Ҳиндистон динлари: ведизм–брахманлик ҳиндуийлик, жайнийлик, сикхийлик Режа

Осмон худолари. Улар сирасига Дяус, Варуна, Индра каби турли осмонларни бошқариб турувчи худолар киради. Бироқ Варуна кейинчалик сув ва денгизлар худосига айланиб кетган.
Қуёш худолари. Риг Ведада қуёш энергиясининг турлича намоён бўлишидан беш худо юзага келгани ҳақида сўз юритилган. Уларнинг энг қадимийси Митра – “дўст”дир. Суря қуёшнинг ёрқинроқ намоён бўлган кўриниши ҳисобланади. У юнонлардаги Аполлон каби етти от бириктирилган ғилдиракли араваларда тасвирланган. Савитри эса, қуёшнинг қувват берувчи кучида намоён бўлади. Пушан мурувватли ҳисобланиб, қуёшнинг маҳсулдорлик фаолиятини ўзида намоён қилади. Уларнинг яна бири Вишну ведаларда зикр қилинган ва кейинчалик унутилган худолар орасида абадий ҳисобланган ва ҳозирда бутун Ҳиндистонда улуғланади.
Ҳаво худолари. Бу худолар қаторига Ашвина ва Савитар номи билан аталувчи икки тонг худоси қўшилади.
Улар бошида осмон подшоси ва орийлар миллий худоси Индра туради. У аввало, иккита сариқ отга қўшилган ғилдиракли аравада турувчи жанг худосидир ва орийлар уруғининг етук сардори рамзидир. Даставвал, Индра ҳинд анъаналарида чақмоқ худоси сифатида намоён бўлган. Бироқ босқинчилар томонидан кўп йиллар давомида олиб борилган урушлар уни уруш худосига айлантирди. Ёмғир худоси Панжаня, шамол худоси Вайюлар ведаларда аниқ келтирилмагани боис, улар Индра билан умумлашган ҳолда тасвирланган. Яна бир худо Рудна бўлиб, одамларнинг унга нисбатан чексиз қўрқувлари уларни доимий равишда Руднага бағишлаб мадҳия ва дуолар ўқишга ундаган. У Риг Ведада Шива – “ёқимли” номи билан зикр этилади.
Ер худолари. Ер худоларининг энг улуғи ерда қуёшнинг, ҳавода чақмоқнинг, ер устида оловнинг мужассамлашуви ҳисобланган олов худоси Агнидир. Агни ҳақидаги афсоналар Ҳиндистондан ташқарида вужудга келган. У одамлар қурбонликларини худоларга етказувчи руҳоний сифатида тасаввур қилинган ва бирор қурбонлик унинг воситасисиз худоларга етиб бормайди, деб ҳисобланган.
Аёл худолар қаторига тонг ва тонг нури маъбудаси Ушас, дарё худоси Сарасватилар кирган. Сарасвати кейинчалик брахманликда сўз худоси сифатида тасвирланган.
Ведалар асри ўз ичига уч даврни олади:

1.