Иш хаки ва мехнат муносабатлари

1. Uch omil nazariyasining asoschisi kim?
a) K. Marks
b) A Smit
*v) J.B. Sey
g) Keyns
2.Ish xaqi fondi nima?
a) Ishchi kuchi tovari qiymati
b) Mehnat uchun to‘langan haq
v) Zaruriy mahsulot
*g) Yaratilgan YaIM ni ishlab chiqaruvchilar o‘rtasida mehnat miqdori sifati va unumdorligiga qarab taqsimlanadigan qismi
3.Ish haqiga D. Rikardo bergan ta’rif
*a) Yashash uchun vosita minimumi
b) pul bilan to‘lanadigan haq
v) natural ko‘rinishda to‘lanadigan vositalar
g) to‘g‘ri javob yo‘q
4.Ish haqining asosiy vazifasi
*a) Kishilar uchun hayot va mehnat sharoitini yaratish
b) Iste’mol buyumlari sotib olish
v) Iste’molni qondirish
g) Aholi daromadini ko‘paytirish
5.Ishchi kuchini takror ishlab chiqarishda ish haqidan tashqari omillar
a) foiz va foyda dividenti
b) renta va foiz
v) foyda dividend
*g) foiz, renta va foyda divident
6.Nominal ish haqi
*a) Pul ko‘rinishida olingan so‘mma
b) sotib olingan iste’mol buyumlari
v) mehnatkashlarning pul daromadlari
g) bankka qo‘yilgan omonatlar
7.Real ish haqi
*a) nominal ish haqiga sotib olinishi mumkin bo‘lgan tovarlar
b) mehnatkashlarning pul daromadlari
v) kishilarni bankka qo‘ygan omonatlari
g) pul ko‘rinishida olingan summa
8.Ish haqining shakllari
a) vaqtbay ish haqi
b) ishbay ish haqi
*v) ishbay va vaqtbay ish haqi
g) nominal va real ish haqi
9.Vaqtbay ish haqi
a) ishlab chiqarilgan mahsulot miqdoriga qarab to‘lanadigan haq
*b) ishlangan vaqtiga to‘lanadigan haq
v) mehnatning malakasiga to‘lanadigan haq
g) mehnat unumdorligi uchun to‘lanadigan haq
10.Ishbay ish haqi
*a) ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori va xajmiga qarab to‘lanadigan haq
b) ishlanadigan vaqtiga qarab to‘lanadigan haq
v) ishchining malakasiga qarab to‘lanadigan haq
g) ishchining malakasi va vaqtiga qarab to‘lanadigan ish haqi
11.Ishbay ish haqi tizimi?
a) mukofatli ishbay va jamoa ish haqi
b) pragressiv ishbay va jamoa ish haqi
v) jamoa ish haqi
*g) mukofotli ishbay, progressiv ishbay va jamoa ish haqi
12.Mehnat shartnomasi
a) ish haqini va sog‘liqni saqlashni hisobga oladi
b) me’yordan ortiqcha ishni hamda dam olish kunlarini hisobga oladi
v) dam olish kunlari pensiya, sog‘likni saqlashni hisobga oladi
*g) dam olish kunlari, pensiya, sog‘liqni saqlash, me’yordan ortiqcha ishni va ish haqini hisobga oladi
13.Ishchi kuchiga bo‘lgan talabni oshirish yullari
a) ishlab chiqarilgan mahsulotga talabni oshirish
b) mehnat unumdorligini oshirish
v) boshqa ishlab chiqarish omillarini bahosini o‘zlashtirish
*g) barchasini o‘z ichiga oladi
14.Ishchi kuchi taklifini qisqartirish
a) immigratsiyani cheklash va bolalar mehnatini qisqartirish
b) bolalar mehnatini qisqartirish
v) ish xaftasini qisqartirishga yordam berish
g) bolalar mehnatini qisqartirish, immigratsiyani cheklash va ish haftasini qisqartirishga yordam beradi
15.Er rentasi nima?
a) er uchastkasining bahosi
b) erlarga ishlov berish xarajatlari
v) etishtirilgan hosilni sotishdan kelgan daromad
*g) erdan ma’lum muddatga foydalanganligi uchun to‘lanadigan haq
16.Agrar munosabat deb nimaga aytiladi?
a) er bilan bog‘lik bo‘lgan munosabatlarga
b) tuproq unumdorligiga
v) ijara munosabatiga
g) renta munosabatiga
17.Er uchastkalarining tabiiy unumdorligi va joylashgan joyidagi farqlardan kelib chiqadigan renta qanday nom bilan ataladi?
a) absolyut renta
*b) differentsianal renta 1
v) differentsianal renta 2
g) monopol renta
18.Differentsial renta qaysi sohalarda hosil bo‘ladi?
*a) qishloq xo‘jaligida
b) qurilishda
v) sanoatda
g) undirma sanoatda
19.Absalyut renta deb nimaga aytiladi?
a) erning bahosi
b) monopol renta
v) differentsial renta
*g) erning sifati qanday bo‘lishidan qat’iy nazar olinadigan renta
20.Differentsial renta 1 nima?
*a) tabiiy unumdorlar erlardan olinadigan renta
b) o‘rtacha unumdor erlardan olinadigan renta
v) hosildorligini oshirish evaziga olinadigan renta
g) yomon unumsiz erdan olinadigan renta
21.Differentsial renta 2 nima?
a) kam unumdor erlardan olinadigan renta
b) qo‘shimcha moddiy xarajatlar sarflab olinadigan renta
v) qo‘shimcha mehnat xarajatlari natijasida olinadigan renta
*g) qo‘shimcha moddiy mehnat xarajatlari sarflab hosildorlikni oshishi hisobiga olinadigan renta
22.Erning tabiiy sharoiti noyob qishloq xo‘jalik mahsulotlari etishtirish imkonini berganda qanday renta hosil bo‘ladi?
a) absalyut renta
b) differentsiolnal renta 1
v) differentsial renta 2
*g) monopol renta
23.Erga bo‘lgan xususiy mulkchilik ular unumdorligidagi farqlardan qat’iy nazar er egalariga qanday rentani olish imkonini beradi?
a) monopol renta
b) differentsial renta 1
v) differentsial renta 2
*g) absolyut renta
24.Erlardan intensiv foydalanish ya’ni ularning iqtisodiy unumdorligini oshirish natijasida vujudga keladigan renta qanday ataladi?
a) absolyut renta
b) differentsial renta 1
*v) differentsial renta 2
g) monopol renta
25.Erning bahosi nima bilan belgilandi?
*a) bankka qo‘yilgan pulga to‘lanadigan foiz va renta miqdori bilan
b) ijara haqi bilan
v) renta miqdori bilan
g) monopol narxlar bilan
26.Agrasanoat majmui nima?
a) qishloq xo‘jaligi va qishloq xo‘jaligi maxsulotlarini qayta ishlovchi tarmoqlar majmui
b) qishloq xo‘jaligi uchun ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqaruvchi yirik qishloq xo‘jalik firmalari
v) bir jamoa va sanoat korxonalarini birlashtiruvchi yirik qishloq xo‘jalik firmasi
*g) qishloq xo‘jalik mahsulotlarini ishlab chiqarish uni saqlash va istemolchiga etkazib beruvchi ishlab chiqarish vositalarini etkazib beruvchi tarmoqlar majmui
27.Agrasanoat majmuasi tashkil topishining shart-sharoitlarini nima tashkil qiladi?
a) ijtimoiy mehnat taqsimoti
b) ixtisoslashuvning chuqurlashishi
v) agrosanoat integratsiyasi
*g) ijtimoiy mehnat taqsimoti va ixtisoslashuvning agrosanoat integratsiyasi
28.Yo‘l, transport xo‘jaligi, mahsulotni saqlash tizimi, madaniy – maishiy xizmat shaxobchalari agrosanoat majmuasining qaysi sohasiga kiradi?
a) 1 soha-qishloq xo‘jaligiga ishlab chiqarish vositalarini etkazib beruvchi sanoat tarmoqlari;
b) 2 soha qishloq xo‘jaligi;
v) 3 soha qishloq xo‘jalik mahsulotlarini qayta ishlovchi va iste’molchiga etkazib berishni ta’minlaydigan tarmoqlar;
*g) 4 soha ijtimoiy infrastruktura;
29.Qo‘yidagilardan qaysi biri agrobiznesning shakli hisoblanadi?
a) fermer va dexkon xo‘jaligi
b) agrofirma va fermer xo‘jaligi
v) agrosanoat kombinatlari va agrofirmalar
*g) agrofirmalar, agrosanoat kombinatlari, fermer va dehqon xo‘jaligi
30.Agrasanoat integratsiyasi qanday darajada sodir bo‘ladi?
