Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

ILMIY AXBOROTNOMA PEDAGOGIKA 2019-yil, 6-son 
116 
a-
 
1- bocqich. b- 2- bosqich 
Badiiy didni tarbiyalash ham estetik tarbiya vazifalaridan biridir. Estetik did – 
bu gо‘zallikni 
sezish, gо‘zallikka hissiy munosabat, estetik sezgilar madaniyati, estetik baho bera olish, gо‘zallikning 
obyеktiv mezonlarini tushunish bilan chambarchas bo
g‘liqdir. San’at asarlari namunalarini baholash 
darajasi badiiy did kо‘rsatkichlaridan biridir. Shu asosda muayyan shaxsning didi haqida fikr yuritish 
mumkin. [2] 
Badiiy didning ikkinchi kо‘rsatkichi: gо‘zallikka baho berish, me’yorida tanlash masalasida, 
haqiqiy gо‘zallikni soxta gо‘zallikdan ajrata olishda kо‘zga tashlanadi. Badiiy didning uchinchi 
kо‘rsatkichi: san’at asarlarida yuksak talabda, soxtalikka qarshi kurashda, tasvirlardagi obrazlami chuqur 
kо‘ra bilishda namoyon bо‘ladi.
Estetik did atrofimizdagi narsalaming, tabiatning, mehnat mahsulotlarining, kishilar 
munosabatining, haqiqiy san’at namunalarining ta’siri ostida rivojlanib boradi. Estetik did gо‘zallikni 
tushunib idrok etishda gо‘zallikka oid ongli munosabat ham shakllanib boradi.
Ota-onalar bolalariga uyni yig‘is
htirish rasm, chizmachilik, qо‘l mehnati darslari bolalargа 
gо‘zallikni idrok etishni о‘rgatadi.
Bilamizki, bolalar yoshlikda she’rlarni tez yod olish xususiyatiga ega. 
Rang va shakllarni ham shu kabi yodda saqlash va ularni aynan takrorlashga о‘rgatish ta
sviriy faoliyatning 
ilk qadamlari bо‘ladi.
О‘zlari idrok etgan gо‘zallikni rasm, applikatsiya, loy va plastilindan, yo
g‘och, 
qog‘ozdan yasagan buyumlarida gavdalantiradilar.[6] 
Grafik tasvirlar maktabdagi kо‘pchilik fanlar bо‘yicha yangi bilimlarni о‘quvch
ilar faol va ongli 
ravishda о‘zlashtirishlarida 
eng asosiy vositalardan biri sanaladi. Ular bilimlarning sezgi asosini 
ta’minlaydi va о‘quvchilarda bizni о‘rab turgan olam va undagi narsalar haqida yaqqol, aniq va tо‘
g‘ri 
tasavvurlarni hosil qilish maqsadl
arini kо‘zda tutadi.
Grafik tasvirlar kо‘plab ijоdkоrlik faоliyati turlarini 
bо
g‘
lоvchi bо‘
g‘
in hisоblanadi. S
h
uning uchun ham chizmachilik kursida shaхsning ijоdkоrlik 
qоbiliyatlarini shakllantiruvchi juda katta pоtеnsial imkоniyatlar mavjud.[7]
Chizmachilikka oid loyihalash. 
Demak yangi loyihani bajarish ma’lum kо‘nikma va malakaga tayanib amalga oshiriladi, buning 
uchun oldindan tarkib topib kelayotgan loyiha tuzish tajribasi ham bо‘lishi lozim. Bu tajriba esa 
faoliyatning uzluksiz takrorlanishidan yuzaga keladi.
Adabiyotlar 
1. 
Sharipov Sh. S., Мuslimov N. A. Texniк ijodkorliк va dizayn. 
– Toshkent, 2011. –26.b. 
2. Хаsаnоv R. Аmаliy bеzаk sаn’аti маsh
g‘
ulоtlаri mеtоdiкаsi. О‘
quv 
qо‘llаnmа
. - 
Tоshкеnt, 2003. 
– 
14 b.
3. S.Raxmetov. Dastgohli rangtasvirda kompozitsiya asoslari. Metodik qo‘llanma. – Toshkent: Sharq, 
2007. – 18 b. 
4. Ростовсев Н.Н. «Методика преподования изобразителного искуства в школе». M.2000. С.24.
5. N.Isoxо‘jayeva. Rangtasvir kompozitsiya” (natyurmort). 
– T., 2014. – 35 b 
6. Or
ipov B. Tasviriy san’at va uni о‘qitish metodikasi. 
– T.: Ilm- Ziyo, 2005. – 40 b 
7. E.Ro‘ziyev.
 
Мuhandislik grafikasi
ni o‘qitish metofdikasi. Darslik. – T., 2010. – 16 .b. 

---