Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific reports

UDK: 94(575)1
 
 
 
 
 
 
SAMARQAND OSORI-ATIQALARINI O‘RGANISH VA SAQLASHDA
VASILIY VYATKINNING XIZMATLARI 
F.Sh. Shamukaramova 
O‘zRFA Tarix instituti katta ilmiy xodim-izlanuvchisi
, E-mail: [e-mail]
 
 
Annotatsiya. 
Mazkur maqolada tarixchi-sharqshunos, 
o‘lkashunos va arxeolog 
V.L.Vyatkinning Samarqand moddiy madaniyat yodgorliklarini o‘rganish va asrashdagi roli 
yoritilgan. Maqola O‘zbekiston Respublikasi Markaziy Davlat arxivida saqlanayotgan 
«V.L.Vyatkinning shaxsiy fondi»ning boy ma’lumotlari hamda nashr etilgan adabiyotlarga asoslangan 
holda yozilgan. 
Kalit so‘zlar: V.L. Vyatkin, Samarqand, Registon, Turkiston, Sherdor, Mirzo Ulug‘bek, Go‘ri 
Amir. 
 
Mashhur arxeolog, manbashunos, tarixchi olim – Vasiliy Lavrentevich Vyatkinning hayoti va 
serqirra ilmiy faoliyati bevosita O‘zbekiston tarixi va arxeologiyasini o‘rganish bilan chambarchas 
bog‘liqdir. 
XX asrning turli yillariga oid ilmiy nashrlardagi maqolalar[1] unga bag‘ishlangan bo‘lib, 
sharqshunoslik va arxeologiya tarixiga oid ishlarda uning nomi tez-tez tilga olinar[2]edi. Shuningdek, 
olimning ilmiy faoliyatiga bag‘ishlangan nomzodlik dissertatsiyasi himoya qilingan[3]. Ammo 
hanuzgacha V.L. Vyatkinning serqirra ilmiy va hayotiy yo‘lini ochib beruvchi maxsus monografik 
tadqiqot mavjud emas. O‘z navbatida mazkur ish avval mavjud bo‘lgan tadqiqotlarni to‘ldirishga ham 
xizmat qiladi.
V.L. Vyatkin 1869-yilning 18-avgustida Yettisuv (Semirechye) viloyatining Verniy shahriga 
ko‘chib kelgan kazak oilasida tug‘ildi. 1894-yilda Toshkentdagi o‘qituvchilar seminariysini 
tamomlagach, bir muddat O‘sh shahrida o‘qituvchilik qildi va ayni vaqtda Osiyo xalqlari tarixini 
o‘rganishga jadal kirishdi. Biroz fursat o‘tgach, Samarqandga kelib, umrining oxirigacha bu shaharga 
mehr qo‘ydi. Keyinchalik V.L.Vyatkinning nomi Samarqand va uning atrofi bilan bo g‘liq tarixni 
o‘rganish, tarixiy obidalarni muhofaza qilish va tavsiflash, qadimiy asori-atiqalar va qo‘lyozmalarni 
kolleksiya qilish bo‘yicha bajarilgan ishlarning ajralmas qismiga aylanib qoldi. O‘lkashunoslikka 
26 

---