ҚИРҚ олтинчи илмий-амалий конференцияси материаллари

Foydalanilgan adabiyotlar 
42
Global digital yearbook. Essential digital data for every country in the world. Yillik hisobot BMT 2020. 
Datareportal.com 

---

~ 41 ~ 
1.
O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini 
rivojlantirish vazirligi. 
www.ccitt.uz
 
2.
Speedtest Global Index. Irlandiya. 
www.speedtest.net
 
3.
Global digital yearbook. Essential digital data for every country in the world. 
Yillik hisobot BMT 2020. 
www.Datareportal.com
 
OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARI YETISHTIRISH VA QAYTA ISHLASH 
TIZIMINI RIVOJLANTIRISH AHOLI TURMUSH FAROVONLIGINI 
TA’MINLAYDI 
 
Jumayev Islom Xushboq o‘g‘li Iqtisodiyot va turizm fakulteti talabasi 
Ilmiy rahbar: Yarmatov Sharofiddin Chorievich 
Mamlakatimiz iqtisodiyotini barqaror rivojlantirish, jahon bozorida o‘z o‘rnimizga 
ega bo‘lish borasida amalga oshirilayotgan islohatlar bugungi kunning muhim vazifasi 
sanaladi. Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida muammolarni hal etish, hamda 
qishloq xo‘jaligida islohotlarni izchil va bosqichma-bosqich amalga oshirish
mamlakatimiz agrar tarmog‘ining barqaror rivojlanishini taminlash bilan birga aholi
farovonligini oshirishga imkon yaratadi. Respublikamiz agrar tarmog‘ining barqaror 
rivojlanishini taminlash uchun yetarli darajada mustahkam resurslar bazasi mavjudligi 
va huquqiy, iqtisodiy tashkiliy hamda institutsional asoslar yaratilganini takidlashimiz 
lozim. Ayniqsa, mamlakatimiz agrar tarmog‘ining yer-suv resurslaridan samarali 
foydalanish, qishloq xo‘jalik mahsulotlari ishlab chiqarishni tashkil etishning eng 
samarali shakllarini yaratish sifatida turli xo‘jalik shakllarining ustuvor rivojlantirilishi, 
moddiy-texnik va moliyaviy taminlash bo‘yicha bozor iqtisodiyoti tamoyillariga to‘la 
javob
 
beradigan ishonchli tizim va mexanizmlar shakllantirilib, ularning muvaffaqiyatli 
faoliyat ko‘rsatishi qishloq xo‘jaligining barqaror rivojlanishiga xizmat qiladi.
Dunyo bo‘ylab hukm so‘rayotgan hozirgi pandemiya sharoitida yuzaga kelishi 
mumkin bo‘lgan eng asosiy muammolardan biri oziq-ovqat muammosi hisoblanadi. 
Ushbu muammoning oldini olishda qishloq xo‘jaligi asosiy tarmoq hisoblanadi. Shu 
bilan bir qatorda shaxsiy tomorqa xo‘jaliklari faoliyatining rivojlanishi ham 
muammoning oldini olishga o‘ziga xos ahamiyatga ega. 
Mamlakatimiz 
prezidenti 
Sh. 
M.Mirziyoev 
o‘zining Oliy Majlisga 
murojaatnomasida
 
bu borada to‘xtalib, “…Qishloq xo‘jaligida fermer va dehqonlarning 
manfaatdorligini oshirish borasidagi o‘rganish va izlanishlarimiz davom etmoqda. 
Sohaga ilg‘or texnologiyalar va klaster tizimi joriy etilmoqda. …Har bir oila tadbirkor 
dasturi doirasida o‘z biznesini boshlayotgan oilalarga 5.9 trillion so‘m kreditlar 
ajratildi.”
43
deb ta’kidlab o‘tdi.
Shu bilan bir qatorda etishtirilayotgan mahsulotlar narxiga ham alohida e’tabor 
qaratib o‘tdi va unin barqarorligini ta’minlash uchun barcha turdagi oziq-ovqat 
43
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.Mirziyoevning Oliy majlisga murojaatnomasi. – Milliy axborot 
agentligi, 25.01.2020 

