Ishlab chiqarishda boshqaruv” fakulteti “iqtisodiyot” kafedrasi

Davlatlarning eksport va import salohiyati

Harbiy qudrati. Hozirgi vaqtda qurolli kuchlari soni 310,4 ming tani tashkil etadi. Hozirgi kunda har yili o’rtacha qurolli kuchlar uchun 45-50 mlrd dollar mablag’ sarflaydi. Jahon bo’yicha barcha harbiy xarajatlar uchun ajratilayotgan mablag’ni 2,6 foizi Yaponiya hissasiga to’g’ri keladi. Qurolli kuchlari va uning qudrati bo’yicha jahonda 8-o’rinda turadi.
Germaniyaning iqtisodiy, siyosiy-hududiy tuzilishi va geosiyosiy holati. Germaniya Federativ Respublikasi. 1990-yil 3-oktyabrda GFR va GDR yagona Germaniyaga Birlashgan. Poytaxti Berlin shahri. Germaniya markaziy Yevropadagi davlat bo’lib, u shimoldan Daniya, sharqdan Polsha va Chexiya respublikalari bilan, janubda Avstriya va Shveysariya bilan, g’arbda Fransiya, Lyuksemburg, Belgiya va Niderlandiya bilan chegaradosh. Shimolda shimoliy va Boltiq dengizlari bilan o’ralgan. Mamlakat maydoni 356733 kv.km (dunyoda 61-o’rinda). Mamlakatning shimoliy hududlari asosan tekisliklardan iborat. Markaziy hududlari esa adirlar va daryo vohalaridan iborat. Mamlakatning janubiy qismi Alp tog’lari kesib o’tgan. Boltiq dengizidagi Frizisk orollari va Shimoliy dengizdagi Femarn hamda Ryugen orollari ham Germaniyaga tegishli. Germaniyaning yirik daryolari Reyn, Rur, Mozel, Dunay, Elba. Mazkur daryolar mamlakat iqtisodiyotida ham muhim ahamiyatga ega. Mamlakat tabiiy qazilma boyliklarga juda boy. Ayniqsa ko’mir zaxirasi bo’yicha (Rur va Saar havzalari) Yevropada yetakchi davlatdir.
Siyosiy tuzulishi. Hozirda mamlakatda ikki qonun chiqaruvchi organi Bundesrat (unga hududlarning vakillari kiradi) va Bundestag (parlament) dan iborat parlament turidagi federativ ko’p partiyali respublika. Davlat boshlig’i – federal prezident, hukumat boshlig’i esa – federal kansler hisoblanadi.
2.2.2-JJadva
Italiya Davlatining Jahon iqtisodiyotidagi o'rni

Siyosiy tuzilishi. Italiyada ijro hokimiyati prezidentga va bosh vazir boshchiligidagi hukumatga tegishlidir. Ikki palatali parlament Respublika Senati va deputatlar palatasidan tashkil topgan.
Iqtisodi. Italiya yuqori darajada iqtisodiy rivojlangan davlatlar qatoriga kiradi. Mamlakat inovatsion biznes sohasida, yuqori darajada rivojlangan qishloq xo’jaligi, eng texnologiyali avtomashinalar va butun dunyo moda olamining rivojlanishi markazi sifatida alohida ajralib turadi. Mamlakatning YaIM 1.9 mlrd dollar (2017) bo’lib, aholi jon boshiga o’rtacha 2317 ming dollardan to’g’ri keladi (25-jadval). Bu jihatdan YaIM Fransiya va Buyuk Britaniya bilan deyarli bir xil darajada. Mamlakatning YaIM jahon YaIM mahsuloti hajmini 1.8 foizini tashkil etadi. Mamlakatda o’rtacha ish haqi deyarli 2500 yevroni tashkil qiladi. Lekin shunga qaramasdan so’nggi yillarda mamlakatda ishsizlik darajasi deyarli 11% ga yetgan. Italiya yevro hududiga kirsada, uning byudjeti kamomadi belgilangan me’yordan 3% ortadi. Iqtisodi ham sanoati rivojlangan shimolga va agrar janubga ajralgan.
2.2.3-Jadval