Iqtisodiyot nazariyasi

Ishlab chiqarish xarajatlari nima?

{=ish haqi, amortizatsiya ajratmalari, xomashyo, yoqilgi va materiallar sarfi

~ish haqi, mashina qiymati, materiallar qiymati

~kredit foizi, ish haqi, foydadan to’lanadigan soliqlar, amortizatsiya ajratmalari

~sarf xarajatlar, materiallar qiymati, foydadan to’lanadigan soliqlar, daromad solig’i}

Korxona doimiy xarajatlari nima?

{=xarid qilinayotgan vaqtdagi baholarda resurslarga sarf qilinayotgan xarajatlar

~mu`tadil sharoitda ish yuritish jarayonida sarflanadigan minimal xarajatlar

~korxona mahsulot ishlab chiqarganda sarflanadigan xarajatlar

~ishlab chiqarish hajmining o’zgarishiga ta`sir qilmaydigan xarajatlar}

O’zgaruvchan xarajatlar nima?

{=miqdori ishlab chiqarish hajmiga qarab o’zgarib boruvchi xarajat

ishchilarga to’lanadigan ish haqi

~yukni tashish uchun qilingan xarajat

~ammortizatsiya ajratmalari}

Firmaning tashqi xarajatlariga berilgan ta`rifni toping

{=o’ziga tegishli bo’lgan resurslardan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan xarajatlar

~qo’shimcha va sof muomala xarajatlari

~firma o’zi uchun zarur resurs va xizmatlarga sarflaydigan to’lovlari

~tashqi xarajatlarga ta`rif berilmaydi}

Firmaning ichki xarajatlarini quyidagi javoblardan topib bering

{=firma o’zi uchun zarur resurs va xizmatlarga sarflaydigan to’lovlari

~o’ziga tegishli bo’lgan resurslardan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan xarajatlar

~qo’shimcha va sof muomala xarajatlari

~ichki xarajatlarga ta`rif berilmaydi}

Ishlab chiqarish resurslari tarkibidagi quyidagi o’zgarishlardan qaysilari uzoq muddatli davrdagi xarajatlarga kiradi?

{=kompaniya neftni qayta ishlovchi yangi uskunani o’rnatadi

~korxona yana 200 ishchini yollaydi

~fermer o’z uchastkasida qo’llaniladigan o’g’it miqdorini ko’paytiradi

~fabrikada uchinchi smena joriy qilinadi}

Mahsulot reklamasiga sarflar, zayomlar boyicha foiz to’lovlar, soliqlar, ijara haqi amortizatsiya ajratmasi – bu qanday xarajatlar?

{=tashqi xarajatlar

~o’zgaruvchan xarajatlar

~ichki xarajatlar

~doimiy xarajatlar}

Foyda normasi nima?

{= foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan nisbatining foizdagi ifodasi

~yalpi pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi

~boshlang’ich pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi

~foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan ayirmasining foizdagi ifodasi}

Sof foyda nima

{= yalpi pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi

~foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan nisbatining foizdagi ifodasi

~foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan ayirmasining foizdagi ifodasi

~boshlang’ich pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi}

Ichki xarajatlar nima?

{= korxonaning o’ziga tegishli bo’lgan resurslardan foydalanish natijasida vujudga keladigan xarajatlar

~tashqaridan jalb qilingan resurslarga to’lovlarni amalga oshirishga ketgan xarajatlar

~ishlab chiqarish hajmiga ta’sir etmaydigan, u o’zgarganda ham miqdorini o’zgartirmaydigan xarajatlar

~mahsulot tannarxiga bevosita qo’shilib, uning tarkibiga kiradigan xarajatlar}

Egri xarajat nima?

{= mahsulot tannarxiga ustama bo’lib, narxda aks etadigan xarajatlar

~mahsulot tannarxiga bevosita qo’shilib, uning tarkibiga kiradigan xarajatlar

~mahsulotning navbatdagi qo’shimcha birligini ishlab chiqarishga qilinadigan xarajatlar

~mahsulot birligiga to’g’ri keladigan xarajatlar}

Ishchi mehnatining miqdori, sifati va unumdorligiga qarab, milliy mahsulotdan oladigan ulushi nima deb aytiladi?

{=ish haqi

~foyda

~daromad

~sof foyda}

Ish haqining vazifasi nimadan iborat?