a) mamlakt darajasida
b) xududlar ko‘lamida
v) viloyat va tumanlar darajasida
*g) mamlakat, hududlar va korxonalar darajasida
31.Agranoat integratsiyasi nima?
a) qishloq xo‘jalik mahsulotlarini etishtirish uni qayta ishlash va iste’molchilarga etkazib berish bilan shug‘ullanuvchi iqtisodiyot tarmoqlari majuasi;
b) ishlab chiqarishning to‘planishi va kapitalning markazlashishi;
v) ijtimoiy mehnat taqsimotining chuqurlashishi;
*g) qishloq xo‘jaligi bilan unga xizmat qiluvchi va mahsulotni iste’molchiga etkazib beruvchi tutash tarmoqlar o‘rtasida iqtisodiy aloqalarning kuchayishi hamda ularning uzviy birikish jarayoni;
32.Erni iqtisodiy resurslarining boshqa turlaridan farqlovchi asosiy omili nima?
a) qiymatga ega emasligi va tabiat mahsuli ekanligi;
b) tabiat maxsuli ekanligi va eskirmasligi;
v) eskirmasligi va qiymatga ega emasligi;
*g) eskirmasligi, qiymatga ega emasligi va tabiat maxsuli ekanligi.
33.Qo‘yidagilardan qaysi biri erga bo‘lgan mulkchilik huquini to‘liq ta’minlaydi
a) erdan foydalanish
b) ishlab chiqarish natijalarini tasarruf qilish
v) o‘z mulkidagi erlarni tasarruf qilish
*g) erga egalik qilish huquqini mavjudligi
54.21) Makroiqtisodiyot qaysi darajadagi iqtisodiyot?
*a) butun xalq xo‘jaligi
b) iqtisodiyotning davlat sektori
v) iqtisodiyotning kooperativ sektori
g) iqtisodiyotning xususiy sektori
34.Makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar yordamida nimalar taxlil qilinadi?
*a) milliy ishlab chiqarish xajmi hisoblanadi.
b) milliy iqtisodiyot faoliyat qilishiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar hisoblanadi
v) yalpi milliy mahsulot va uning harakat shakllari hisoblanadi
g) milliy iqtisodiyotdagi muvozanatlik va bandlilikka baho beriladi
35.Milliy ishlab chiqarishning umumiy natijasi qaysi ko‘rsatkichda to‘laroq hisoblanadi?
a) turli tarmoqlar mahsuloti
b) yalpi ijtimoiy mahsulot
*v) yalpi ichki mahsulot
g) sof milliy mahsulot
36.Yalpi milliy mahsulot tushunchasi
a) yil davomida moddiy ishlab chiqarish sohalarida yaratilgan barcha mahsulotlar qiymati
b) yangidan vujudga keltirilgan qiymat
v) oraliq mahsulotlar qiymati
*g) bir yil davomida ishlab chiqarilgan pirovard mahsulot va ko‘rsatilgan xizmatlarning bozor bahosida hisoblangan xajmi
37.Nima uchun jami ijtimoiy mahsulot ko‘rsatkichi milliy iqtisodiyotning rivojlanish darajasini to‘liq tavsiflab berolmaydi?
a) Faqat moddiy ishlab chiqarish sohalari natijalarini hisobga olish bilan cheklanadi
b) xizmatlar qiymatini o‘z ichiga olmaydi
*v) oraliq mahsulotlar qiymati bir necha marta hisobga olinadi
g) bozor baholari bo‘yicha hisoblanmaydi
38.Pirovard mahsulot tushunchasi
a) qayta ishlanadigan mahsulot
b) sotish maqsadida xarid qilingan tavorlar
*v) iste’mol uchun tayyor bo‘lgan, qayta ishlov berish talab qilinmaydigan mahsulot;
g) iste’mol qilinadigan mahsulot
39.Qo‘shilgan qiymati qanday miqdor?
*a) pirovard mahsulot xajmidan boshqa korxona va firmalardan sotib olingan xom-ashyo va materiallar qiymatini chiqarib tashlangan miqdor
b) pirovard mahsulot xajmidan ish haqi chiqarib tashlangan miqdor
v) pirovard mahsulot xajmidan amortizatsiya ajratmasi chiqarib tashlangan miqdor
g) pirovard mahsulot xajmidan o‘zgaruvchi xarajatlar ishlab chiqarilgan miqdor
40.Qo‘yidagi tengliklardan qaysi biri to‘g‘ri?
a) YaMM-sof eksport=SMM
*b) YaMM- amortizatsiya=SMM
v) YaMM-egri soliqlar=SMM
g) YaMM- joriy moddiy xarajatlar=SMM
41.Qo‘yidagi tengliklardan qaysi biri to‘g‘ri?
a) SMM-amortizatsiya =milliy daromad
*b) SMM-egri soliqlar =milliy daromad
v) SMM-ish haqi = milliy daromad
g) SMM-to‘g‘ri soliqlar= milliy daromad
42.YaMMni sorflar bo‘yicha hisoblashda sarflarning qanday turlari hisobga olinadi?
a) uy xo‘jaliklarining iste’molchilik sarflari, ish haqi;
b) tadbirkorlarning investitsion sarflari, foiz;
v) sof eksport va uy xo‘jaliklarining iste’molchilik sarflari;
*g) uy xo‘jaliklarining iste’molchilik sarflari, sof eksport, tadbirkorlarning investitsion sarflari
43.Nominal YaMM qanday narxlarda hisoblanadi?
a) o‘zgarmas narxlarda
*b) joriy narxlarda
v) chakana narxlarda
g) ulgurji narxlarda
44.Nominal YaMM qanday usul bilan real YaMM ga aylanadi?
a) nominal YaMM x narx indeksi
*b) nominal YaMM : NARX INDEKSI
v) nominal YaMM : joriy narxlar
g) nominal YaMM : doimiy narxlar
45.Ma’lum vaqt birligi ichida yangidan yaratilgan qiymatga nima deyiladi?
a) jami ijtimoiy mahsulot
b) yalpi milliy mahsulot
*v) milliy daromad
g) sof milliy mahsulot
46.Bir yil davomida pirovard natijada yaratilgan va bozor narxida hisoblangan barcha mahsulot va xizmatlarga nima deyiladi?
a) yalpi ijtimoiy mahsulot
*b) yalpi milliy mahsulot
v) sof milliy mahsulot
g) milliy daromad
47.YaMM ni daromadlar bo‘yicha hisoblashda nimalar hisobga olinadi?
a) daromad bilan bog‘liq bo‘lmagan sarf to‘lovlar, foyda, foiz, ish haqi;
b) ish haqi renta to‘lovlari, foyda;
v) foiz, foyda, renta;
*g) ) daromad bilan bog‘liq bo‘lmagan sarf to‘lovlar, foiz, foyda, renta va ish haqi;
48.Real YaMM nima?
*a) O‘zgarmas qiyosiy narxlarda
b) joriy bozor narxlarida
v) o‘zgarmas narxlarda
g) ulgurji narxlarda hisoblangan YaMM
49.Milliy iqtisodiyot nima?
a) tarmoq va sohalarni o‘z ichiga olgan iqtisodiyot
b) funktsional va infratuzilmalarni
v) Mikro va makro darajadagi iqtisodiyotlarni o‘z ichiga olgan iqtisodiyot
*g) yuqoridagilarning barchasini o‘z ichiga olgan yaxlit iqtisodiyot
50.YaIM ni necha usul bilan hisoblash mumkin?
a) 2 usulda
*b) 3 usulda
v) 5 usulda
g) 1 usulda
51.Milliy hisoblar tizimi asosini nima tashkil etadi?
*a) yig‘ma balanslar
b) daromadlar
v) xarajatlar
g) foyda
52.Milliy hisoblar tizimi xalqaro statistiqada standart tizim sifatida qachondan qo‘llanila boshladi?
