Ishtixon tumani misolida 2 mundarija

4.3. Foyda summasi  va uzumchilikda uni ko’paytirish imkoniyatlari. 

 

Bugungi  kunda  O’zbekiston  Markaziy  Osiyoda  uzum  mahsulotlarini 

yetishtirishning 

asosiy 

ishlab 

chiqaruvchilari 

hisoblanadi. 

Chunki 

---

24 

respublikamizdagi qulay tabiiy-iqlim sharoiti mahsulotlarni yetishtirish, saqlash va 

uzoq masofalarga jo’natishda yuqori chidamlilikka ega bo’lgan mayiz, shuningdek, 

turli xildagi vino, sharbat, konsentrat, konyak va shampan vinolarini ishlab chiqari 

uchun sifatli xom ashyo yetkazish imkonini beradi. Respublikamizda bugungi kunda 

uzumning  37  navi  rayonlashtirilgan.  Shuningdek,  mamlakatimizda  uzum 

mahsulotlarini  qayta  ishlash  va  qayta  ishlovchi  korxonalar  faoliyatini 

muvofiqlashtirish  vazifasi  yagona  ixtisoslashgan  “O’zvinosanoatxolding” xolding 

kompaniyasiga yuklatilgan. 

Ma’lumki, Respublikamizda qayta ishlangan uzumchilik mahsulotlarining 30 

foizi ichki bozorni ta’minlash imkonini beradi. Shuning uchun mahsulot sotishda 

tashqi  bozorlarni  egallash  xolding  kompaniyasining  asosiy  vazifalaridan  biri 

hisoblanadi.  Bugungi  kunda  kompaniya  tomonidan  ishlab  chiqarilayotgan 

vinochilik  maxsulotlari  eksportining  asosiy  ulushi  Rossiya  Federasiyasiga  to’g’ri 

keladi (60 foiz). Qozog’iston, Qirg’iziston, Turkmaniston va Ukraina mamlakatlari 

ham  mahsulotlarni  sotishning  barqaror  bozori  hisoblanadi.  Birgina  2016  yilda 

kompaniya  tomonidan  9429,3  ming  AQSh  dollari  qiymatidagi  mahsulot  eksport 

qilingan. Eksport qilingan mahsulot qiymati 2006 yilda 7749,9 ming AQSh dollarini 

tashkil qilgan bo’lib, bu ko’rsatkich 1,2 martaga oshgan. 

Umuman olganda, uzum yetishtirish va uni qayta ishlashdan quyidagi asosiy 

yo’nalishlar  tarkib  topadi:  xo’raki  va  quritiladigan  uzum  yetishtirish  hamda 

birlamchi, vinochilik, sharbat mahsulotlari, turli xil konsentratlar hamda konservalar 

hamda ikkilamchi  mahsulotlar ishlab chiqarish yo’nalishidir,  

Ana  shunday  texnologiyalarni  takomillashtirish  hamda  modernizasiya  qilish 

sohada  ikkilamchi  maxsulotlar  samaradorligini  ko’paytiradi,  tarmoqning 

raqobatbardoshligini  oshirib,  ijtimoiy-iqtisodiy  muommolarning  hal  bo’lishiga 

hizmat qiladi. 

Uzum  mahsulotlarini  yetishtirish  va  qayta  ishlash  tarmog’ining  o’ziga  xos 

xususiyatlari  qishloq  xo’jaligi  ishlab  chiqarishi  xususiyatlarining  tarkibiy  qismi 

sifatida  tarmoqda  ishlab  chiqarishini  modernizasiyalash,  ishlab  chiqarishni 

diversisifikasiyalash  orqali  yuqori  daromadli  sohaga  aylantirishda  tarmoqning 

o’ziga xos xususiyatlarini e’tiborga olishni talab etadi. 

Yuqoridagi  holatlardan  kelib  chiqqan  holda  qishloq  xo’jaligi  mahsulotlarini 

jumladan  paxta  va  uzumni  qayta  ishlash  sohalarini  texnolok  modernizatsiya 

qilishning ahamiyati quyidagi holatlarda namoyon bo’ladi. 

---

25