Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali «konchilik ishi» kafedrasi

7 – MA’RUZA


TOG‘ JINSI XOSSALARINI TAHLIL QILISH.


Reja:
1.Kon massivida tog‘ jinslarining fizik xususiyatlarini о‘rganish usullari.
2.Kon massivida tog‘ jinslarining fizik-texnik kо‘rsatkichlarining tahlili.
3. Yumshatilgan tog‘ jinslari tasnifi.
4.Tog‘ jinslarining mexaniq va kon-texnologik kо‘rsatkichlari..
5.Tog‘ jinslarining issiqlik va elektromagnit xususiyatlari.
6.Kon massivida yumshatilgan tog‘ jinslarining xususiyatlari.


Kon massivida tog‘ jinslarining fizik xususiyatlarini о‘rganish usullari
Tekshirishlar amalga oshirish xususiyati bо‘yicha tabiiy usullar laboratoriya tadqiqotlariga yaqinlashtirilgan (odatda о‘lchamlari kichraytirilib), penetratsion (kiritilish), geofizik va hisoblash usullariga bо‘linadi.
Laboratoriya tadqiqotlariga yaqinlashtirilgan usul atrof kon massividan katta bо‘lak tog‘ jinsini ajratib, qisman oldindan tayyorlab olish bilan olib boriladi. Bu usulda tog‘ jinslarining mustahkamlik kо‘rsatkichlari, qisman kon massivining gidravlik va issiqlik xossalari aniqlaniladi. Bu usulda ancha katta hajmdagi kon massivi tog‘ jinslarining xossalari haqida kо‘p mehnat talab qilib, yetarli hajmda ma’lumot berolmaydi.
Penetratsion usul tog‘ jinslari tanasiga (ichiga) turli xil о‘lchagichlar kiritilishi bilan ularning mustahkamlik, qayishqoqlik, egiluvchanlik xossalari va ularning tog‘-kon-texnologik kо‘rsatkichlari haqida ma’lumotlar olish mumkin, shuningdek bu usul tezkor va sodda amalga oshiriladi. Ammo о‘rganilayotgan jins hajmi juda kichik. Bu usul bilvosita bо‘lib, laboratoriya usuli bilan birgalikda olib boriladi.
Geofizik usul guruhiga barcha о‘rganish usullari kiradi. Geologiya qidiruv ishlarida olib boriladigan ushbu usul bilan tog‘ jinslarining massivdagi tuzilishi va tarkibi kerakli natijalarga erishish uchun tog‘ jinslari xossalarini bilish talab qilinadi. YA’ni oldindan ma’lum massiv xarakteristikalari va geofizika natijalaridan mujassamlab fizik xossalar aniqlanadi.