Investitsiyalar hisobi reja xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarda investitsiyalar hisobini tashkil etish

 
 
5. Qisqa muddatli investitsiyalar hisobi. 
Korxonaning boshqa korxonalar qimmatli qog‘ozlariga qilingan qisqa muddatli (bir yil 
muddatdan ko‘p bo‘lmagan) investitsiyalari (qo‘yilmalar) davlat qarzlarining foizli obligatsiyalari, 
boshqa korxonalarga berilgan qarzlar va boshqalarning naqdligi va harakati to‘g‘risidagi 
axborotlarni umumlashtirish quyidagi schyotlarda amalga oshiriladi: 
5810 “Qimmatli qog‘ozlar”; 
5820 “Berilgan qisqa muddatli qarzlar”; 
5890 “Boshqa joriy investitsiyalar”. 
5810 “Qimmatli qog‘ozlar” schyotida aktsiyalarga, davlat qarzlarining foizli 
obligatsiyalariga va boshqa qimmatli qog‘ozlariga qo‘yilgan qisqa muddatli investitsiyalarning 
mavjudligi va harakati hisobga olinadi. 
Obligatsiya va boshqa qimmatli qog‘ozlar 5810 “Qimmatli qog‘ozlar” schyotiga sotib olish 
qiymatida kirim qilinadi. 
Korxonada aktsiya, obligatsiya va boshqa qimmatli qog‘ozlarning sotib olinishi 5810 
“Qimmatli qog‘ozlar” schyotining debetida va pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlar va agar 
qimmatli qog‘ozlar uchun to‘lov moddiy yoki boshqa qiymatliklar (pul mablag‘laridan tashqari) 
orqali amalga oshirilsa, moddiy va boshqa qiymatliklarning sotilishini hisobga oluvchi 
schyotlarning kreditida hisobga olinadi. 
Agar sotib olingan obligatsiya va boshqa qimmatli qog‘ozlarning sotib olish bahosi ularning 
nominal qiymatidan farq qilsa, u holda sotib olish va nominal qiymati o‘rtasidagi farqni shunday 
hisobdan chiqarish yoki qo‘shimcha hisoblanishi kerakki, 5810 “Qimmatli qog‘ozlar” schyotida 
hisobga olingan qimmatli qog‘ozlarning bahosi ularni qoplash davrida nominal qiymatiga muvofiq 
bo‘lishi lozim. Sotib olish va nominal qiymati o‘rtasidagi farq qoplanadigan vaqtgacha bo‘lgan 
davrda 5810 “Qimmatli qog‘ozlar” schyotining debeti (qo‘shimcha hisoblash)da yoki krediti 
(hisobdan chiqarish) da, 9590 “Moliyaviy faoliyatning boshqa daromadlari” yoki 9690 “Moliyaviy 
faoliyat bo‘yicha boshqa xarajatlar” schyotlari bilan bog‘langan holda aks ettiriladi. 
5810 “Qimmatli qog‘ozlar” schyotida hisobga olingan obligatsiya va boshqa qimmatli 
qog‘ozlarning qoplanishi pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlarning debeti va 5810 
“Qimmatli qog‘ozlar” schyotining kreditida aks ettiriladi. 
5820 “Berilgan qisqa muddatli qarzlar” schyotida korxonaning boshqa korxonalarga qisqa 
muddatga bergan pulli va boshqa qarzlarining harakati hisobga olinadi. 
Berilgan qarzlar 5820 “Berilgan qisqa muddatli qarzlar” schyotining debetida pul 
mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlar bilan bog‘langan holda aks ettiriladi. Qarzlarning 
qaytarilishi pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlarning debeti va 5820 “Berilgan qisqa 
muddatli qarzlar” schyotining kreditida aks ettiriladi. 
5890 “Boshqa joriy investitsiyalar” schyotida korxonalarning bank va boshqa omonatlarga 
so‘mda va chet el valyutasidagi qo‘yilmalarining harakati hisobga olinadi. 
Omonatlarga pul mablag‘larining o‘tkazilishi korxonalarda 5890 “Boshqa joriy 
investitsiyalar” schyotining debetida pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlar bilan bog‘langan 
holda aks ettiriladi. Hisobda bank tomonidan omonatlar summasi qaytarilganda korxonada teskari 
yozuv amalga oshiriladi. 
Qisqa muddatli investitsiyalarni hisobga oluvchi schyotlar (5800) bo‘yicha analitik hisob 
qisqa muddatli investitsiyalarning turlari va ushbu qo‘yilmalar amalga oshirilgan ob’ektlar 
(qimmatli qog‘ozlarni sotuvchi-korxonalar, omonatlar va hokazolar) bo‘yicha yuritiladi. 
Qisqa muddatli investitsiyalarni hisobga oluvchi schyotlar (5800)ning bog‘lanishi 

---