*a) 1953 yildan
b) 1936 yildan
v) 1946 yildan
g) 1951 yildan
55.Jami talab egri chizig‘ining o‘ngga siljishi quyidagilardan qaysi biri aks ettira olmaydi:
a) narxlar darajasi va YaMM real hajmining bir vaqtda oshishini;
b) YaMM real hajmida o‘sish yo‘qligida narx darajasining ko‘tarilishini;
v) narx oshishi yo‘qligida YaMM real hajmining o‘sishini;
*g) bir vaqtda narxlar darajasining oshishi va YaMM real hajmining pasayishini;
56.Agar narxlar darajasi o‘sib, ishlab chiqarish esa pasaysa, unda buning sabablari quyidagilardan biri bilan belgilanadi:
a) jami talab egri chizig‘ining o‘ngga ko‘chishi bilan;
b) jami talab egri chizigining chapga ko‘chishi bilan;
*v) jami taklif egri chizig‘ining chapga ko‘chishi bilan;
g) jami taklif egri chizig‘ining o‘ngga ko‘chishi bilan;
57.Agar jami talab hajmi to‘la bandlik sharoitida erishilgan YaMM darajasini ko‘paytirsa, bu iqtisodiyotda quyidagilardan biri mavjudligini bildiradi:
a) moliyaviy cheklashlar;
*b) inflyatsiya uzilishi;
v) deflyatsiya uzilishi;
g) jami talab va jami taklif o‘rtasida muvozanat;
58.Agar muvozanatli YaMM hajmi uning potentsial darajasidan ko‘proq bo‘lsa, unda:
*a) narxlar darajasi ko‘tariladi;
b) ishsizlik darajasi ko‘tariladi;
v) deflyatsiya uzilishi paydo bo‘ladi;
g) jami taklif bexosdan ko‘payadi;
59.Jami talab egri chizig‘i qo‘yidagilardan biri o‘rtasidagi munosabatni ifodalaydi:
*a) narxlar darajasi bilan tovarlar hamda xizmatlar sotib olishga ketgan jami xarajatlar;
b) narxlar darajasi bilan real ifodadagi ishlab chiqarilgan YaMM;
v) xaridorlar tan oladigan narx darajasi bilan sotuvchilarni qoniqtiruvchi narx darajasi;
g) real ifodadagi ishlab chiqarilgan va iste’mol qilingan YaMM hajmlari;
60.Jami taklifniig o‘sishi nimaga olib keladi?
a) narxlar darajasi va YaMM real hajmining pasayishiga;
*b) narxlar o‘sishining sekinlashuvi va YaMM real hajmining ko‘payishiga;
v) narxlar darajasi va real ifodadagi YaMM hajmining ko‘tarilishiga;
g) narxlar o‘sishining sekinlashuvi va YaMM real hajmining kamayishiga;
61.Agar narxlar o‘ssa, unda:
a) qayd etilgan narxdagi qimmatli qog‘oz egalari o‘z xarajatlarini ko‘paytiradilar;
*b) pulga bo‘lgan talab va foiz stavkasi darajasi o‘sadi;
v) foiz stavkasi o‘zgarishiga ta’sirchan xarajatlar ko‘payadi;
g) qayd etilgan narxdagi qimmatli qog‘oz egalarining xarid qobiliyati ko‘tariladi;
62.Agar ishlab chiqarilgan YaMMniig real hajmi muvozanatlidan kam bo‘lsa, unda ishlab chiqaruvchilar:
*a) ishlab chiqarish zahiralarini qisqartiradi va ishlab chiqarishni kengaytiradi;
b) ishlab chiqarish zahiralarini ko‘paytiradi va ishlab chiqarishni kengaytiradi;
v) ishlab chiqarish zahiralarini ham, ishlab chiqarishni ham qisqartiradi;
g) ishlab chiqarish zahiralarini ko‘paytiradi va ishlab chiqarishii qisqartiradi;
63.Jami talab egri chizig‘i ko‘tariladi, agar:
a) narxlar darajasi pasaysa;
b) narxlar darajasi o‘ssa;
v) ortiqcha ishlab chiqarish quvvatlari ko‘paysa;
*g) milliy pul birligining valyuta kursi pasaysa;
64.Agar tadbirkorlik soliqlari o‘ssa, unda:
a) jami talab qisqaradi, jami taklif hajmi esa o‘zgarmaydi;
*b) jami taklif qisqaradi, jami talab hajmi esa o‘zgarmaydi;
v) jami taklif va jami talab qisqaradi;
g) jami taklif va jami talab o‘sadi;
65.Jami taklif egri chizig‘i quyidagilardan biri o‘rtasidagi munosabatni ifodalaydi:
a) narxlar darajasi va real ifodadagi iste’mol qilinadigan YaMM hajmi;
*b) narxlar darajasi va real ifodadagi ishlab chiqarilgan YaMM hajmi;
v) ishlab chiqaruvchilar sotishni, xaridorlar esa tovarni sotib olishni xohlagan narxlar darajasi;
g) iste’mol qilingan va ishlab chiqarilgan YaMMning hajmi;
66.Agar davlat atrof-muhitni saqlash talablarini kuchaytirsa, bu nimaga olib keladi?
a) mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o‘sishi va jami taklif egri chizig‘ining o‘ngga ko‘chishiga;
*b) mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o‘sishi va jami taklif egri chizig‘ining chapga ko‘chishiga;
v) mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining o‘sishi va jami talab egri chizig‘ining chapga ko‘chishiga;
g) mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining pasayishi va jami talab egri chizig‘ining chapga ko‘chishiga;
67.Iste’molga bo‘lgan me’yoriy moyillik - bu:
a) jami iste’molning jami daromadga nisbati;
b) daromad o‘zgarishi oqibatida iste’mol xarajatlaridagi o‘zgarishlar;
v) daromadning berilgan darajasida iste’mol xarajatlari miqdorini ifodalovchi egri chiziq;
*g) iste’mol xarajatlari o‘sishining ixtiyordagi daromad o‘sishi birligiga nisbati;
68.Iste’molga va jamg‘armaga bo‘lgan me’yoriy moyillik o‘rtasidagi bog‘liqlik quyidagida o‘z ifodasini topadi:
*a) ularning yig‘indisi 1 ga teng;
b) ular o‘rtasidagi nisbat iste’molga bo‘lgan o‘rtacha moyillikni ifodalaydi;
v) ularning yig‘indisi ixtiyordagi daromadga teng, chunki u iste’mol va jamg‘armaga bo‘linadi;
g) ular teng bo‘lgan egri chiziqdagi nuqta daromadning chegaraviy (boshlang‘ich) darajasiga mos keladi;
69.Agar kishilar o‘z daromadlarining barchasini iste’molga sarflamay, xarajat qilinmagan qismini bankka joylashtirsa, unda (daromad va mahsulotning milliy hisobi atamasini qo‘llab) ularning bu ishlari haqida nima deyish mumkin:
*a) jamg‘aradilar, biroq investitsiya qilmaydilar;
b) investitsiya qiladilar, biroq jamg‘armaydilar;
v) jamg‘armaydilar va investitsiya qilmaydilar;
g) ham jamg‘aradilar, ham investitsiya qiladilar;
70.Quyidagi bog‘liqliklardan qaysi biri teskari bog‘liqlikni ifodalaydi?
a) iste’mol xarajatlari va ixtiyordagi daromad o‘rtasidagi bog‘liqlik;
*b) investitsiya xarajatlari va foiz stavkasi darajasi o‘rtasidagi bog‘liqlik;
v) jamg‘armalar va iste’mol stavkasi darajasi o‘rtasidagi bog‘liqlik;
g) investitsiya xarajatlari va milliy daromad o‘rtasidagi bog‘liqlik;
72. Bozor iqtisodiyotining ob’ektiv qonunlariga bo‘ysunuvchi, bir-biri bilan chambarchas bog‘langan milliy iqtisodiyotlarning yig‘indisi qanday nomlanadi?
a) xalqaro iqtisodiy integratsiya
b) xalqaro iqtisodiy kooperatsiya
v) jahon bozori
*g) jahon xo‘jaligi
71.Reklama nima?
a) ishlab chikarilgan maxsulot;
b) moliya kredit munosabati;
v) maxsulotga narx belgilash vositasi;
*g) tovarning nafligi xakida xolisona axborot*.
72.Agar real foiz stavkasi ko‘paysa, unda:
a) investitsiyalarga bo‘lgan talab egri chizig‘i o‘ngga siljiydi;
b) investitsiyalarga bo‘lgan talab egri chizig‘i chapga siljiydi;
v) investitsiyalarga bo‘lgan talab egri chizig‘i yuqoriga ko‘chadi;
*g) investitsiya xarajatlari qisqaradi;
73.Ma’lum bir davr mobaynida yaratilgan tovar va xizmatlar xajmining o‘sishiga nima deyiladi?
a)raqobat
b)ayirboshlash
v)*iqtisodiy o‘sish
g)takror ishlab chiqarish
76.Jamiyatdagi boyliklarni o‘zlashtirish xususidagi iqtisodiy munosabatlarga nima deyiladi?
a)milliy boylik
b)*mulkchilik munosabatlari
v)iqtisodiy o‘sish
g)bozor iqtisodiyoti

77.Mulk nima?

