"iqtisodiyot va menejment "

 
 
 
 
Ma’lumki, saror sqbul qilish zaruruyati mavjud, amaldagi holatning 
muammoni hal etish uchun talab etiladigan holatga mos tushmasligi natijasida 
yuzaga keladi. Ana shu yerning o’zida muammo kelib chiqadi. Bu muammoning 
yechimi quyidagi savollarga javob berishni talab etadi: 
-
Nima qilish kerak? 
-
Qaysi vositalarni qo’llash lozim? 
-
Ishlab chiqarish xarajatlari qay darajada, qaynday miqdorda bo’lishi kerak?
-
Kim javobgar bo’lishi kerak? 
Muddat 
Boshqaruv qarorlari unsurlari 
Vazifa 
Vosita 
Javobgarlik 
12.1-chizma. Boshqaruv qarorlari unsurlari.

---

291 
-
Kimga va qaysi bahoda sotish lozim? 
-
Bu ishlab chiqarish yoki xizmat ko’rsatish investorga va jamiyatga nima 
beradi? 
-
Qaysi muddatlarda bajarilishi kerak?
Qaror qabul qilishda rahbarning vakolati va javobgarligi muhim ahamiyatga 
ega. Har biq rahbar qabul qiladigan qarorning doirasi har xil bo’ladi va ular qaror 
qabul qilishga turlicha yondashadilar.
Har qanday darajadagi rahbar o’z huquq va burchlarini, mas’uliyat va 
javobgarligini, o’z vaqtida qabul qilinmagan yoki kechiktirib qabul qilingan qaror 
uchun javobgar bo’lishini aniq tasavvur qilishi kerak. Rahbar zimmasiga 
yuklangan vazifalar yuzasidan bir marta va uzil-kesil qaror qabul qilishga 
erishmog’i lozim. Har qanday mayda-chuyda narsalar yuzasidan yuqori turuvchi 
rahbarlarga murojaat qilaverish, birinchidan, ularni ishdan chalg’itsa, ikkinchidan, 
bu rahbarning bilim doirasi torligidan, o’z sohasini yaxshi bilmasligidan, o’z 
vazifasini uddalay olmayotganidan dalolat beradi. Har qanday rahbar, qolaversa 
oddiy xodim ham o’z zimmasiga yuklatilgan vazifalarni tezkorlik bilan hal qilishni 
o’zining burchi ekanligini yaxshi bilishi kerak.
Ko’ndalang turgan masalalar yuzasidan bir marta va uzil-kesil qaror qabul 
qilishga erishmoq kerak. Boshqaruvning har bir bo’g’ini o’z ishini bajarishi kerak, 
yuqori organlarga hadeb murojaat qilinaverilsa, ular yirik muammolar bilan 
shug’ullanishga yetarli vaqt topa olmay qolishlari mumkin. Quyi organlar o’z 
huquqlarini doirasidaga masalalarni tezkor hal qilishlari mumkin.
Boshqaruv jarayonida turli masalalar yuzasidan, turli darajada xilma-xil 
mohiyaga va mazmunga ega bo`lgan minglab qarorlar qabul qilinadi. Ularni 
quyidagi belgilar bo`yicha guruhlarga ajratish mumkin (12.2-jadval).
12.2-jadval