Irisov Abdullomirzo Yuldoshaliyevich «yosh yengil atletikachilarning umumiy, maxsus jismoniy tayyorgarligini oshirish texnologiyalari» mavzusidagi magistrlik dissertatsiya ishi

1.4. Yengil atletikada umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlikni baxolash.

• Mashg’ulot jarayoni-bu boshqariluvchi tizim bo’lib, unda boshqaruv g’oyalarini yuzaga chiqarish teskari aloqalar yordamida amalga oshiriladi. Pedagogik nazorat ma’lumotlari asosida mashg’ulot dasturiga zarur o’zgartirishlar kiritiladi. ()Pedagogik nazorat bosqichli, joriy va tezkor nazoratga ajratiladi. Yengil atletikada jismoniy rivojlanish va texnikaning takomillashuvi ustidan nazorat olib borilishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.
• «Nazorat» atamasi muayayn tushuncha hosil qilishiga qaramasdan, jismoniy tarbiya jarayonida mazkur tushuncha bir ma’noda ta’riflanmaydi. Ko’p yillar davomida jismoniy tarbiya mutaxassisining nazorat qilish funksiyalari shug’ullanuvchining o’zlashtirishi hamda jismoniy holatini nazorat qilish bilan cheklanadi, degan tasavvur ustun bo’lgan.

Sportchining jismoniy tayyorgarligini baholash uchun bir qator mutaxaassislar () turli xil testlarni taklif qilganlar, jumladan, ular orasida sportchining asab-mushak apparati fiziologik xususiyatlarini qayd qilish testlari mavjud. Ushbu holda asab -mushak apparati tizimi shuni aks ettiruvchi testlarning foydasi hamda qimmatini rad qilib bo’lmaydi. Mualliflarning fikricha, sportchilarning eng yaxshi natijalarini bevosita mashg’ulot mashqlarni bajarish jarayonida hisobga olishni ko’zda tutadigan pedagogik nazorat uslubi eng amaliy va qulay hisoblanadi. Bunday mashg’ulot mashqlari organizm harakat funksiyalarining ma’lum bir jismoniy sifatga maksimal talablar qo’yadi. Bunda quyidagi shartga amal qilinishi lozim, ya’ni nazorat mashqlari texnik jihatdan ortiqcha murakkab bo’lmasligi lozim.

• Sportchining jismoniy tayyorgarligini baholash uchun bir qator mutaxaassislar () turli xil testlarni taklif qilganlar, jumladan, ular orasida sportchining asab-mushak apparati fiziologik xususiyatlarini qayd qilish testlari mavjud. Ushbu holda asab -mushak apparati tizimi shuni aks ettiruvchi testlarning foydasi hamda qimmatini rad qilib bo’lmaydi. Mualliflarning fikricha, sportchilarning eng yaxshi natijalarini bevosita mashg’ulot mashqlarni bajarish jarayonida hisobga olishni ko’zda tutadigan pedagogik nazorat uslubi eng amaliy va qulay hisoblanadi. Bunday mashg’ulot mashqlari organizm harakat funksiyalarining ma’lum bir jismoniy sifatga maksimal talablar qo’yadi. Bunda quyidagi shartga amal qilinishi lozim, ya’ni nazorat mashqlari texnik jihatdan ortiqcha murakkab bo’lmasligi lozim.