Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

ILMIY AXBOROTNOMA FILOLOGIYA 2019-yil, 6-son 
27 
turnalarning patiday, O‘qildim-o minoralar xatiday”, “Tiriklikni bekor ko‘rsang, jon tikmoqqa qaror ko‘rsang”
kabi tasvir kechinmalari bu mavzudagi she’rlarining badiiy qimmatini yana ham oshirgan.
 
Adabiyotlar 
1.
Izzat Sulton. Adabiyot nazariyasi. –Toshkent: O‘qituvchi, 2005. 
2.
Norboev B. Istiqlol va iste’dod tarbiyasi. –Toshkent: O‘qituvchi, 1996. 
3.
Rahimjonov N. Mustaqillik davri o‘zbek she’riyati. –Toshkent: Fan, 2007. 
4.
Hojieva O. Panohim. She’rlar va hikoyalar. – Toshkent: Sharq, 1998. 
5.
Sharafiddinov O. Birinchi mo‘jiza. – Toshkent: G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 
1979. 
6.
“O‘zbekiston adabiyoti va san’ati” gazetasi, 2012-yil, 20-aprel,16-
сон
UDK: 494.3 
SHE’RIYATDA NOODATIY SO‘Z TARTIBI – INVERSIYANING O‘ZIGA XOS 
XUSUSIYATLARI 
 
A. Q. Sobirov 
Samarqand davlat universiteti 
 [e-mail]
 
 
Annotatsiya. 
She’riyatda so‘z tartibi (Hozirgi o‘zbek she’riyati misolida). Gap tarkibidagi so‘z 
birikmasi komponentlariga bog‘liq holda inversiyaning stilistik imkoniyatlarga egaligi nutqning 
ohangdorligini, ta’sirchanligini ta’minlaydi, unga ravshanlik va jo‘shqinlik, mayinlik bag‘ishlaydi. Gap 
bo‘laklarini ma’lum kommunikativ maqsadda joylashish tartibini o‘zgartirishda u yoki bu gap bo‘lagining 
estetik ahamiyati leksik-semantik birliklarning o‘zaro munosabati asosida shakllanadi. Bu esa muallifga 
gap bo‘laklarini noodatiy tartibda joylashtirishda so‘z ma’nosinini ajratib ko‘rsatish, ta’kidlash va 
kuchaytirishga imkon berishi kabilar maqolada aniqlandi. 
Tayanch so‘zlar: 
so‘z tartibi, noodatiy so‘z
 
tartibi – inversiya, ma’no nozikliklari, semantik 
vazifa, assemantik vazifa, ijodkorning o‘ziga xosligi, so‘z tartibida tabiiylik va sun’iylik, mantiqiy urg‘u, 
qofiya va vazn talabi.