Iqtisodiyoti

2021-2025-yillarga mo‘ljallangan O‘zbekiston Respublikasida 
qorako‘lchilikni rivojlantirishning maqsadli parametrlari
 
Ko‘rsatkichlar 
O‘lchov 
birligi 
2021 
2022 
2023 
2024 
2025 
Yaylovlar maydoni 
ming ga 
17727 
17727 
17727 
17727 
17727 
Qorako‘l naslli qo‘ylar 
ming bosh 
6270 
6897 
7932 
8725 
9619 
Jun ishlab chiqarish 
tonna 
15048 
16553 
19036 
20940 
23086 
Jundan yigirilgan ip ishlab 
chiqarish 
tonna 
6019 
6621 
7614 
8376 
9234 
Gilamlar ishlab chiqarish 
ming m
2
301 
331 
381 
419 
462 
Kigiz ishlab chiqarish 
ming m
2
3143 
3414 
3860 
4176 
4595 
Terilar ishlab chiqarish 
ming dona 
608 
669 
769 
846 
933 
Qorako‘ldan tayyor 
mahsulotlar ishlab chiqarish 
ming dona 
243 
268 
308 
339 
372 
Qorako‘l mahsulotlarini 
eksport qilish 
mln. dollar 
15 
25 
30 
35 
45 
Investitsiyalar hajmi 
mln. dollar 
15 
15 
15 
15 
15 
Ish 
o‘rinlari 
Doimiy 
Shtat 
birligi 
36775 
40453 
46520 
51172 
56577 
Mavsumiy 
49152 
54068 
59474 
65422 
75619 
Jami 
85927 
94520 
105995 116594 132196 
Manba: O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 2-sentabrdagi PF-6059-
sonli farmoni
Surxondaryo viloyatida ham 737 ming gektar yer ajratish 
mo‘ljallangan bo‘lib, qorako‘l naslli qo‘ylar soni 2021-yilda 45 ming 
boshni, 2025-yilga borib esa 295 ming boshni tashkil etishi 
mo‘ljallangan. Ushbu qarorning 1-ilovasiga muvofiq ozuqa bazasini 
yaratish uchun qorako‘lchilik klasterlariga respublikamiz bo‘yicha jami 
9200 gektar yer, shu jumladan Surxondaryo viloyatida 1000 gektar yer 
ajratish belgilab qo‘yilgan. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 16-avgustdagi 
“Qorako‘lchilik tarmog‘ini kompleks rivojlantirish chora-tadbirlari 
to‘g‘risida”gi PQ-4420-sonli qaroriga muvofiq naslchilik qorako‘lchilik 
xo‘jaliklariga ozuqalar yetishtirish maqsadida sug‘oriladigan yerlar 
ajratib berish nazarda tutilgan bo‘lib, respublikamiz bo‘yicha jami 3235 
gektar ajratilishi nazarda tutilgan bo‘lib, shundan 3125 gektariga arpa va 
jo‘xori, 110 gektariga esa beda ekish uchun ajratish nazarda tutilgan. 
Surxondaryo viloyatidagi qorako‘lchilikka ixtisoslashgan yagona 
xo‘jalik 
bo‘lgan 
Qumqo‘rg‘on 
tumanidagi 
“Bobotog‘ 
suri 

