Ilm-fan va ta’limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va

ADABIYOTLAR SHARHI 
Ta‘kidlash joizki, zamindagi jamiki jonli mavjudotlar doimiy harakatda bo‗lib, 
ushbu harakatlarning barchasi, albatta tildagi fe‘llar orqali ifoda etiladi. So‗z 
turkumlari orasida ―Eng mustahkam qo‗rg‗onga ega‖ so‗zlar ham fe‘llar hisoblanadi. 
Ayniqsa, ma‘lum tilning boyligini undagi fe‘l qatlami bilan o‗lchash muhimdir. 
Shuni alohida ta‘kidlash lozimki, qardosh bo‗lmagan tillardagi fe‘l turlarining 
shakllari, ma‘nolari, morfologik kategoriyalari, qo‗lla-nilishi va uning o‗ziga xos 
jihatlarini tadqiq etishda yangicha yondashuvlar ko‗plab tilshunoslarning e‘tiborini 
o‗ziga jalb etib, ilmiy tadqiqotlar olib borilmoqda, biroq tadqiq qilingan 
izlanishlarning aksariyati faqat bir til uchun xos bo‗lib, fe‘l turlari chog‗ishtirma 
aspektda chuqur o‗rganilmagan. Xususan, o‗zbek tilshunosligida fe‘llarning ma‘no 
turlari, semantikasi, valentliklari tavsifiga oid I.Qo‗chqortoev, M.Mirtojiev, 
R.Rasulov, S.Muxamedova O‗.Sharipovalarning tadqiqot ishlari alohida o‗rin tutadi. 
Bu ishlarda fe‘llar ma‘no jihatidan harakat, holat, nutq fe‘llari kabi yirik semantik 

---

“ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA 
YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 2
4
-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
“UzACADEMIA” scientific-methodical journal
 
 
 
 
167 
www.academiascience.uz
maydonlarga bo‗lib o‗rganilgan va ularning valentliklari belgilab berilgan [1]. 
Shuningdek, G.A.Narimovaning o‗zbek tilida fe‘llarning ob‘ekt argumenti [2], 
K.Melievning hozirgi turkiy tillarda harakat nomlari va fe‘l kategoriyalari [3], 
T.Musaevning sezgi fe‘llari tadqiqi [4] kabi ilmiy tadqiqot ishlarining mavjudligi, 
o‗zbek tilshunosligida ayniqsa fe‘llarning semantik turlarini o‗rganishga alohida 
e‘tibor qaratilganidan dalolat beradi. Bu esa o‗zbek tilshunosligida fe‘l so‗z turkumi 
har jihatdan jiddiy tadqiq qilingan bo‗lsa-da, fe‘l turlarini aniqlashda grammatik 
hodisalarning leksik birliklar va ularning turlari bilan bevosita aloqadorligining 
tadqiqi muammosiga yangicha yondashuvlarni taqozo etadi.