a)moddiy boyliklarni ishlab chiqarish vositalarini o‘zlashtirib olishning
b)*ijtimoiy shakli
v)shaxsiy jamg‘armalar yigindisi
g)barcha tabiiy boyliklar
78.Qo‘yidagi elementlardan qaysi biri bozor iqtisodiyoti uchun juda muxim?
a)samarali profsoyuzlar
b)puxta uylangan davlat boshqaruvi
v)*bozordagi faol raqobat
g)giperinflyatsiya
79.Jamiyat boyligi qanday sharoitda ko‘payadi
a)*bozor iqtisodiyoti sharoitida
b)boy kishilar ko‘paysa
v)davlat mulki oshsa
g)kapitalizm sharoitida
80.Innovatsiya nima?
a)*fan-texnika yangiliklarini ishlab chiqarishga joriy qilish.
b)yangi texnika sotib olish.
v)mavjud texnikadan unumli foydalanish.
g)texnikani targ‘ib qilish.
81.Innovatsiya nimaga ta’sir qiladi?
a)*mehnat unumdorligi oshadi.
b)mehnat unumdorligi pasayadi.
v)mehnat intensivligi pasayadi.
g)inson ongiga
82.Respublikada barqarorlashtirish siyosatini ishlab chiqishda qaysi sohalarga ustunlik beriladi?
a)*Ishlab chiqarish sohalariga;
b)Ayirboshlash sohalariga;
v)Xizmat ko‘rsatish sohalariga;
g)Tashqi savdoga;
83.YaMMdan sof eksport qiymati chiqarib tashlansa qaysi ko‘rsatkich hosil bo‘ladi?
a)*YaIM;
b)Milliy daromad;
v)Yalpi ijtimoiy mahsulot;
g)Sof milliy mahsulot;
84.Milliy iqtisodiyot tarmoq tuzilishining rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatuvchi asosiy omil nima?
a)*Mehnat taqsimotining chuqurlashuvi;
b)Fan – texnika taraqqiyoti;
v)Iqtisodiy integratsiya;
g)Mehnat kooperatsiyasi;

85.Iqtisodiy o‘sishga to‘sqinlik qiladigan omilni aniqlang?

a)*Atrof – muxitni himoya qilishga ketadigan xarajatlarning ortishi;
b)Mehnat unumdorligining ortishi;
v)Investitsiyalarning ko‘payishi;
g)Malaka va ta’lim uchun xarajatlarning ortishi;
86.Quyidagilardan qaysi biri investitsion faollik haqida xulosa chiqarish imkonini beradi?
a)*Real investitsiyalar darajasining o‘zgarishi;
b)Investitsiyalarning tarmoq tuzilishi;
v)Investitsiyalarning takror ishlab chiqarish tuzilishi;
g)Investitsiyalarning texnologik tuzilishi;
87.Yalpi investitsion sarflar quyidagi ko‘rsatkichlarning qaysi birini aniqlashda hisobga olinadi?
a)*Xarajatlar bo‘yicha YaMM;
b)Daromadlar bo‘yicha YaMM;
v)Daromadlar bo‘yicha SMM;
g)Shaxsiy daromad;
88.O‘zbekistonda bozor munosabatlariga o‘tishda nimaga ustunlik beriladi?
a)*Iqtisodiy erkinlikni kengaytirishga;
b)Raqobatga;
v)Chetdan qarz olishga;
g)Investitsiyalarni ko‘paytirishga;
89.Iqtisodiy rivojlanish nima?
a)*Ishlab chiqarish natijalarining to‘xtovsiz ortib borishi.
b)Ehtiyojlarni qondirish;
v)Bozorga tovarlar etkazib berish;
g)Ishlab chiqarish jarayonining doimiy ravishda takrorlanishi;
90.Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy o‘sishning intensiv turini tavsiflaydi?
a)*Ishlab chiqarish natijasining iqtisodiy resurslar miqdoridan tez o‘sib borishi;
b)Ishlab chiqarish natijasi va iqtisodiy resurslar miqdorining mutanosib o‘sib borishi;
v)Iqtisodiy resurslar miqdorining ishlab chiqarish natijasida tez o‘sib borishi;
g)Mehnat unumdorligining o‘sishi;
91.Iqtisodiy o‘sish qanday aniqlanadi?
a)*Yalpi milliy mahsulotning va aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan miqdori bilan;
b)Aholining sotsial himoyalanganlik darajasi bilan;
v)Ishsizlik darajasi bilan;
g)Daromad va ish haqi darajasi bilan;
92.O‘zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalarni shakllantirishda qanday tamoillarga amal qilinadi?
a)*Milliy manfaatlarga;
b)Umuminsoniy manfaatlarga;
v)Sinfiy manfaatlarga;
g)Davlat manfaatlariga;
93.Tarkibiy inqirozlarni keltirib chiqaruvchi asosiy sabab nima?
a)*Xalq xo‘jaligi ayrim tarmoqlari va sohalarining rivojlanishidagi chuqur nomutanosibliklar;
b)Ishlab chiqarishning notekis rivojlanishi;
v)Yalpi talabning o‘zgarishi;
g)Yalpi taklifning o‘zgarishi;
94.Milliy boylikning o‘sishi nimaga bog‘liq?
a)*Moddiy resurslar, ishchi kuchi va kapital qo‘ylmalar o‘sishiga;
b)Asosiy va aylanma fondlarning o‘sishiga;
v)Mehnat unumdorligining o‘sishiga;
g)Ishlab chiqarish fondlarining o‘sishiga;
95.Ekstensiv o‘sish nima?
a)*Qo‘shimcha resurslarni jalb qilish yo‘li bilan ishlab chiqarish yo‘li bilan ko‘paytirish;
b)Ishlab chiqarishga qo‘shimcha ishchi kuchlarini jalb qilish;
v)Ishlab chiqarish vositalarini ko‘paytirish;
g)Ishlab chiqarish quvvatlarini kengaytirish;
96.Intensiv iqtisodiy o‘sish qanday amalga oshadi?
a)*Mavjud iqtisodiy resurslardan samarali foydalanish orqali;
b)Yangi korxonalar qurish yo‘li bilan;
v)Ishlovchilar sonini mutloq oshirish hisobiga;
g)Qo‘shimcha pul resurslarini jalb qilish bilan;
97.Iqtisodiy o‘sishning ekstensiv omilini toping?
a)*Resurs sarflarining ortishi.
b)Asosiy kapitalni tejash;
v)Mehnat unumdorilining ortishi;
g)Yangi texnologiyani qo‘llash;
98.Mikroiqtisodiy o‘sish deganda nimani tushunasiz?
a)korxona doirasida o‘sish
b)*xo‘jalik, firma doirasida o‘sish
v)tarmoq doirasida o‘sish
g)butun bir davlat miqyosida
99.Investitsiyani samaradorligi nima bilan o‘lchanadi?
a)jami ijtimoiy mahsulotning miqdori bilan
b)milliy daromadni miqdori bilan
v)*milliy daromadni investitsiya nisbati bilan
g)foydani miqdori bilan
100.Ko‘proq mehnat va moddiy resurslar talab qilishi bilan amalga oshiriladigan iqtisodiy o‘sishga qanday o‘sish deyiladi?
a)*ekstensiv o‘sish
b)intensiv o‘sish
v)yalpi o‘sish
g)miqdor o‘sishi
101.Qanday sharoitda ekstensiv o‘sish ustuvor bo‘ladi?
a)sanoatda
b)*moddiy bazasi zaif, qo‘l mehnatiga asoslangan ishlab chiqarishda
v)bozor iqtisodiyoti sharoitida
g)yangi texnika, texnologiya mavjud joylarda
102.Kam resurs sarf qilib amalga oshiriladigan o‘sishga qanday o‘sish deyiladi?
a)ekstensiv o‘sish
b)*intensiv o‘sish
v)yalpi o‘sish
g)sifat o‘sishi
103.Ishlab chiqarish samaradorligi nima bilan belgilanadi?
a)*ishlab chiqarish xarajatlari va olingan natija nisbati bilan
b)mehnat unumdorligi bilan
v)sarf qilingan xarajatlar bilan
g)mehnat intensivligi bilan
104.Iqtisodiy o‘sishning tsiklligi deb nimaga aytiladi?
a)inqirozgacha bo‘lgan davr
b)inqirozdan jonlanishgacha o‘tgan davr
v)inqirozdan turg‘unlikgacha o‘tgan davr
g)*bir inqirozdan ikkinchi inqirozgacha bo‘lgan 4 ta bosqichga
105.Qanday joyda tsiklli rivojlanish ko‘proq namoyon bo‘ladi?
