Исломда мерос ва унинг тақсимоти

www.madrasa.uz
 
151 
билинмагунча мерос тақсимоти тўхтатиб турилади. Ўғил 
тирик бўлса, барча молни олади, агар қози уни ўлган деб ҳукм 
қилса, бошқа ворисларга улушлари баробарида мерос тақсим 
қилинади. 
2. Бошқаларни ҳажб қилмасдан, уларга меросда шерик 
бўлади. Мисол: бир киши вафот этиб ўзидан хотини, онаси, 
ота бир акаси ва бедарак йўқолган туғишган укасини 
қолдирди. Хотин тўртдан бир 1/4 олади. Она олтидан бир 1/6 
олади. Сўнгра токи мафқуднинг тирик ёки ўлик эканлиги 
аниқ билинмагунча мерос тақсимоти тўхтатиб турилади. 
Бедарак йўқолган туғишган ука тирик ҳолда топилса, у 
асабалик жиҳатидан қолган барча меросни олади. Агар унинг 
вафот топганлиги аниқланса ёки вафот топганига ҳукм 
қилинса, ота бир ака асабалик жиҳатидан қолган барча 
меросни олади. 
МУРТАД 
Муртад 
(
ٌ دَتْر م
)
деб Ислом динидан қайтган одамни 
айтилади.
Муртад Ислом динидан қайтган ҳолда ўлса ёки 
ўлдирилса ёки дорул-ҳарбга қочиб кетгач, қози унинг дорул-
ҳарбга қўшилгани ҳақида ҳукм қилса, мусулмон ҳолида 
топган мол-дунёси унинг мусулмон меросхўрларига 
шаръиятга мувофиқ тақсимлаб берилади. Имом Абу Ҳанифа 
раҳимаҳуллоҳнинг наздларида муртадлик ҳолида топган мол-
дунёси 
байтул-молга 
қўйилади 
(байтул-мол 
мавжуд 

---

www.madrasa.uz
 
152 
бўлмаганда муртаддан қолган мерос мусулмонлар манфаати 
учун ишлатилсин деб, омонатдор кишига берилади). Имом 
Абу Юсуф ва имом Муҳаммад раҳимаҳумаллоҳ наздларида 
иккала ҳолатда топган барча мол-дунёси унинг мусулмон 
меросхўрларига тақсимлаб берилади.
Агар диндан қайтган одам аёл киши бўлса, барча 
уламоларимиз наздида унинг қолдирган мол-мулки мусулмон 
меросхўрларига тақсимлаб берилади.
Муртад эркак бўлсин, аёл бўлсин ҳеч кимдан мерос 
олмайди, мусулмондан ҳам, аслий кофирдан ҳам, ўзига 
ўхшаш муртаддан ҳам.