---

~ 42 ~ 
mahsulotlari etishtirishni ko‘payirish hamda “daladan do‘kongacha” bo‘lgan o‘zluksiz 
zanjirni yaratish lozimligini alohida ta’kidlab o‘tdi
.
2017–2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor 
yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasining
44
III bobi «Iqtisodiyotni rivojlantirish va 
liberallashtirishning ustuvor yo‘nalishlari» deb nomlangan. Uning Qishloq xo‘jaligini 
modernizatsiya qilish va jadal rivojlantirish bo‘limida amalga oshirilishi 
mo‘ljallanayotgan bir qator chora-tadbirlar belgilab olinganligi mamlakatimizning 
etakchi sohalaridan biri bo‘lgan qishloq xo‘jaligida innovatsion go‘yalarni va 
texnologiyalarni jalb etish va qo‘llashga imtiyozlarni yaratdi. Su o‘rinda ushbu sohaga 
investitsiyalarni jalb etishni talab qiladi. 
Dasturda istiqbolda sohadaga barcha tashkiliy-iqtisodiy, texnologik masalalarni hal 
qilish, investitsiyalarni jalb etish, Selektsiya-urug‘chilik tizimini takomillashtirish, 
innovatsiyalarni joriy etish, mahsulotlar eksporti hajmini oshirishning aniq yo‘nalishlari 
belgilab berilgan. Su bilan bi qatorda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashga alohida 
urg‘u berilgan. 
Bugungi kunda jahon miqyosida oziq-ovqat mahsulotlariga ehtiyoj yuqori 
bo‘lib, bu ehtiyoj bundan keyin ham ortib borishidan kelib chiqqan holda qishloq 
xo‘jaligida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish orqali meva-
sabzavot va chorva mahsulotlarini qayta ishlash bo‘yicha zamonaviy texnika-
texnologiyalar bilan jihozlangan ixcham korxonalarni tashkil etish, qishloq xo‘jalik 
mahsulotlarini ishlab chiqarishni kengaytirish hisobidan qishloqda yangi, 
zamonaviy qayta ishlash korxonalarini shakllantirish va ularning keng ko‘lamda 
faoliyat yuritishi uchun har tomonlama mustaxkam xom-ashyo bazasini tashkil 
etishga ustuvorlik berilishi va bunday ishlab chiqarish quvvatlari har bir viloyat, 
tuman va qishloqda barpo etilishi nafaqat ishlab chiqarishning yangi hajmlari va 
yalpi ichki mahsulotni ko‘paytirish hamda oziq-ovqat mahsulotlari ishlab 
chiqarishni ko‘paytirish imkonini beradi. 
Qishloq xo‘jaligida xo‘jalik yuritish sub’ektlari faoliyatini rivojlantirish, 
ularning barqaror ishlashini ta’minlash va mahsulot raqobatbardoshligini ta’minlash, 
eksport salohiyatini kengaytirish uchun bir qator tadbirlarni amalga oshirish
maqsadga muvofiq hisoblanadi: 
- xo‘jaliklarda mahsulot tannarxini kamaytirish, raqobatbardoshligini hamda 
tashqi va ichki bozorda sotish hajmini oshirish; 
- suv resurslarini foydalanishning zamonaviy samarali usullaridan foydalanish;
- mavsum davomida mahsulot yetishtiruvchilardan shartnoma asosida sifatli 
mahsulotlarni qabul qilish, ularni tozalash, saralash, qoliplash va o‘z muddatlarida 
eksportga jo‘natish ishlarini tashkil qilish;
- mavjud qayta ishlash korxonalari va agrofirmalar tomonidan sotib olinadigan 
meva-sabzavot 
mahsulotlarini 
saqlaydigan 
katta 
hajmli 
muzlatkichli 
omborxonalarni ishga tushirish;
- xalqaro bozor talablari va xususiyatlaridan kelib chiqib mahsulot qabul 
44
2017–2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar 
strategiyasini «Faol tadbirkorlik, innovatsion g'oyalar va texnologiyalarni qo'llab-quvvatlash yili»da amalga oshirishga oid 
Davlat dasturi loyihasi 

---

~ 43 ~ 
qiluvchi bozorga mos mahsulotlar yetishtirish;
- dexqon xo‘jaliklari tomorqalarida ekiladigan ekinlar turlari va maydonlarini 
aniqlash hamda urug‘likka, ko‘chatlarga va yetishtirilgan mahsulotlar 
realizatsiyasini ta’minlash ishlarini rivojlantirish;
- ko‘p tarmoqli fermer xo‘jaliklarida parrandachilik fermer xo‘jaliklari va 
fabrikalari yer maydonlarida ozuqa ekinlari yetishtirish imkoniyati kengayganligi 
hisobiga parranda go‘shti va tuxum yetishtirish hajmini ko‘paytirish chora-
tadbirlarini amalga oshirish zarur hisoblanadi.
Xulosa qilib aytganda, bu kabi chora-tadbirlarni amalga oshirish natijasida 
iqtisodiyotni modernizatsiyalash, innovatsion rivojlantirishni yo‘lga qo‘yish, ilg‘or va 
tejamkor agrotexnologiyalarni joriy qilish qishloq xo‘jaligining barqaror rivojlanishini 
ta’minlash