a)rivojlangan mamlakatlarda
b)*kam rivojlangan mamlakatlarda
v)o‘rta rivojlangan mamlakatlarda
g)yangi industrial mamlakatlarda
106.Iqtisodiy tsikl necha fazani bosib o‘tadi?
a)2 fazani
b)3 fazani
v)*4 fazani
g)5 fazani
107.Boylik tushunchasini birinchi bo‘lib iqtisodiyot nazariyasiga kim kiritgan?
a)Merkantilistlar
b)Fiziokratlar
v)Keyns
g)*A.Smit
108.Milliy boylik – bu
a)ayrim kishilarning boyligi
b)firmaning boyligi
v)elatning boyligi
g)*jamiyatni boyligi
109.Asrlar davomida butun mamlakatdagi xalqlar mehnati bilan yaratilgan moddiy ne’matga nima deyiladi?
a)jami ijtimoiy mahsulot
b)yalpi milliy mahsulot
v)*milliy boylik
g)sof mahsulot
110.Milliy boylik qanday ko‘payadi?
a)o‘z-o‘zidan ko‘payadi
b)*mehnat natijasida ko‘payadi
v)uning miqdori o‘zgarmaydi
g)tabiat in’omi sifatida
111.Jamiyatning potentsial boyligini nima tashkil qiladi?
a)*tabiiy resurslar
b)tadbirkorlik qobiliyati
v)ishchi kuchi
g)mehnat qurollari
112.Milliy boylikning o‘sishi qanday qonun asosida yuz beradi?
a)qiymat qonuni asosida
b)*jamg‘arish qonuni asosida
v)mehnatga yarasha taqsimot qonuni asosida
g)qiymat va jamg‘arish qonuni asosida
113.Milliy boylik qanday ko‘rinishda sarflanadi?
a)ishlab chiqarish vositalari ko‘rinishida
b)iste’mol ko‘rinishida
v)xalqning o‘ziga sarflanadi
g)*ishlab chiqarish vositalari va iste’mol ko‘rinishida
114.Iqtisodiy potentsial nima uchun xizmat qiladi?
a)davlat uchun
b)*jamiyat a’zolarini ehtiyojlarini qondirish uchun
v)ishlab chiqarishni o‘stirish uchun
g)boshqa davlatlarga yordam ko‘rsatish uchun
115.Mehnat potentsiali nima?
a)jamiyatdagi hamma kishilar
b)*mehnatga qobiliyatli kishilar
v)malakali mehnat qiluvchilar
g)hamma erkak kishilar
116.Mehnat potentsialining o‘sishi nimadan kelib chiqadi?
a)tenglik bo‘lganidan
b)malakali ishchilarning sonini ko‘payishidan
v)*aholi sonini ko‘payishidan
g)erkaklar va ayollar sonining nisbatini o‘zgarishidan
117.Jamiyatning texnika – texnologiya potentsiali nima?
a)*ishlab chiqarish quvvatlari
b)jamiyatdagi tabiiy resurslar
v)mehnat predmetlari
g)ishchi kuchi
118.Iqtisodiy o‘sishning qaysi turi progressiv?
a)ekstensiv
b)*intensiv
v)ikkalasi ham progressiv
g)iqtisodiy o‘sishning bunday turlari yo‘q
119.Hayotda iqtisodiy o‘sishga xos bo‘lgan belgini aniqlang?
a)yuqori darajada inflyatsiya
b)xaddan ortiqcha ishsizlik
v)ishlab chiqarish xajmining pasayishi
g)*tovar eksportining ortishi
120.Iqtisodiy o‘sishni ta’minlovchi omil nima?
a)iqtisodiy resurslarning samarasiz sarflanishi
b)*investitsiyaning ko‘payishi
v)davlatni iqtisodiyotga yuqori darajada aralshuvi
g)ishlab chiqarishga ishchi kuchlarini jalb qilishni oshirish
121.Iqtisodiy inkirozlarning asosiy mazmuni nimada namoyon bo‘ladi?
a)bozor sharoitida narxlarning o‘sishida
b)Eksportdan import ulushining ko‘payishida
v)*ishlab chiqarish xajmining keskin kamayishi
g)xalq xo‘jaligida ishsizlikning o‘sishida
122.Intensiv o‘sishda?
a)mahsulot birligiga sarflangan xarajat ko‘payadi daromad oshadi
b)*mahsulot birligiga sarflangan xarajat kamayadi daromad ko‘payadi
v)mahsulot birligiga sarflangan xarajat ko‘payadi
g)mahsulot birligiga sarflangan xarajat miqdori o‘zgarmaydi
123.Mikroiqtisodiy o‘sish?
a)*korxona doirasida o‘sish
b)xalqaro doirasida o‘sish
v)tarmoq doirasida o‘sish
g)davlat miqyosidagi o‘sish
124.Makroiqtisodiy o‘sish?
a)tarmoq doirasidagi o‘sish
b)*butun jamiyat miqyosidagi o‘sish
v)korxona doirasidagi o‘sish
g)sanoatdagi o‘sish
125.Mehnat unumdorligi qanday aniqlanadi?
a)mahsulot miqdorini ishlab chiqarishga ketgan xarajatlar nisbati bilan
b)*mahsulot miqdorini ishlab chiqarishga ketgan ish vaqtiga nisbati bilan
v)mahsulot miqdorini qilingan sarf xarajatlarga nisbati bilan
g)mahsulot miqdorini asosiy kapitalga taqqoslash yuli bilan
126.Ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi asosida nima yotadi?
a)*mehnat taqsimoti
b)ishchining mutaxassisligi
v)kishilarning xoxishi
g)jamiyatning extiyoji
127.Iqtisodiy ko‘rsatkichlarning mohiyati nimada?
a)*mamlakat o‘zining iqtisodiy rivojlanishidagi axvoliga baho beradi;
b)mamlakat iqtisodida erishilgan yutuklar
v)iqtisodiy tarakkiyotda yul qo‘yilgan kamchiliklarni aniqlash
g)mamlakatni iqtisodiy istiqbolini aniqlash
128. Transmilliy korporatsiyalar (TMK) bu:
A) Yillik tashki savdo oboroti 1 mln. AKSh dollaridan ziyod bulgan korxonalar.
V) Bir necha ishlab chikarish yunalishlari bulgan yirik kompaniyalar.
*S) Qarorlar qabul qilinuvchi yagona markazlari va ko‘plab mamlakatlarda filiallari bo‘lgan ishlab chiqarish, savdo va moliyaviy majmualar.
D) Mamlakat ichidagi eng yirik kompaniyalar majmuasi.
128.Insoniyat rivojlanishi tarixida uning mehnati bilan yaratilgan hamma moddiy ne’matlar va insoniyat tomonidan foydalanishga tortilgan hamma tabiiy resurslar yigindisiga nima deyiladi?
a)milliy daromad
b)*milliy boylik
v)sof milliy mahsulot
g)yalpi milliy mahsulot
129.Ekstensiv o‘sishga qaysi javob to‘g‘ri?
a)ekin maydonlaridan unumli foydalanish
b)ishlab chiqarida ishchi kuchining o‘rnida sanoat robotlaridan foydalanish
v)*tsexda qo‘shimcha ishchi kuchi sonini va ish smenasini ko‘paytirish
g)ishlab chiqarish joylarini optimallashtirish
130.Moddiy resurslarni o‘stirish ularni jamg‘arish uchun ishlatiladigan investitsiyaga qanday investitsiya deyiladi?
a)yalpi investitsiya
b)*sof investitsiya
v)sof foyda
g)milliy daromad
133.Respublikada barqarorlashtirish siyosatini ishlab chiqishda qaysi sohalarga ustunlik beriladi?
a)*Ishlab chiqarish sohalariga;
b)Ayriboshlash sohalariga;
v)Xizmat ko‘rsatish sohalariga;
g)Tashqi savdoga;
134.Kapitalning mohiyati nima?
