Ислом Каримов номидаги Тошкент Давлат техника Университети Олмалиқ филиали Рўйхатга олинди “Тасдиқлайман ”


Табиий ресурсларни муҳофаза қилишнинг аспектлари



Download 1,25 Mb.
bet17/81
Sana21.02.2022
Hajmi1,25 Mb.
#44864
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   81
Bog'liq
УМК узб

2. Табиий ресурсларни муҳофаза қилишнинг аспектлари.

Мавзуга доир таянч иборалар: Табиий ресурслардан фойдаланиш, кўпқирралилик, регионаллик, ўзаро боғлиқлик.

Табиий ресурслардан фойдаланишнинг принцип ва қоидалари


Табиий ресурслардан фойдаланишнинг принцип ва қоидалари табиатдаги барча предмет ва ҳодисаларнинг ўзаро боғлиқлигига асосланган бўлиб, улар қуйидагилардир:
кўпқирралилик қоидаси табиий ресурслардан фойдаланишда уларнинг кўп қиррали аҳамиятга эга эканлигини ҳисобга олишга асосланган. Масалан, ўрмон ресурсларидан фойдаланишда шуни ҳисобга олиш керак-ки, ўрмон халқ хўжалиги учун ёғоч манбаи бўлиб ҳисобланади. Бу ёғоч ёғочсозлик ва кимё саноати учун хом ашё бўлиб хизмат қилади. Лекин ўрмон ресурслари бундан ташқари биосферанинг кислород «генератори» сифатида фаолият кўрсатади, тупроқда намликни сақлайди, тупроқни ювилиб кетишдан асрайди, микроиқлим ҳосил қилади, инсонга мева-чевалар етқазиб беради, қолаверса у ёввойи ҳайвонлар учун яшаш маскани бўлиб ҳам хизмат қилади. Буни дарёлар мисолида ҳам кўриш мумкин. Дарё чучук сув артерияси, қулай ва арзон транспорт коммуникацияси, гидроэнергия манбаи ва бошқа воситалар сифатида хизмат қилади;
регионаллик қоидаси ҳар бир регионнинг табиий ресурсидан фойдаланишда бу ресурснинг ўша жойдаги миқдорини ҳисобга олиш зарурлигига асосланган. Масалан, Ер юзининг турли регионларида сув ресурслари турлича жойлашган. Агар шимолий регионларда сув сероблигидан ер ботқоқлашган бўлса, жанубда сув танқислигидан ерлар қақраган. Шунинг учун сувдан фойдаланишда бу жойларда ҳисоб-китобли иш юритилиши лозим;
ўзаро боғлиқлик қоидаси табиий ресурслар ҳолатининг ўзаро боғлиқлигига асосланган бўлиб, унга кўра бирор табиий ресурсдан фойдаланиш у билан боғлиқ бўлган бошқа ресурсга ҳам таъсир ўтказади. Масалан, маълум майдонда рудали маъданларнинг кўплаб қазиб олиниши ўша жойнинг рельфи, гидрорежими ва бошқа табиий ҳолатларига таъсир қилади, натижада бу жойнинг ўсимлик ва ҳайвон дунёси ўзгариб кетади; элементар ресурс ҳисобланган азотнинг ҳаводан кўплаб сўриб олиниши унинг ўрнини бошқа газлар эгаллашига олиб келади ва ҳ.к.

Download 1,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   81




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish