Iqtisodiyot” kafedrasi “menejment” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

Intensiv tashkilotlar.Karachi, Pokistondagi Bayera zavodidagi xodimlar farmatsevtika maxsulotlarini uzluksiz ishlab chiqarish liniyasida ishtirok etadilar. Tuzilmaning texnologiya samarasi boʻyicha birinchi tadqiqotlarni Djoan Vudvordga berish mumkin, u tashkiliy tuzilmaning elementlari muvafaqqiyatga qanday ta’sir koʻrsatishini aniqlash uchun Angliya janubidagi unchalik katta boʻlmagan fabrika tsexlarni oʻrgangan.
U ma’lum bir shablonni izlaganida, firmalarni murakkablik darajasiga koʻra uchta turli texnologiyalarga ajratmaguncha bir fikrga kela olmadi. Birinchi kategoriyada, ishlab chiqarish birliklar ishlab chiqarilishi birliklarda yoki unchalik katta boʻlmagan partiyalarda koʻrsatilgan.
Ikkinchi kategoriyada katta partiyalarni ommaviy ishlab chiqarilishi koʻrsatilgan. Va nixoyat, uchinchi, boshqalarga nisbatan texnik jihatdan ishlab chiqarish jarayoni uzluksiz jarayon deya qaraladi. Ushbu xulosalarning qisqacha tavsiloti ChIZMA 10-9 DA koʻrsatilagan. Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, korxonalar tuzilmasi va texnologiyasiga moslashishi kirish-chiqishlarni oʻzgartirish uchun qoidalarga qat’iy rioya qililariga bogʻliq
Umuman aytadigan boʻlsak, intensiv tuzilma qanchalik tartib-qoidaga mos boʻlsa, korxonada bunga qat’iy rioya qilinadi, texnologiyalar koʻproq tarkibiy tuzilmaga ega boʻladi.
Ekologik noaniqlik va tuzilmalar. Ayrim korxonalar sodda va barqaror muhit bilan bogʻliq boʻlgan biroz miqdordagi noaniqliklarga, boshqalari esa murakkab va dinamik muhitda katta qiyinchiliklarga duch keladilar. Boshqaruvchilar oʻsha muhitdagi ekologik noaniqliklarni tuzilmani tartibga solish, oʻzgartirish orqali iloji boricha kamaytirishga harakat qiladilar
Sodda va barqaror muhitda korxonalar uchun intensiv tuzilma koʻproq toʻgʻri keladi, samarali boʻladi. Boshqa tomondan esa noaniklik qanchalik yuqori darajada boʻlsa, korxonanig tuzilmasi shunchalik egiluvchan va moslashuvchan boʻlishi lozim. Masalan, neft sanoati oʻzgaruvchan boʻlganligi sababli, neft kompaniyalarining oʻzlari egiluvchan, moslashuvchan boʻlishi lozim. Royal Dutch Shell PLC, kompaniyasining bosh direktori lavozimiga Yerun van der Vir tayinlangach, sanoatdagi oʻzgaruvchanliklarga bardosh berish uchun korporativ tuzilmani yaratdi. U birinchi boʻlib bir ish qilgan edi, ya’ni u OPEK davlatlari bilan bitimlarni tuzishdaga kompaniyaning juda murakkablashib ketgan analitik jarayonini yoʻq qildi, olib tashladi va soddalashtirdi. Tashqi muhitning tuzilma bilan bogʻliq boʻlishligi haqidagi ma’lumotlar, nima sababdan koʻp boshqaruvchilar bugungi kunda korxonalarini tezkor va moslashuvchan boʻlishi uchun tuzilmalarini oʻzgartirishini, qayta tuzishlarini tushunishga yordam beradi. Jahon iktisodiy inqirozi, global raqobatbardoshlik, raqobatbardosh mahsulotlarga tez innovatsiyalarning kiritilishi hamda mijozlar tomonidan sifatga e’tiborning qaratilishi va etkazib berilishiga qoʻyilgan juda yuqori talablar dinamik ekologik kuchlarga misol boʻla oladi.