Музейларнинг архивлар билан боғлиқлиги ва бу боғлиқлик нималардан иборат

Bozarov Nuralibek

Музейларнинг архивлар билан боғлиқлиги ва бу боғлиқлик нималардан иборат. Музей фондлари ҳақида қандай тушунчага эгасиз? Музей фондлари қандай ҳисобга олинади? Музей буюмларининг дастлабки ҳисоби ва дастлабки ишланиши нималардан иборат. Музей ашёлари ҳисобга олинадиган ёрдамчи ҳақида нимларни биласиз. Сурхондарё таниқли шахслар ва ҳаёти ҳам фаолиятига бағишланган музейлар борми?

1.Музейларнинг архивлар билан боғлиқлиги ва бу боғлиқлик нималардан иборат

Ҳозирги пайтда Архившуносликнинг асосий мақсади бўлажак тарихчиларни архив муассасалари билан ишлашга, архив ҳужжатларини кидириб топгап методикаси билан таништиришга ҳамда улардан илмий тадқиқот ёхуд таргибот ташвикот ва амалиёт ишларида фойдаланишга ургатишдан иборат.
Архив ҳужжатлари, яъни архивларда сақланаетган эзма, чизма Шаклида когозга туШирилган ҳужжатли материаллар, кинофотоҳужжатлар ва бошқа турли манбалар архишнуносликнинг асосий тадқиқот объекти ҳисобланади. Бундай манбалар эса давлат муассасалари, жамоат ташкилотлари, корхоналар ёхуд алохида Шахсларнинг фаолияти натижаси уларок дунега келади, тупланади ва архивларнинг бебахо мулкига айланиб боради.
Инсоният тарихида ёзув энг қадимги жамиятда бундан 3,5-4 минг йил олдин жанубий Месопотамияда вужудга келди. Ёзувнинг вужудга келиши иша давр учун, давлатлар, халқлар тараққиёти учун муҳим омил билиб хизмат қилган, бугунги тарихимизни ўрганишимизда қадимги ёзма манбалар муҳим аҳамият касб этади. Жаҳон тарихидаги дастлабки ўзига хос архивлар албатта ёзув ривожлангандан кейин, асосан хукумдорларнинг саройларида тўпланган ва асосан давлат бошқарувига оид ҳужжатлар бўлган.
Бизнинг ўлкамиз тарихи ҳақида маълумот берувчи ёдгорликлар ҳам кўп Шулардан энг эътиборга молик Юқори Зарафшондаги Қалъаи Муғдан топилган суғд ёзувидаги ҳужжатлардир.
Суғд тилидаги ёзувлар асосан IУ-Х асрларга оид бўлиб, турли мазмундаги юридик ҳужжатлар (аҳдномалар, никоҳ ҳақидаги шартномалар, олди-сотти ҳужжатлари, тилхатлар), ҳукумдорлар (Суғд, , Турк ва Фарғона ҳукумдорлари) ўртасидаги ёзишмалар, хужаликнинг кундалик турмушига оид ҳужжатлар, масалан, харажатлардан иборат ҳужжатлар ҳамда фармонлардан иборат.