Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

ҳок и м л и к би р н еча марта б и р қўлдан и кк и н чи си га
ў т ган л и ги н и и сботл аш м у м к и н . Т ан га н ам ун ал ар и ,
хўж аликка о и д архив ҳуж ж атлари аф риғи й лар давлати -
д а бош қ ариш ва с о л и қ си ст ем а си таком иллаш ган ва
м уайян тартибга сол и н ган л и ги н и тасди к дай ди .
Ш убҳаси з, Тупроққалъадан топ и лган ж уда б о й ар ­
хеологик материалларни пухта текш ириш би лан хор азм ­
ликларнинг III—IV асрлардаги хўжалик ф аолияти , ж ум -
ладан қ и ш л оқ хўж алиги ва ҳун арм ан дч или ги , ҳарбий
тузум , бади и й м аданияти ва ёзув и н и тўла равиш да тас-
вирлаш м ум кин.
Бутун Х оразм да ш о у т р н и н г тенги й ў қ дабдабали
р ези ден ц и я си бўлган Тупроққалъа сарой и номаълум са -
бабларга кўра IV асрга к ели б таш ландиққа ай л ан и б 
ь -
бўш аб қолади, ш аҳардаги бўш л и қ э с а VI асргача давом
этади. Х удди ш у даврда А м удар ён и н г ўнг ва алоҳида
сўл қирғоғидаги суғориш и нш оотлари ҳам и н қ и р озга
учрайди. Катта магистрал каналларин и нг қуйи о қ и м и -
даги тармокдари бутунлай иш дан чиқади. Қ адим ги К ал-
там и н ор сув си ст ем а си н и ҳоя т қ исқ ари б кетади. Сўл
қирғоғидаги суғорилади ган кўп ерлар чўлу б и ёб о н г а
ай л ан и б, анча ш аҳарлар ҳувиллаб қолади.
А ф р и ғ сулоласи ш ун дай катта тарихий ўзгариш лар
с о д и р бўлган б и р даврга тўғри келади. Д а р в о қ е, э р а ­
м и зн и н г IV асрларидан бош л аб ш ундай кучли воқеалар
рўй бер ади к и , натиж ада Х о р а зм н и н г бутун хўж алик ва
ж ам и ят тузум и , м аиш и й ва с и ёс и й ақволи к еск и н р а­
виш да ўзгара б ош л ай ди . Бу ўзгариш лар ян ги хилдаги
и стеҳ к о м ва ҳ о в л и л а р н и н г п а й д о б ў л и ш и д а яққол