a)*Qiymatga yoki qiymat shakliga ega bo‘lgan va qo‘shimcha qiymat keltiruvchi mulkdir
b)Qo‘shimcha qiymat
v)Korxonalardagi ishlab chiqarish fondlari
g)Ssuda protsenti
135.Davlatning pulga bo‘lgan talab va taklifni o‘zgartirish borasidagi siyosati:
a)Fiskal siyosat deb yuritiladi;
b)Mikrobarqarorlashtirish siyosati deb yuritiladi;
v)Antimonopoliya siyosat deb yuritiladi;
g)*Monetar siyosat deb yuritiladi;
136.Moliya tizimi deganda:
a)Umumjamiyat miqyosida markazlashgan va davlat ishtiroqida hosil bo‘luvchi va sarflanuvchi moliyaviy resurslar tushuniladi;
b)Mahalliy hokimiyat tasarrufida bo‘lgan sub’ektlarning daromad va xarajatlaridan tashkil topgan moliyaviy resurslar tushuniladi;
v)Korxonaning daromad va xarajatlaridan tashkil topgan moliyaviy resurslar tushuniladi;
g)*Yalpi ijtimoiy mahsulotni taqsimlash va qayta taqsimlash jarayonida paydo bo‘ladigan va davlat tomonidan umummamlakat vazifalarini amalga oshirish uchun foydalaniladigan pul mablag‘larining majmuasi tushuniladi.+
137.Subsidiya – bu:
a)Iqtisodiyotga byudjet orqali ta’sir etish vositalaridan biri bo‘lib, qaytarib bermaslik sharti bilan mablag‘ ajratishdir;
b)*Maqsadli dotatsiya bo‘lib, u mahalliy byudjetlarga davlat byudjetidan ajratiladi. Uni mo‘ljallangan maqsad uchun sarflash majburiy va buni davlat nazorat qiladi;
v)Umumiy dotatsiya bo‘lib, uni ishlatish mahalliy hokimiyat ixtiyorida bo‘lib, markaz unga aralashmaydi;
g)Noto‘g‘ri javob yo‘k.
138.Byudjet takchilligi qaysi hollarda hosil bo‘ladi?
a)Ishlab chiqarish barqarorlashganda;
b)Sotsial dasturlarga ko‘zlangan xarajatlardan kamroq sarflansa;
v)Mudofaaga xarajat me’yorida bo‘lsa;
g)*Ko‘lankali iqtisodiyot rivoj topib ketsa;
139.Byudjet takchilligini koplash uchun davlat nimalardan foydalanadi:
a)*Markaziy bank kreditlaridan foydalanadi;
b)Mahalliy byudjet daromadidan foydalanadi;
v)Korxona byudjet daromadidan foydalanadi;
g)Subventsiyadan foydalanadi;
140.Inflyatsiya – bu:
a)Milliy pul birligi qiymatining rasmiy tartibda pasaytirilishidir;
b)Milliy pul birligi qiymatining rasmiy tartibda ko‘tarilishidir.
v)Eksportning importga nisbatan nihoyatda ortib ketishidir;
g)*Muomaladagi pul massasining tovarlar massasidan ustunligi natijasida tovarlar bilan ta’minlamagan pullarning ko‘payib ketishidir.
141.Deflyatsiya:
a)Narx-navoning oshishini, pul qadrining pasayishini bildiradi;
b)Milliy pul birligi qiymatining rasmiy tartibda pasaytirilishini bildiradi;
v)Eksportning importga nisbatan nihoyatda ortib ketishini bildiradi;
g)*Narx-navoning pasayishini, pul qadrining ortishini bildiradi.
142.Taklif inflyatsiyasi:
a)Ishlab chiqarishda o‘rtacha xarajatlarning ortishi natijasida sodir bo‘ladi;
b)*Tovar va xizmatlarning jami talabdan orqada qolib, pul birligi qadrining tushishi natijasida sodir bo‘ladi;
v)Ishlab chiqarishda o‘rtacha xarajatlarning pasayishi natijasida sodir bo‘ladi;
g)Tovar va xizmatlarning jami talabdan orqada qolib pul birligi qadrining oshishi natijasida sodir bo‘ladi.
143.Davlat inflyatsiyani tugatish yoki yumshatish uchun:
a)Emissiyani ko‘paytiradi;
b)Ishlab chiqarishni jonlantiradi;
v)*Ishlab chiqarishga beriladigan imtiyozlarni ko‘paytiradi;
g)Depozitlar uchun bank to‘laydigan foizlar kamaytiriladi;
144.Davlatning soliq-byudjet siyosati:
a)Monetar siyosat deb yuritiladi;
b)*Fiskal siyosat deb yuritiladi;
v)Antimonopol siyosat deb yuritiladi;
g)Antiinflyatsion siyosat deb yuritiladi;
145.Xalqaro marketingning shakllangan davri.
a)1920-30 y
b)XIX asrning o‘rtalari
v)1980-90 y
g)*XX asrning boshlari
146.Bugungi kunda pulning funktsiyalari to‘g‘ri keltirilgan javobni aniqlang.
a)muomala va qiymat vositasi;
b)*qiymat o‘lchovi, muomala vositasi, jamg‘arish vositasi, to‘lov vositasi va nihoyat jahon pullari.
v)Qiymat o‘lchovi, muomala vositasi, jamg‘arma vositasi
g)qiymat o‘lchovi, jamg‘arish vositasi, to‘lov vositasi
147.Bozor iqtisodiyoti sharoitida
a)narx navo oshmaydi
b)ishsizlik bo‘lmaydi
v)pul qadrsizlanmaydi
g)*Tadbirkorlikka keng yul ochiladi
148.Bozorda eng ustun narsa bu-
a)Talab
b)*Sifat bilan narx navo
v)Taklif
g)Ishlab chiqaruvchining xoxishi
149.Bo‘lgusi xaridorlarga axborot etkazish usullari.
a)*Reklamalar, ko‘rgazmalar, yigilish va filmlar orqali
b)Chakana va ulgurji savdo orqali
v)Talabni shakllanishi va savdo orqali
g)Supermarket va univermag orqali
150.Qimmatli qog‘ozlar – bu ;
a)*nominal qiymatga ega bo‘lgan daromad keltiruvchi pulli xujjat;
b)devidend ko‘rinishida daromad keltiruvchi pulli xujjat;
v)Emissiya qiluvchi va sotib oluvchi o‘rtasidagi mulkiy munosabatni bildiruvchi pulli xujjat;
g)Birjalarda amal qiluvchi pulli xujjat
151.Qimmatli qog‘ozlar :
a)*naqd va naqdsiz shaklda bo‘ladi;
b)sertifikatlar shaklida bo‘ladi;
v)obligatsiyalar shaklida bo‘ladi;
g)schetlardagi yozuv ko‘rinishida bo‘ladi;
152.Aktsiya – bu :
a)o‘z qiymatiga nisbatan kat’iy belgilangan foiz shaklida daromad keltiruvchi qimmatli qog‘ozdir.
b)*o‘z egasiga dividend olish huquqini beruvchi qimmatli qog‘ozdir.
v)o‘z qiymatiga nisbatan o‘zgaruvchan foizli daromad keltiruvchi qimmatli qog‘ozdir.
g)har qanday paytda naqd pulga almashtirish imkoniyati bo‘lgan qimmatli qog‘ozdir
153.Aktsiya :
a)aktsiyadorlik jamiyatining ustav fondiga yuridik shaxsning muayyan xissa qo‘shgani to‘g‘risida guvohlik beradi;
b)*egasining mazkur jamiyat mulkidagi ishtiroqini va devidend olish huquqini tasdiklaydi;
v)egasiga dividend olish huquqini beradi;
g)pul shaklidagi daromad keltiruvchi qog‘ozdir.
154.Dividend – bu :
a)bir shaxs tomonidan ikkinchisiga yozib berilgan qarz majburiyatini ifodalovchi qimmatli qog‘ozning bir turi;
b)*aktsiyadan olinadigan daromad;
v)emitentning qarzdorligi va bu qarz uchun foiz to‘lash zarurligi haqida guvohlik beruvchi qimmatli qog‘oz.
g)banklar tomonidan qimmatli qog‘oz egasiga beriladigan pul to‘lovi
155.Obligatsiya – bu :
a)*o‘z qiymatiga nisbatan kat’iy belgilangan foiz shaklida daromad keltiruvchi qimmatbaho qog‘ozdir;
b)emitentning qisqa muddatli qarz majburiyatidir;
v)o‘z egasiga dividend olish huquqini beruvchi qimmatli qog‘ozdir;
g)korxona tomonidan chiqariluvchi qimmatli qog‘oz;
156.Obligatsiyaning aktsiyadan farqi shundaki :
a)o‘z egasiga mazkur aktsioner jamiyatiga a’zo bo‘lib kirish huquqini beradi;
b)*uni sotib olgan investor emitentning kreditoriga aylandi;
v)jamiyat foyda ololmay qolgan hollarda uning egasi dividend ololmay qolishi mumkin.
g)shu korxonaga ishga kirish huquqini beradi.
