|
18 Маъруза
Ишлаб чиқаришда антропоген хавфлар ва ундан огохлантириш. Хавфларни бахолаш. Бино ва иншоатларга бўлган хавфсизлик талаблари.
Режа: Ишлаб чиқариш жараёнларини бажаришда инсон мехнатидан хавфсиз фойдаланиш. Инсонни хавфларга учрашини сабаблари. Инсонга фаолиятига эргономик психологик талаблар. Хавфсиз жараён бажаришга ўргатиш, инсон фаолиятини бахолаш.
Жамиятни бошқаришда, ишлаб чиқаришида “инсон” етакчи ва асосий куч хисобланади ва уни мехнатини, фаолиятини, саломатлигини химоялаш, келажакда соғлом ва хавфсиз мухит яратиб улардан фойдаланиш масаласида давлатимиз эътибор бермоқда. Қўл мехнатини енгиллаштириш, хавфни мухитни чегаралаш, механизация, автоматизация, электроника васиталаридан фойдаланиш, самарали ва хавфсиз услубларини, воситаларини қўллаш, илмий- тадқиқот ишларини олиб бориш ва тадбиқ қилиш борасида кенг доирада ишлар олиб борилмоқда.
Хавфсизликка боғлиқ қонун қоидаларни талабларни бузилиши билан, шунингдек инсон томонидан жараёнларга, талабларга эътиборсизлик ишлаб чиқаришда хавфларни намоён қилади.
Ишлаб чиқариш мухитида кимёвий, электрик, совитиш, иситиш, қайта ишлаш, босим қўллаш, механик ва бошқа жараёнларни бажаришда инсон учун антропоген хавфлар содир бўлади, натижада касаллик, захарланиш, шикастланиш, фаолиятни пасайиши, ногиронлик содир бўлади.
Хавфларни олдини олиш, огохлантириш, меёрий мехнат қилиш аввало инсонни билим даражасига, малакасига, иш жойларини ўзлаштиришга, қонун қоидаларга амал қилишга боғлиқ. Шунинг учун хам режали йўриқнома ўтказилади, замонавий хавфсизликни таъминлаш воситаларидан фойдаланилади, назорат олиб борилади.
Инсонни ишлаб чиқаришда хавфсиз соғлом мухитда фаолият юритиши ва хавфларни олдини олиш, жараён бажаришида эргономик, экологик, психологикхолатлар талабга мос бўлиши керак. Меёрий мухит, таъминот, назорат бўлмаса ташкилий, технологик, санитар гигиеник, психофизиологик сабаблар таъсиридан хавфлар, ходисалар юзага келади.
Ишлаб чиқариш шароитида инсонларга мухитга боғлиқ техноген, антропоген хавфлар бўлмаслигини, олдини олиш ва огохлантириш йўлида эргономик мухит, яъни ахборот олиш ва огохлантириш йўлида эргономик мухит, яъни ахборот олиш, биофизик, энергетик, фазовий-антропометрик , техник эстетик мослашув, шунингдек психологик рухий жараён, рухий хосса ва рухий холат эътиборга олинади. Мехнат қилишга мослашув ва рухий холат табиий ёки вақтинча бўлиши мумкин. Рухий холатни мехнатга кўтариш учун табиий, алкогол моддалар ишлатилади, бу усул инсон саломатлигига салбий таъсир этади.
Инсон учун таъсир этадиган экологик, аралаш, техноген, антропоген хавфларни содир бўлиши қурилган ва фойдаланилаётган саноат бино иншоатларига хам боғлиқ.
Шунинг учун бино иншоатлар лойихаси саноат тармоқлари турини хавфлилик томонларини эътиборга олиб тайёрланиши керак ва жараён бажарилишида хавфсизлик норма қоида талаблари эътиборга олинади, назорат олиб борилади. Саноат ишлаб чиқариш корхоналари фаолияти хавфсизлик нуқтаи даражаси бахоланади.
Назорат саволлари
Инсон учун антропоген хавфлар, огохлантириш
Инсон мехнатини бохолаш мухофазалаш
Хавфларни содир бўлиш сабаблари
Соғлом мухит яратиш талаблари
Бино иншоатларга хавфсизлик талаблари
Хулоса
Мехнат мухофазасини яхшилаш, ишлаб чиқариш ва технологик жараёнлар хавфсизлигини таъминлаш, ишчи хизматчилар учун соғлом ва хавфсиз мухит яратиш давлатни мухим вазифаларидан биридир. Бунинг учун фан ва техника ютуқларини тадбиқ қилишга катта эътибор берилаяпти. Натижада ишлаб чиқариш корхоналарида шикастланиш, касалланиш йилдан йилга камайиб, ишчи хизматчиларнинг маданий ва моддий турмуши яхшиланиб бормоқда. Бу борада жараёнларни автоматлаштириш, мехнатни илмий ташкил қилиш , фан техника тараққиёти, янги техникани ўрни хисобга олинаяпти.
Саноат корхоналарида жараёнларни хавфсиз бажариб махсулотлар олишда хавфсизликни таъминлаш нуқтаи назаридан бўлажак мутахассисларга алохида талаб қўйилади. Бу ишда хавфсизликни таъминлашда, мехнат шароитини яхшилашда жавобгар шахсларнинг билими, қобилияти, хавфсизлик масалаларини хал қилишга тўғри ёндашиши мухим роль ўйнайди. Шу мақсадда ишлаб чиқариш жараёнлари хавфсизлиги фанидан хам билим берилади, ўзлаштириш даражаси бахоланади.
Мутахассисларнинг чуқур билимга эга бўлиши хавфсизликни таъминлаб, халқ хўжалиги махсулотларини ишлаб чиқариш ва ишчи хизматчилар учун талабга мос келадиган мехнат шароитини яратишга олиб келади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
