4. Укувчилар уз билимлари билан фаол уртоклашувини рагбат-
лантириш.
М устакиллик масъулиятни талаб килади.
Кдндай к,илиб ушбу ёндашувларни янги педагогик технология-
га жорий этиш мумкин?
М ен куйидагича маслахат бераман:
4-слайд
1. Кичигидан бошланг. Энг кулай ва осон амалга ош ириладига-
нидан бошланг, фак,ат кунгилли
ва
иш лаш ни яхши курадиган
талабаларни жалб к,илинг- Барчасини ва куп нарсани бирданига
узлаштиришга интилманг.
2. Амалий машгулот утказинг. Маърузасиз иш юритиш к,ийин,
лекин имкон кддар купрок амалий машгулот утказиш зарур.
3. Талабаларда хох,иш пайдо килиш га эътибор беринг („Ж азо-
лаш ва рагбатлантириш “ усулидан фойдаланинг).
Ушбу гоялар Британия педагогикаси ва менинг Покистон хамда
Ботсванадаги лойихаларда ишлаш тажрибаларимга асосланган. Аммо
Узбекистон Университетлари — сизнинг Университетингиздир, шу
боис кандай иш лаш ни узларингиз хал этасизлар. Таълим жараёни
укувчилар ва таълим берувчиларга кувонч ва рохат келтириш и
зарур. Кейинги 30 дакикалик мулокотимда мен жуда рохатландим.
Умид киламан, сизларда хам шундай туйгу бор.
Семинар иштирокчилари: — Худди шундай!
1-савол: Зарурий технология асосида утказилган айрим маъру-
залар 2-слайдда курсатилган маълумотлардан кура самаралирокми?
Жавоб: Ха. Слайдца келтирилган, тахминан хисобланган уртача
микдорларга кура маърузалар ю корирок
натижага олиб келиши
мумкин. Л екин булар хам таълимнинг маърузага ута богликдигини
ва куйидаги услублардан фойдаланиш ни инкор этмайди:
— киска маърузалар (укитувчи хикояси) — 15—20 дакика;
— маълумотлар йуналиш ини узгартириш, киш ининг барча
сезгиларини жалб килиш;
— укув кулланмаларидан парчалар укиб бериш;
— гурух булиб мухокама килиш;
— талабанинг кичик дарслари;
— эхтиросли рагбатлантириш;
— яхши тизимга солинган
укув воситаларидан фойдаланиш ;
— талабалар саволларини рагбатлантириш ва уларни гурухда
мухокама этиш;
— илгари йуналтирилган дарсларда талабалар олдига дархол
жавоб топа олмайдиган саволлар куйиш;
49
талабаларнинг укув жараёнини режапаштиришда ипггироки.
2-савол: Вазирлик ишлаб чиккан таълим стандартларига услу-
биётнинг узгариши таъсир этадими?
Жавоб (Вазирнинг биринчи уринбосари): Йук, таълим стан
дартлари даре бериш услубиёти ислохртини рагбатлантиради ва
унга кумак беради.
3-савол: „Янги педагогика" билан анъанавий даре бериш ха-
ражатларини таккослаш мумкинми?
Жавоб: Айрим одамлар „Янги педагогик технология — бу ах
борот ва алок^а воситаларини кенг куллаш“ деб тушунадилар.
Маълумки, бу жуда кимматга тушади. Мен эса „янги педагогик
технология'1 деганда талабаларга мустакиллик беришни тушунаман.
Талабаларга бундай имкониятни бериш катта харажат талаб этмай-
ди, бу фак,ат талабаларнинг узларида
интилиш пайдо килиш га ва
педагогик мех,нат самарасини кутаришга сабаб булади.
И.Таълим жараёнида кулланаётган интерфаол методлардан на-
муналар (Н.Саидахмедов, Янги педагогик технологиялар, Т.2003
й.) дан олинди.
Педагогик нашрларда укитиш методларини фаол ва сует гурух-
ларга ажратиш холл ар и мавжуд. Агар хар бир метод белгиланган у
ёки бу максадни ечишда уз урнида ишлатилса, укувчилар фаол-
лигининг юкори даражасини таъминлаш асосида олдиндан белги
ланган максадга эришишга каратилади.
Американинг „Street law“ (куча крнуни) дастури бугунги кунда
ер ю зининг куплаб давлатлари томонидан узлаштириб олинган ва
таълим маконига урнашиб крлаяпти.
Бунга сабаб ундан урин ол-
ган юзлаб укитиш методларининг фаоллиги, жозибадорлиги ва
таъсирчанлигидир. Улар ёрдамида укувчилар уз фикрларини эркин
ифодалаш, ахборотларни танкидий кабул килиш, жамоада ишлаш,
уз мавкеини мустахкамлаш, фикрларини \и м оя килиш , х,ак-ХУКУК-
ларини англаб етиш каби имкониятларга тезда эга буладилар.
Укитувчи эса дидактик жараённи куришда бу методлардан окилона
фойдаланмога, уларни мавзу буйича укув элементларининг мурак-
каблиги ва вакг тигизлигига караб кулламош лозим. Куйида „Street
law“ дастуридаги баъзи методлар билан танишасиз.
Do'stlaringiz bilan baham: