13
2,284
14
2,421
15
2,561
16
2,704
17
2,847
18
2,993
19
3,141
20
3,292
21
3,444
22
3,597
Tarif-malaka ma’lumotnomalari ayrim kasblar va mehnat turlarining batafsil tarifi, u
yoki bu aniq ishni bajaruvchining bilim va ko’nikmalariga qo’yiladigan talablardan ibo-
rat bo’ladi, shuningdek, unda bu ishni tariflash uchun qo’yiladigan razryadlar ham ko’r-
satiladi. Tarif setkasida razryadlardan tashqari tarif koeffistientlari ham bo’lib, ular bi-
rinchi razryadli ishchiga haq to’lash bilan keying razryadli ishchilar mehnatiga haq to’-
lashning o’zaro nisbatini ko’rsatadi (birinchi razryadning tarif koeffistienti hamma vaqt
birga teng bo’ladi). Yuqorida 1-jadvalda O’zbekiston Respublikasida mehnatga haq to’-
lashning yagona tarif setkasi keltirilgan.
Tarif stavkalari tegishli razryadga ega bo’lgan ishchining mehnatiga to’lanadigan
haq miqdorini belgilab beradi.
Mehnat qilish sharoiti og’ir va zararli bo’lgan ishchilarga tarif stavkasiga qo’shim-
cha haqlar belgilanadi. Tarif stavkalariga ustamalar shaklidagi haq (razryadlar bo’yicha
farqlantirilgan) ‘rofessional mahorat uchun belgilanadi.
Alohida tarmoqning iqtisodiyotdagi ahamiyatiga qarab amalda ish haqini va man-
sab maoshlarini farqlantirish ishlari amalga oshiriladi. Bunda mamlakat uchun muhim
ahamiyatga ega bo’lgan etakchi tarmoqlarga tajribali, malakali kadrlarni jalb etish, bu
tarmoqlarda ishchi va xizmatchilar tarkibi barqaror bo’lishini ta’minlaydigan
sharoit-
larni vujudga keltirish maqsadi ko’zlanadi.
Respublikamizda ham tarif tizimi orqali ish haqi tabaqalashtirilib,
turli kasblar
va ish turlari uchun ish haqi to’lashning yagona razryadlari aniqlangan. Narxlar o’sishi
bilan minimal ish haqi darajasi (1-razryad) hamda barcha razryadlar ular o’rtasidagi
nisbat saqlangan holda oshirib boriladi. Masalan oxirgi o’zgarish, 2022 yil 20 mayda
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev (2022 yil 20 maydagi PF-138-
son) farmonni imzoladi. Unga muvofiq 2022-yilning 1-iyunidan boshlab budjet
tashkilotlari
xodimlarining ish haqi, pensiyalar, stipendiyalar va nafaqalar miqdori1,12
barobarga oshirilidi. 2022 yil 1 iyundan boshlab Respublikamizda ish haqining minimal
darajasi 920000 so’m qilib belgilanib, boshqa razryadlarga to’g’ri
keladigan ish haqi
summasi ham shunga mos ravishda oshiriladi.
Ish haqining barcha tizimlarini ish haqining shakllari deb ataluvchi ikki katta gu-
ruhga bo’lish qabul qilingan. Agar mehnat natijalarining asosiy o’lchovi sifatida tayyor-
langan mahsulot (ko’rsatilgan xizmat) dan foydalaniladigan bo’lsa,
u holda mehnatga
haq to’lashning ishbay shakli tushuniladi. Agar bunday o’lchov sifatida ishlangan vaqt
miqdoridan foydalanilsa, bunday holda vaqtbay ish haqi tushuniladi (2-rasm).
Do'stlaringiz bilan baham: