Исломий молия тарихи исломий ва анъанавий молиялаштириш ўртасидаги тафовут

Оилавий такофул - ҳамжамиятдаги бир нечта кишининг уларнинг ҳар бири билан рўй бериши мумкин бўлган мусибат (фалокат) ҳолатларида бир-бирига ёрдам бериш мақсадидаги ўзаро ҳамкорлигини ўзида акс эттирувчи схемадир. Умуман олганда, оилавий такофулнинг уч шакли мавжуд:
1) оддий ҳамкорлик;
2) жамғармалар билан ҳамкорлик;
3) алоҳида гурухларга асосланган ҳамкорлик.


Исломий инвестиция жамғармалари


Исломий инвестиция жамғармаларининг турли тоифалари мавжуд:
- ҳиссадорлик капитали жамғармалари,
- мулк ва кўчмас мулк жамғармалари,
- товар жамғармалари,
- ижара жамғармалари,
- муробаҳа жамғармалари,
- аралаш жамғармалар.


Сукуклар-исломий қимматли қоғозлар
Сукук, бу – ислом молияси тизимидаги қимматли қоғоз ҳисобланади. Таниқли олим, муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний сукукка қуйидагича таъриф берган: «Сукук бойликларни адолатли тақсимлаш воситасидир, чунки сукук сармоядорларга лойиҳадан келадиган фойданинг маълум қисмини олиш имконини беради ва шу сабабли бир сармоядорнинг кучи етмаган катта корхона/лойиҳаларни молиялаштиришнинг энг яхши усулларидан бири ҳисобланади».
Кенг маънода сукук шариат талабларига мувофиқ тузилган облигацияларни билдиради. Сакк (сукукнинг бирликдагиси) – мулкка умумий эгалик қилишда ўз эгасининг улуш ҳуқуқини тасдиқлайдиган ҳужжат(сертификат)дир, уни ишлатиш (муробаҳа-сукуклари чиқаришда олди-сотди қилиш орқали, ижара-сукуклари олди-сотди ҳолатида кейинчалик ижарага бериш орқали) молиялаштириш ёки сукук чиқариш орқали молиялаштирилаётган лойиҳада(мушорака-сукуки, музораба-сукуки) улушга эга бўлиш билан амалга оширилади.

Қуйида сукукнинг кенг тарқалган шаклларини келтириб ўтамиз:

– сукук ал-музорабада – SPV ва қарздор шерикчилик иштирокчилари бўладилар. Инвесторларнинг ҳуқуқлари пай инвестиция фондлари эгалари ҳуқуқлари билан тенгдир. Ушбу таркиб кўп сонли майда инвесторларнинг маблағларини жалб этиш учун ишлатилади;