{=ishchi va xizmatchilarning hayot va mehnat sharoitini yaxshilash

~sarflangan mehnatning miqdori va sifatini hisobga olish

~mehnat me`yori bilan iste`mol me`yori o’rtasidagi bog’liqlikni ta`minlash

~iqtisodiy faoliyatni rag’batlantirish}

Ishchining ishlagan vaqti (kun, hafta, oy) hisobga olinib to’lanadigan ish haqi nima?

{=vaqtbay ish haqi

~ishbay ish haqi

~nominal ish haqi

~real ish haqi}

Nominal ish haqi summasiga sotib olish mumkin bo’lgan tovarlar va xizmatlar miqdori yoki nominal ish haqining sotib olish layoqati nima

{=real ish haqi

~vaqtbay ish haqi

~ishbay ish haqi

~nominal ish haqi}

Ish beruvchi va ishga yollanuvchi o’rtasidagi mehnat munosabatlarining shakllanishi, amalga oshirilishi va tartibga solinishida ishga yollanuvchilarning manfaatlarini himoya qiluvchi jamoat tashkiloti nima deb nomlanadi?

{= kasaba uyushmasi

~bandlik markazi

~vazirlik

~idora}

Turli razryadlar va tarif koeffitsiyentlari majmui bo’lib, ular birinchi razryadli ishchiga haq to’lash bilan keyingi razryadli ishchilar mehnatiga haq to’lashning o’zaro nisbatini nima ko’rsatadi?

{=tarif setkasi

~tarif-malaka ma’lumotnomalari

~tarif tizimi

~tarif stavkalari}

Tegishli ravishda belgilab berilgan turli razryadga ega bo’lgan ishchilarning mehnatiga to’lanadigan haq miqdori majmui nima?

{=tarif stavkalari

~tarif setkasi

~tarif-malaka ma’lumotnomalari

~tarif tizimi}

Yerga egalik qilish, tasarruf etish va undan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan munosabatlar ... .

{=agrar munosabatlar

~iqtisodiy munosabatlar

~ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar

~renta munosabatlari}

Aholi uchun oziq-ovqat mahsulotlari, sanoat uchun xom ashyo yetkazib beruvchi xalq xo’jaligining muhim tarmog’i ... .

{=qishloq xo’jaligi

~og’ir sanoat

~yengil sanoat

~oziq-ovqat sanoati}

Yer rentasi nima?

{=yerdan ma`lum muddatga foydalanilgani uchun to’lanadigan haq

~yerlarga ishlov berish xarajatlari

~yetishtirilgan hosilni sotishdan kelgan daromad

~yer uchastkasining bahosi}

Differensial renta II nima?

{=kam unumdor yerlardan olinadigan daromad

~qo’shimcha moddiy xarajatlar kilib hosildorlikni oshirish hisobiga olinadigan daromad

~qo’shimcha mehnat xarajatlari kilib, hosildorlikni oshirish hisobiga olinadigan daromad

~qo’shimcha moddiy va mehnat xarajatlari kilib, hosildorlikni oshirish hisobiga olinadigan daromad}

Absolyut yer rentasi nima?

{=yerning sifati qanday bulishidan qat`iy nazar olinadigan renta

~yerning bazasi

~monopol renta

~differensial renta I va II}

Monopol renta nima?

{=tabiiy iqlim sharoitlariga qarab yetishtirilgan noyob mahsulotlar evaziga olingan renta

~differensial renta I

~absolyut renta

~differensial renta II}

Differensial renta I nima?

{=Tabiiy unumdor yerlardan olinadigan renta

~urta unumdor yerlardan olinadigan renta

~hosildorlikni oshirish hisobiga olinadigan renta

~yomon, unumsiz yerdan olinadigan renta}

Agrosanoat integratsiyasiga to’g’ri ta`rif bering.

{=qishloq xo’jaligi bilan unga xizmat qiluvchi va mahsulotini iste`molchiga yetkazib beruvchi tutash tarmoqlar o’rtasida iqtisodiy aloqalarning kuchayishi hamda ularning uzviy birikib borishi

~qishloq xo’jaligi mahsulotlarini yetishtirish, uni qayta ishlash, iste`molchilarga yetkazib berish bilan shug’ullanuvchi iqtisodiyot tarmoqlari majmuasi

~ishlab chiqarishning to’planishi va markazlashishi

~ijtimoiy mehnat taqsimotining chuqurlashishi}

Tadbirkorlik faoliyatining qishloq xo’jaligi va u bilan bog’liq sohalardagi namoyon bo’lish shakli nima?

