION OF 
YOUTH AND THE WAYS OF ITS 
SOLUTION 
The scientific article investigates 
appearing of some moral-professional 
deformation of youth during the process of 
market economy and internal and external 
reasons, analyzes objective and subjective 
factors, measures of their prevention. 
Keywords: 
marker economy, 
professional behavior, 
professional 
culture, moral-professional culture, moral-
professional 
deformation, 
moral 
education. 
 
UDK: 1:371.01 
YOSHLAR IDEOSFERASI SHAKLLANISHI JARAYONINI
O‘RGANISHNING DOLZARBLIGI VA AHAMIYATI 
N.E.Saliyeva
O‘zbekiston Milliy Universiteti o‘qituvchisi  
  
Annotatsiya. Maqolada bugungi kunda mamlakatimizda yoshlarga doir siyosatga hukumat 
darajasida e’tibor qaratilayotgani, bunda qabul qilingan dasturlar doirasida ulkan ishlar amalga 
oshirilayotgani, bugungi yoshlarni millat ruhiga mos va vatanparvar qilib tarbiyalashda 
yoshlarning o‘ziga xos ideosferasini shakllantirish masalasi muhim ijtimoiy-siyosiy va ilmiy-
falsafiy masala ekanligi, bu esa o‘z navbatida yoshlarni mafkuraviy va g‘oyaviy jihatdan 
tarbiyalashda muhim ahamiyat kasb etishi bilan bog‘liq masalalar ilmiy-amaliy jihatdan 
yoritilgan. 
Kalit so‘zlar: ideosfera, yoshlar ideosferasi, shakllanish, yodhlar. 
Hozirgi davrda yurtimizda ma’naviy barkamol avlodni tarbiyalash, bunyodkor g‘oyalar 
asosida shakllangan yoshlarning manfaat va ehtiyojlarini ta’minlash uchun zarur shart-sharoitlar 
yaratib berishga alohida e’tibor berilmoqda. Bu borada yoshlarning jamiyat hayotidagi o‘rni va 
imkoniyatlarini oshirish, ularni siyosiy-ijtimoiy jarayonlarga yanada kengroq jalb qilish, islohotlardagi 
faolligini ta’minlash muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Bugungi kunda yoshlar, alohida ijtimoiy demografik qatlam sifatida, jamiyatimiz hayotining 
faol sub’ektiga, amalga oshirilayotgan islohotlarning eng muhim harakatlantiruvchi kuchlaridan biriga 
aylanib borayotgani shubhasiz. Xuddi ana shu omilni nazarda tutib, Prezidentimiz I.A.Karimov: 
«Yoshlar bilan ishlash masalalari alohida e’tiborni talab qiladi. Bugun yoshlarning jamiyat hayotidagi 
o‘rni va mavqeini yanada yuksaltirish o‘ta muhim masaladir. Faqat ana shunday asosda yoshlarni o‘z 
fikriga ega, turli ma’naviy xurujlarga qarshi sobit tura olishga qodir bo‘lgan, irodali, fidoiy va 
vatanparvar insonlar etib tarbiyalashga erishish mumkin” deb ta’kidlagan edilar. Shu munosabat bilan, 
hozirgi davrda o‘sib kelayotgan avlodning ma’naviy olami, jumladan unga ta’sir ko‘rsatadigan 
g‘oyaviy omillar dialektikasini tahlil qilish va shu asosda mavjud muammolarni chuqur o‘rganish 
hamda ularning adekvat echimlarini topish ehtiyoji tobora ortib bormokda.
Butun dunyoda, jumladan bizning mamlakatimizda ham mazkur sohadagi jarayonlarni chuqur 
va har tomonlama o‘rganish ehtiyoji tobora ortib bormoqda. Bu esa quyidagi umumiy tendensiyalar 
bilan belgilanadi:
1) hozirgi davrga kelib, yoshlarning butun jamiyat taraqqiyotini belgilaydigan, turli 
yangilanishlar va islohotlarni amalga oshiradigan, ularning pirovard natijalaridan eng ko‘p manfaatdor 
bo‘ladigan faol ijtimoiy sub’ekt va etakchi kuchga aylanayotgani bugungi jahon taraqqiyoti va 
insoniyat sivilizatsiyasining umumiy qonuniyati ekanligi ko‘pchilik tomonidan e’tirof etilmoqda;
47 

---