Iqtisodiy bilim asoslari 8

 
kishining insoniy va moddiy kapitali esa uning
 
boyligi
ni
 
tashkil qiladi.
DAROMADLAR
Kishining moddiy kapitalini tashkil etuvchi xususiy zavod va fabrikalar, ijaraga berilgan 
uy yoki avtomobil, bankka qo‘yilgan mablag‘, qimmatbaho qog‘ozlar kabi mulklari unga 
ijara haqi (renta), omonat foizi, dividend va tadbirkorlik foydasi ko‘rinishida qo‘shimcha 
daromad keltiradi. Haqiqatan ham, quyidagi vaziyatlarni ko‘rib chiqaylik:
— Abdullayev “DAMAS” rusumli shaxsiy avtomobilini har oyda ma’lum miqdordagi ijara 
haqi (renta)ni to‘lab turish sharti bilan tanishiga ijaraga berdi;
— Burhonov 1 000 000 so‘m mablag‘ini, ma’lum qo‘shimcha haq — omonat foizi evaziga 
bankga qo‘ydi;
— Esonov oilaviy firma ochib, tadbirkorlik bilan shug‘ullana boshladi. 1 500 000 so‘m 
oilaviy jamg‘armasini firma hisobidan ishlab chiqarishga yo‘naltirdi. Yil yakuniga ko‘ra, 
Esonov tadbirkorlik foydasi ko‘rinishida 2 500 000 so‘m daromad qildi.

---

59
58
59
1. Insonning iqtisodiy qadr-qimmati nima bilan o‘lchanadi deb o‘ylaysiz?
2. Insonning ma’naviy boyligi deganda nimani tushunasiz? Uning inson kapitali — iqtisodiy 
qadr-qimmatidagi o‘rni haqida nima deya olasiz?
3. Boylik nima? Qanday odamni boy deb atash mumkin?
4. Moddiy kapital — xususiy mulk yoki boylikni ishlatishdan olinadigan daromad turlariga 
ikkitadan misol keltiring.
5. 
Nominal va real daromadning farqini aytib bering. Inflatsiya darajasi oshgan sari real 
daromadning o‘zgarishini tahlil qiling. Nominal va real daromadni taqqoslang.
6. Siz korxona egasi sifatida mehnati korxona uchun o‘ta foydali, lekin intizomsiz, xulqi 
buzuq ishchining ishda qolish yoki qolmaslik masalasini qanday hal qilgan bo‘lar 
edingiz?
7. Aholi daromadlari tengsizligining afzallik va kamchilik tomonlarini sanang.