{=agrobiznes

~agrosanoat integratsiyasi

~ijtimoiy infratuzilma

~agrosanoat majmuasi}

Odamlar yashash va turmush faoliyatining umumiy sharoitlarini ta’minlaydigan sohalar nima deb ataladi?

{=ijtimoiy infratuzilma

~agrosanoat majmuasi

~agrobiznes

~agrosanoat integratsiyasi}

O’zbekistonda qishloq xo’jaligini isloh qilishda nimani nazarda tutish kerak?

{=qishloq xo’jaligida mehnat bilan band bo’lgan kishilar sonini qisqartirish

~qishloq xo’jaligida davlat sektorining kengayishi

hamma qishloq xo’jalik mahsulotlariga yagona sotib olish bahosini joriy qilish

~dehqon-fermer xo’jaliklarini tashkil etish}

Yalpi daromad nima?

{=mahsulotni sotishdan kelib tushgan daromad

~mahsulotni sotishdan kelib tushgan tushum bilan xarajatlarning ayrimlaridan kolgan mikdorlar

~qo’shimcha mahsulotni sotishdan kelib tushgan tushum

~mahsulotni sotishdan kelib tushgan mablagdan soliqlar summasini olib tashlangandan keyin kolgan qiymat}

Jami ijtimoiy mahsulot nima?

{=bir yil ichida xalq xo’jaligining turli soha va tarmoq korxonalarida ishlab chiqarilgan mahsulotlarning umumiy yig’indisi

~bir yil ichida jamiyatda pirovard natijada yaratilgan mahsulotlar va xizmatlarning bozor qiymatidagi hisoblangan miqdoridir

~milliy mahsulot

~bir yil ichida mehnat tufayli yangidan hosil qilingan mahsulotdir}

Milliy xo’jaliklarda bir yil davomida vujudga keltirilgan va bevosita iste`molchilarga borib tushishi mumkin bo’lgan tayyor pirovard mahsulot va xizmatlarning bozor bahosidagi qiymati

{=yalpi milliy mahsulot

~sof milliy mahsulot

~yalpi ichki mahsulot

~milliy daromad}
Quyidagi mutanosibliklardan qaysi biri umumiqtisodiy xarakterga ega deb oylaysiz?

{=YaMM va uning harakat shakllari o’rtasidagi

~qazib oluvchi va qayta ishlovchi sanoat tarmoqlari o’rtasidagi

~sanoat va qishloq xo’jaligi o’rtasidagi

~hududiy bo’linmalar o’rtasidagi}

Milliy hisoblar tizimi... .

{=milliy mahsulotni ishlab chiqarish, taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq ko’rsatkichlar tizimi

~milliy mahsulotni ishlab chiqarish, taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq bo’lmagan ko’rsatkichlar tizimi

~milliy mahsulotni taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq bo’lmagan ko’rsatkichlar tizimi

~milliy mahsulotni taqsimlash i tavsiflaydigan o’zaro bog’liq bo’lmagan ko’rsatkichlar tizimi}

Byudjet taqchilligi qachon vujudga keladi?

{=daromadlar xarajatlar qismidan kam bo’lganda

~daromadlar xarajatlar qismidan ortiq bo’lganda

~daromadlar va xarajatlar qismi teng bo’lganda

~sof eksport ijobiy bo’lganda}

Byudjet – ... .

{=davlat, korxona, muassasaning qonuniy tartibda tasdiqlangan davrga mo’ljallangan pul ifodasidagi daromad va sarf-xarajatlari

~davlat, korxona, muassasaning qonuniy tartibda tasdiqlangan davrga mo’ljallangan pul ifodasidagi sarf-xarajatlari

~davlat, korxona, muassasaning qonuniy tartibda tasdiqlangan davrga mo’ljallangan pul ifodasidagi daromadlari

~davlatning tashqi iqtisodiy aloqalarini aks ettiruvchi, aktiv va passiv tomonlardan iborat jadval}

Barcha iste’molchilar, ya’ni aholi, korxonalar va davlat tomonidan narxlarning muayyan darajasida turli tovarlar va xizmatlarni sotib olish mumkin bo’lgan milliy iqtisodiyotdagi real pul daromadlari hajmi nima?