---

503 
qorako‘lchilik” MChJga ham 120 gektar sug‘oriladigan yer ajratish 
nazarda tutilgan bo‘lib, ushbu maydonning barchasiga arpa va jo‘xori 
ekish rejalashtirilgan. Bundan tashqari, qorako‘lchilik sohasida 
naslchilik seleksiya ishlarini takomillashtirish, jahon bozori nalablariga 
mos bo‘lgan raqobatbardosh qorako‘l terisi ishlab chiqarish va uni qayta 
ishlashni 
moliyaviy 
jihatdan 
qo‘llab-quvvatlash 
maqsadida 
Qorako‘lchilikni rivojlantirish jamg‘armasi tashkil etildi.
Mazkur qarorda qorako‘lchilik mahsulotlarini qayta ishlashni 
tashkil etuvchi korxonalar faoliyatini rivojlantirish ham nazarda tutilgan 
bo‘lib, Qashqadaryo, Navoiy va Buxoro viloyatlarida loyiha qiymati 31 
mlrd. so‘m bo‘lgan 3 ta korxona faoliyatini yo‘lga qo‘yish 
rejalashtirilgan. Ushbu mablag‘larning 9 mlrd. so‘mi korxonalarning o‘z 
mablag‘lari, 22 mlrd. so‘mi esa Qorako‘lchilikni rivojlantirish 
jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan moliyalashtirilishi ko‘rsatib o‘tilgan. 
Ushbu korxonalar yiliga 560 ming dona terini (shundan 350 ming dona 
qorako‘l teri va 210 ming dona qo‘y terisi) qayta ishlash quvvatiga ega 
bo‘lishi nazarda tutilgan.
Ushbu qarorga ko‘ra, 2019-2023-yillarda qorako‘lchilik xo‘jaliklariga 
yetishtirib eksportga sotilgan har bir dona qoarko‘l terisi uchun 
O‘zbekiston Respublikasi davlat budjetidan 50 ming so‘mdan va har bir 
dona qorako‘lcha terisi uchun 75 ming so‘mdan subsidiyalar ajratilishi 
belgilab qo‘yilgan. 
2021-yil 9-fevralda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 
“Qorako‘lchilik tarmog‘ini yanada rivojlantirish bo‘yicha qo‘shimcha 
chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-4984-sonli qarori qabul qilindi. 
Qarorga ko‘ra, 2021-yil 1-martgacha qorako‘lchilik klasterlariga qishloq 
xo‘jaligida foydalanilmayotgan sug‘oriladigan yerlarni foydalanishga 
kiritish sharti bilan ozuqalar yetishtirish uchun yer maydonlari ajratilishi 
nazarda tutilgan. Shunga ko‘ra, 2021-yil 15-fevralgacha 100 milliard 
so‘m mablag‘lari “Turonbank” ATBga Markaziy bank asosiy stavkasida 
ajratiladi. Mazkur mablag‘lar Respublika “Qorako‘lchilik” uyushmasi 
a’zolariga 3 yil muddatgacha, shu jumladan 1 yillik imtiyozli davr bilan 
Markaziy bank asosiy stavkasiga 2 foizlik bank marjasini qo‘shish orqali 
hisoblanadigan stavka bo‘yicha kredit sifatida taqdim etilishi ko‘rsatib 
o‘tilgan. Qarorga ko‘ra, 2024-yil 1-yanvargacha Pillachilik va 
qorako‘lchilikni 
rivojlantirish 
qo‘mitasining 
doimiy 
egaligidagi 
yaylovlar hamda O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi tomonidan 

---

504 
Qo‘mitaga ijaraga berilgan yaylovlar uchun belgilangan yer solig‘i 
stavkasi 50 foizga kamaytirlishi ko‘zda tutilgan. Shuningdek, nasldor 
qo‘y va echkining, shu jumladan qorako‘l zotli qo‘ylarning xorijiy 
davlatlardan import qilingan har bir embrioniga respublika budjeti 
mablag‘lari hisobidan 400 ming so‘m miqdorida subsidiya taqdim 
etilishi belgilab qo‘yilgan. Bundan tashqari, 2021-yil 1-apreldan 
Uyushma a’zolariga o‘zlari tomonidan import qilingan qo‘y bosh 
sonining 50 foizidan oshmagan qismini tirik va xom go‘sht ko‘rinishida 
eksport qilishga ruxsat etilgan. 
2020-yil 2-sentabrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 
“O‘zbekiston Respublikasi pillachilik va qorako‘lchilikni rivojlantirish 
qo‘mitasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi PQ-4817-sonli qarori 
ham qabul qilindi. 
21.17-jadval