157. Tadbirkorlik deganda nimani tushunasiz?
a) *mulkchilik sub’ektlarining foyda olish maqsadida amaldagi qonunlar doirasida tavakkal qilib va mulkiy javobgarligi asosida tashabbus bilan iqtisodiy faoliyat ko‘rsatish
b) biznesning eng asosiy unsuridir
v) puldan pul qilish demakdir
g) yaratuvchanlik faoliyati orqali daromad olish
158. Biznes deganda nimani tushunasiz?
a) *jamiyat a’zolariga naf keltiruvchi faoliyat bilan shug‘ullanish asosida pul, daromad topish
b) puldan - pul qilish demakdir
v) yaratuvchanlik faoliyat orqali daromad olish
g) faqat ishlab chiqarish bilan mashg‘ul bo‘lish faoliyati
159. Tadbirkorlik qanday tamoyillarga asoslanadi?
a) o‘z-o‘zini boshqarish, tadbirkorlik siri
b)*mulkka egalik qilish, foyda olishga intilish, erkinlik, ma’suliyat, tavakkalchilik, qonunga bo‘ysunish, raqobatda qatnashish, o‘z-o‘zini boshqarish
v) nufuzga ega bo‘lish, halollik bilan ish yuritish, tadbirkorlik siri
g) mulkka egalik qilish, foydaga intilish
160. Mulkchilikning qanday turlarini bilasiz?
a) xususiy, aralash
b) xususiy mulkchilik, jamoa mulki
v) *shaxsiy va xususiy mulk, jamoa mulki, davlat mulki, aralash mulk, qo‘shma korxonalar mulki
g) qo‘shma korxonalar mulki, jamoa mulki
161. Tadbirkorlikni qanday shakllarini bilasiz?
a) *yakka tadbirkorlik, xususiy, jamoa, aralash tadbirkorlik
b) aralash tadbirkorlik, jamoa tadbirkorlik
v) xususiy tadbirkorlik, yakka tartibdagi tadbirkorlik
g) jamoa tadbirkorligi, oilaviy tadbirkorlik
162. Mulk shakliga qarab korxonalar qanday turlarga bo‘linadi?
a) *xususiy, aktsiyadorlik, jamoa, davlat, ijara, qo‘shma korxonalar
b) xususiy, aktsiyadorlik, jamoa, davlat, qo‘shma korxonalar
v) xususiy korxonalar, jamoa korxonalari, davlat korxonalari, qo‘shma korxonalar
g) o‘rta korxonalar, qo‘shma korxonalar
163. Korxonalar deganda nimani tushunasiz?
a) *yuridik shaxs huquqiga ega bo‘lgan mustaqil xo‘jalik sub’ekti, mehnat jamoasidir
b) mustaqil xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarining vaqtinchalik ittifoqi
v) savdo sanoat, sug‘urta va boshqa soxalarda faoliyat yurituvchi tadbirkorlarning birlashmasi
g) mahsulot ishlab chiqaradigan mustaqil xo‘jalik yurituvchi sub’ekt
164. Kontsern nima?
a) *korxonalar birlashuvining bir ko‘rinishi, huquqiy mustaqil, ammo bitta markazdan boshqarib boriladigan firmalar birlashmasi
b) yuridik shaxs huquqlariga ega bo‘lgan mustaqil xo‘jalik yurituvchi sub’ekt
v) imtiyozli soliq to‘lash hududida bunyod etilgan korxona
g) mulk egalari tomonidan bir qancha mustaqil hissadorlik jamiyatlarini nazorat etuvchi jamiyat
165. Xolding kompaniyasi nima?
a) bir xil mahsulotlarning asosiy ishlab chiqaruvchilarni birlashtiruvchi korxona
b) *mulk egalari tomonidan bir qancha mustaqil aktsiyadorlik jamiyatlari faoliyatini nazorat qilish maqsadida tashkil etilgan hissadorlik jamiyati
v) monopolistik korxonaning bir turi
g) ko‘p taraflama qo‘shma korxona
166. Aktsiyadorlik jamiyati deganda nimani tushunasiz?
a) *jismoniy shaxslar kapitallarining birlashuvidir, u aktsiyalar chiqarish yo‘li bilan tashkil etiladi.
b) faoliyati madaniy, ijtimoiy, ilmiy va shu kabi maqsadlar ostida birlashtirilgan jismoniy va yuridik shaxslar birlashmasi
v) kompaniyaning moliyaviy xo‘jalik faoliyatini tekshiruvchi korxona
g) yuridik shaxs huquqiga ega bo‘lgan mustaqil xo‘jalik sub’ekti
167. Bozor infratuzilmasi deganda nimani tushunasiz?
a) tovar oldi - sotdi jarayonida talab va taklif munosabatlari
b) *bozor iqtisodiyoti uchun tadbirkorlik faoliyatiga bevosita ta’sir ko‘rsatadigan har xil xizmatlar ko‘rsatadigan soxalar
v) bozor muvozanatining mavjudligi
g) bozordagi talab va taklifni tarkiban bir - biriga nomuvofiq kelishi
168. Tadbirkorlik faoliyati uchun qanday sharoitlar bo‘lishi lozim?
a) *iqtisodiy, siyosiy, huquqiy muhit, hududiy omillar
b) iqtisodiy omillar
v) hududiy omillar, siyosiy vaziyat
g) huquqiy muhit, iqtisodiy omillar
169. Mas’uliyati cheklangan jamiyat qanday jamiyat?
a) *ustav fondi ta’sis hujjatlarida belgilangan miqdordagi ulushlarga bo‘lingan, bir yoki bir necha shaxslar tomonidan ta’sis etilgan jamiyat
b) aktsiyadorlari o‘zlariga tegishli aktsiyalarni boshqa aktsiyadorlarning roziligisiz erkin tasarruf qila oladigan jamiyat
v) aktsiyadorlar faqat uning ta’sischilari o‘rtasida taqsimlanadigan jamiyat
g) tovar ishlab chiqarish maqsadida resurslarni ishlatuvchi jamiyat
170. Ochik turdagi aktsiyadorlik jamiyati - bu ...
a) aktsiyalar faqat uning ta’sischilari o‘rtasida yoki ilgaridan belgilangan shaxslar doirasida ichida taqsimlanadigan jamiyat
b) davlat mulki bo‘lgan va uning nazorati ostida ishlovchi korxonadir.
v) *aktsiyadorlari o‘zlariga tegishli aktsiyalarni boshqa aktsiyadorlarning roziligisiz erkin tasarruf qila oladigan jamiyat
g) ustav fondi ta’sis hujjatlarida belgilangan miqdordagi ulushlarga bo‘lingan bir yoki bir nechta shaxslar tomonidan ta’sis qilingan jamiyat
171. Raqobat nima ?
a) bozor iqtisodiyotida o‘z mavkeini mustahkamlash uchun kurash
b) xaridorlar o‘rtasidagi kurash faoliyati
v) sotuvchilar o‘rtasidagi kurash faoliyati
g) *u aynan bir maqsadga erishish uchun bir necha shaxslarni (bir xildagi tovarlar ishlab chiqaruvchilar yoki xizmat ko‘rsatuvchilar o‘rtasidagi) kurash faoliyatidir.
172. Inflyatsiya deganda nimani tushunasiz?
a) *narx - navo umumiy darajasining oshishi, real tovarlar takliflariga nisbatan pul massasi ortib, pulning qadr - qimmati va xarid qobiliyatining pasayib ketishi
b) narx - navo umumiy darajasining pasayishi
v) aholi turmush darajasini ko‘tarilishi
g) pulning qadr - qiymati va xarid qobiliyatining ko‘tarilishi
173. Marketing nimani anglatadi?
a) *u muxtojlikni va extiyojni ayirboshlash orqali qondirishga qaratilgan inson faoliyatidir
b) bozorda mahsulotni sotishdir
v) talabni qondirishga qaratilgan inson faoliyati
g) iste’molchilar to‘g‘risida axborot to‘plash
174. Aktsiyalarni qanday turlarini bilasiz?
a) ochik turdagi aktsionerlik jamiyatlari aktsiyalari, nomli aktsiyalar
b) aktsiyadorlik jamiyatlari aktsiyalari, «taqdim etuvchi» aktsiyalar, yopiq turdagi aktsiyalar
v) *egasi yozilgan aktsiyalar va yozilmagan aktsiyalar, taqdim etuvchi aktsiyalar, oddiy aktsiyalar, imtiyozli aktsiyalar