{= yalpi talab

~yalpi taklif

~xrapovik samarasi

~bozor muvozanati}

Mamlakatda narxlarning muayyan darajasida ishlab chiqarilgan va sotishga tayyor bo’lgan barcha tovarlar va xizmatlar hajmi nima?

{= yalpi taklif

~yalpi talab

~xrapovik samarasi

~bozor muvozanati}

Yalpi taklifga eng avvalo nima ta’sir qiladi?

{=narxlar darajasi bilan ishlab chiqarilgan tovarlar ijtimoiy qiymati o’rtasidagi nisabtning o’zgarishi

~narxlar darajasi bilan ishlab chiqarilgan tovarlar ijtimoiy qiymati

~ishlab chiqarilgan tovarlar ijtimoiy qiymati va narxlar darajasi

~bozor}

Yalpi taklifga narxdan tashqari yana nima ta’sir qiladi?

{=resurslar narxining o’zgarishi, samaradorlikning o’zgarishi, huquqiy meyorlarning o’zgarishi

~narx, resurslar narxining o’zgarishi, samaradorlikning o’zgarishi, huquqiy meyorlarning o’zgarishi

~resurslar, samaradorlik, huquqiy meyorlar

~Sotuvchilar}

Yalpi talab egri chizig’i va yalpi taklif egri chizig’i kesishgan nuqta nima?

{=umumiqtisodiy muvozanat

~iqtisodiy muvozanat

~bozor muvozanati

~ular kesishmaydi}

Yalpi talab va yalpi taklifga ta’sir etuvchi omillarning o’zgarib turishi natijasida muvozanat buzilgandan keyin nima sodir bo’ladi?

{=iqtisodiyot yangi muvozanat tomon harakat qiladi

~muvozanat buzilmaydi

~muvozanat bir maromda harakat qiladi

~o’zgarish bo’lmaydi}

Iste’mol nima?

{=jamiyat iqtisodiy ehtiyojlarini qondirish maqsadida ishlab chiqarish natijalari va omillaridan foydalanish jarayoni

~jamiyat iqtisodiy ehtiyojlarini qondirish maqsadida ishlab chiqarish omillaridan foydalanish jarayoni

~jamiyat iqtisodiy ehtiyojlarini qondirish maqsadida ishlab chiqarish natijalari va omillaridan foydalanish jarayonida yuzaga keladigan munosabat

~ne’matlarni tanovvul qilish}

Ishlab chiqarish vositalari va ishchi kuchidan ishlab chiqarish maqsadida foydalanish jarayonini nima?

{= unumli iste’mol

~iste’mol

~shaxsiy iste’mol

~jami iste’mol}

Unumli iste’mol qaysi jarayonga tegishli?

{=ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish

~xizmat ko’rsatish va sotish

~ishlab chiqarish va sotish

~ishlab chiqarish}

Shaxsiy iste’mol qaysi sohadan tashqarida roy beradi?

{= ishlab chiqarish

~ishlab chiqarish va sotish

~xizmat ko’rsatish va sotish

~sotish}

Aholi, korxona (firma) va davlat joriy daromadlarining bir qismining kelajakdagi ehtiyojlarini qondirish va foizli daromad olish maqsadida to’planib borishini aytib bera olasizmi?

{=jamg’arma

~investitsion faoliyat

~iste`mol

~investitsiya}

Aholi qo’lida qoladigan daromad nima?

{=iste’mol sarflari va shaxsiy jamg’arma yig’indisiga teng

~iste’mol sarflari va shaxsiy jamg’arma va soliqlar yig’indisiga teng

~moddiy va nomoddiy fondlar yigindisiga teng

~shaxsiy jamg’arma yig’indisiga teng}

Pul mablag’lari ko’rinishidagi investitsiya nima?

{= nominal investitsiya

~real investitsiya

~to’g’ridan to’g’ri investitsiya

~bevosita investitsiya}

Pul mablag’lariga sotib olish mumkin bo’lgan investitsion resurslar nima?

{= real investitsiya

~nominal investitsiya

~to’g’ridan to’g’ri investitsiya

~bevosita investitsiya}