g) imtiyozli aktsiyalar, oddiy aktsiyalar
175. Soliq deganda nimani tushunasiz?
a) milliy daromadning bir qismi
b) soliq to‘lovchilar bilan davlat o‘rtasidagi munosabatlar
v) *byudjetga tushadigan pul va qonun bilan belgilangan majburiy to‘lovlar
g) muayyan sharoitda davlat foydasiga undiriladigan soliqlar turi
176. Investitsiyani qanday turlarini bilasiz?
a) xorijiy investitsiyalar, moliyaviy investitsiyalar
b) *moliyaviy investitsiyalar, real investitsiyalar, aqliy (intelektual) investitsiyalar
v) moliyaviy investitsiyalar, moddiy investitsiyalar
g) aqliy investitsiyalar, moddiy investitsiyalar
177. Tadbirkorlik siri deganda tadbirkorning:
a) o‘z sha’nini avaylashi tushuniladi
b) xalq orasida obro‘-e’tiborli bo‘lishga bo‘lgan harakati tushuniladi
v) * yangi texnologiyani qo‘llashni mahfiy tutishi tushuniladi
g) firma nomini e’zozlash, unga dog‘ tushurmaslik tushuniladi
178. Yopiq turdagi aktsiyadorlik jamiyati – bu:
a) * aktsiyalari nomlangan va ular faqat aktsioner jamiyati ta’sischilari o‘rtasida taqsimlangan jamiyatdir;
b) aktsiyadorlari o‘zlariga tegishli aktsiyalari boshqa aktsiyadorlarning roziligisiz erkin tasarruf qila oladigan jamiyatdir;
v) O‘zbekiston Respublikasida joylashgan, aktsiyalarining yoki nizom jamg‘armalarining 100 % ini xorijiy investitsiyalar tashkil etgan korxonalar;
g) muxandislik maslahat xizmatlarini tijoratchilik qoidalariga asoslangan holda amalga oshiradigan korxonalardir.
179. Bozor iqtisodiyotining ob’ektiv qonunlariga bo‘ysunuvchi, bir-biri bilan chambarchas bog‘langan milliy iqtisodiyotlarning yig‘indisi qanday nomlanadi?
a) xalqaro iqtisodiy integratsiya
b) xalqaro iqtisodiy kooperatsiya
v) jahon bozori
*g) jahon xo‘jaligi
180. Eksport va importning mamlakat yalpi ichki mahsulotida tutgan hissasi bilan o‘lchanadigan ko‘rsatkichni ayting.
a) tashqi iqtisodiy aloqalar hajmi
*b) tashqi savdo hajmi
v) eksport va import tarkibi
g) tashqi savdo balansi
181. Mamlakatga kirib kelayotgan import uchun, ba’zida eksport tovarlari uchun qo‘yiladigan kvotalar, litsenziyalar, standartlar, embargo, subsidiyalar qanday nomlanadi?
a) savdo to‘siqlari
*b) notarif to‘siqlar
v) tarifli to‘siqlar
g) qo‘shimcha qiymat solig‘i
182. Mamlakatlararo qimmatli qog‘ozlar oldi-sotdi va emissiya qilinadigan joy nima deb ataladi?
a) xalqaro banklar
b) xalqaro kredit bozori
*v) xalqaro moliya bozori
g) jahon valyuta bozori
183. Mamlakatlar, mintaqaviy birlashmalar, alohida korxonalar o‘rtasida dunyo xo‘jaligi tizimida yuz beradigan murakkab iqtisodiy munosabatlar majmuasi qanday ataladi?
a) xalqaro savdo munosabatlari
*b) xalqaro iqtisodiy munosabatlar
v) jahon xo‘jaligi
g) xalqaro iqtisodiy integratsiya
184. Ayrim bir mamlakatning boshqa mamlakatlar bilan savdo-sotig‘i qanday nomlanadi?
a) xalqaro savdo
*b) tashqi savdo
v) eksport
g) import
185. Mamlakatga chetdan kirib keladigan tovarlar miqdorini cheklab qo‘yish vositasi qanday nomlanadi?
a) litsenziyalar
*b) kvotalar
v) standartlar
g) sertifikat
186. Jahon bozoriga moslashgan holda xalqaro mehnat taqsimotida mamlakatning nisbiy ustunligidan foydalanish imkoniyatlarini yaratuvchi iqtisodiyot qanday nomlanadi?
a) yashirin iqtisodiyot
b) bozor iqtisodiyoti
v) erkin iqtisodiyot
*g) ochiq iqtisodiyot
187. Tashqi iqtisodiy aloqalar jarayonida mamlakatning to‘lovlari bilan unga kelgan tushumlarning qiymatda ifodalangan nisbati qanday ataladi?
a) tashqi savdo balansi
*b) to‘lov balansi
v) tashqi iqtisodiy aloqalar hajmi
g) tashqi savdo hajmi
188. Dunyo mamlakatlarining o‘zaro ayriboshloviga imkon beradigan mahsulotlarning ayrim turlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashuvi qanday ataladi?
*a) xalqaro mehnat taqsimoti
b) xalqaro iqtisodiy integratsiya
v) xalqaro savdo munosabatlari
g) xalqaro kooperatsiya
189. Yirik partiyali mahsulotlar bilan savdo-sodiq qilinadigan savdo tarmog‘ini ko‘rsating.
a) yarmarka savdosi
b) tovar birjasi
*v) ulgurji savdo
g) auktsion
190. Mamlakatga kirib kelayotgan import uchun, ba’zida eksport tovarlari uchun tovar birligi va tovar qiymatiga qarab qo‘yiladigan va tovarlarning bahosiga ta’sir ko‘rsatadigan soliqlar kanday nomlanadi?
a) qo‘shimcha qiymat solig‘i
b) aktsiz solig‘i
*v) tarifli to‘siqlar
g) notarif to‘siqlar
191. Tovarlarni olib kirish yoki olib chiqish uchun hukumatdan ruxsat olish qanday nomlanadi?
a) kvotalar
b) standartlar
v) sertifikat
*g) litsenziyalar
192. Mehnat resurslarining milliy chegaralarni kesib o‘tuvchi turli yo‘nalishdagi oqimi nima deb ataladi?
a) xalqaro mehnat bozori
b) emigrantlar
v) ishchi kuchini eksport qilish
*g) xalqaro ishchi kuchlari migratsiyasi
193. Iktisodiyotga davlatning aralashuvining kanday usullari mavjud?
a) *iktisodiy, ma’muriy
b) tugri, egri
v) oddiy, imtiyozli
g) oddiy, ma’muriy, iktisodiy
194. Xozirgi zamon sharoitida bozor iktisodiyotini davlat tomonidan boshkarish mexanizmi kanday?
a) *davlat iktisodiyot rivojlanishini inflyatsiya karshi siyosat baxo, solik, normativ, investitsion va strukturaviy siyosat yordamida boshkarib boradi
b) iktisodiyotni ma’muriy choralar orkali boshkaradi
v) iktisodiyotni ma’muriy xukukiy iktisodiy mexanizmlar orkali boshkaradilar
g) davlat iktisodiyotini vazirlar maxkamasi va prezident boshkaradi
195. Milliy iktisodiyotni xorij davlatlari ixtiyori rakobatidan ximoya kilishga karatilgan siyosatga nima deyiladi?
a) valyuta pariteti
b) *protektsionezm
v) Import
g) eksport
196. Tannarxning ta’rifi kaysi javobda tugri berilgan?
a) tannarx bilan xarajatlar bir narsa
b) *maxsulot tayyorlash va etkazib berishga ketgan sarf-xarajatlari
v) uz-uzini koplamaydigan kiymat
g) tovarning baxosi
197. Byudjet deganda nimani tushunasiz?
a) davlatning pul kredit tizimi
b) davlatning chet elga chikaradigan maxsuloti
v) davlatning xorijdagi xisob kitob rakamlariga tushadigan pul mablaglari
g) *davlatning ma’lum davrdagi daromad va xarajatlari
198. Devalvatsiya deganda nimani tushinasiz?
a) milliy iktisodiyotni xorij rakobatidan ximoya kilishga karatilgan siyosat
b) *milliy valyuta kursining davlat tomonidan rasman pasaytirilishi
v) mamlakat iktisodiyotiga chet el sarmoyalarini kiritilishi
g) ishlab chikarishni rivojlantirish
199. Monetar siyosat deganda nimani tushunasiz?
a) davlatning ijtimoiy soxadagi siyosati
b) davlatning kishlok xujaligi borasidagi siyosati
v) davlatning kurilish borasidagi siyosati
g) *davlatning pul kredit borasidagi siyosati
200. Bank foydasi nima?
a) depozitlar buyicha foizlar
b) kredit buyicha foizlar va dividentlar
v) *kredit buyicha tulanadigan foizlar bilan depozitlar urtasidagi fark
g) xarajat va daromad o‘rtasidagi fark
.