Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

4210-
счёт бўйича дебет қолдиқнингмавжудлиги ва қанча миқдордалигини
аниқлаш зарур.Ходимларбиланмеҳнатҳақибўйичаҳисоб-
китоблардадебитор
қарз мавжудлиги бош бухгалтер томонидан ҳисоб-
китоблар аҳволи устидан
тегишлиназоратўрнатилмаганлигидандалолатберади.
Меҳнатга ҳақ тўлаш ва бошқа муомалалар бўйича ходимлар билан
ҳисоб–китобларни аудиторлик текширувидан ўтказишда 4210-
«Меҳнат ҳақи
бўйичаберилганбўнаклар»,4220-
«Хизматсафариучунберилганбўнаклар»,4230-
«Умумхўжаликхаражатлариучунберилганбўнаклар»,4710-
«Кредитгасотилган
товарлар бўйича ходимларнинг қарзлари»,4720-
«Берилган қарзлар бўйича
ходимларнингқарзлари»,4730-
«Моддийзарарникоплаш бўйичаходимларнинг
қарзлари»,4790-
«Ходимларнингбошқа қарзлари»,6710-
«Меҳнатҳақи бўйича
ходимлар билан ҳисоб-
китоблар»,6720-
«Депонентланган меҳнатҳақи»,6970-
«Ҳисобдор шахсларга тўланадиган қарзлар» счётлари бўйича юритиладиган
ҳисобнингтўғрилигиваишончлилигинитекширишсалмоқлиўринэгаллайди.
Иш ҳақибўйичаҳисоб-
китобларҳисоблашув-
тўловведомостлари(
73-
шакл)
,
оила(
жамоа)пудратларивабошқаичкихўжаликбўлинмаларинингшахсийҳисоб
варақалари,иш вақтиниҳисобгаолиш табели(
64-
шакл)вабошқаҳужжатлар
бўйичатекширилади.
Ҳисоблашув-
тўловведомостларидажамисумманиатайлабоширибкўрсатиш
ҳоллариҳамучрайди.Мисол:
№
Фамилия,исмиваотасинингисми
сумма
Имзо
1
2
3
4
1.
АхмедовС.И.
74000
2.
ТурсуновА.Б.
79500
3.
УриновИ.Б.
74800
4.
СаматовР.М.
88600
ЖАМИ
346900
Ушбутўловведомостинингсуммаларинижамлабтекширилгандаҳақиқатда
316900сўмэканлиги,жамисуммаэса346900сўмдебкўрсатилган,яъни30000
сўм ошириб кўрсатилган.Натижада,бухгалтерия ходими 316900 сўм ўрнига
346900 сўмни касса чиқим ордери тўлғазиб,30000 сўм ошиқча ҳисобдан
чиқарган ва бу сумманинг ўзлаштирилишига имконият яратган. Вақтида
берилмаганиш ҳақисуммаларидепонентгаўтказилаётганлигиниҳамтекшириш
зарур. Кўп ҳолларда берилмаган иш ҳақларини 6710-
счётда қолдириш
натижасидаунингсақланишикафолатланмайди.

---

Иш ҳақиданушланадигандаромадсолиқлари,нафақафондигавакасаба
уюшмасига аъзолик бадаллари Солиқ кодекси ва бошқа тегишли меъёрий
ҳужжатларгамувофиқтекширилади.Иш ҳақиданқонунчиликдабелгиланмаган
суммаларни ушлаш ман этилади.Масалан,коммунал хизмат ва квартира
ҳақлари,махсускийим-
бош,озиқ-
овқат,болаларбоãчалардавабошқаболалар
муассасаларидатарбияланганлигиучунвабошқалар.
Иш ҳақинингбелгиланганвақтдаберилмасликҳолларимавжудлиги,агар
шундайҳолатларбўлса,унингсабаблари(
ўзвақтидамолиялаштирилмаганлик,
ҳужжатларнибанккаўзвақтидатақдим қилмасликвабошқалар)нианиқлаш
зарур.
Дастлабкиҳужжатларпухтатекширилади:ҳисоблашув-
тўловведомостлари,
берилмаган иш ҳақлари реестри,иш вақтини ҳисобга олиш ва иш ҳақини
ҳисоблаш табеливабошқаҳужжатлар.Охиригачатўлиқрасмийлаштирилмаган,
ўчириб ёзилган вадоғтуширилган дастлабки ҳужжатларгаалоҳидаэътибор
қаратиш керак.Бундай ҳужжатлар билан пул маблағларини ўғирлаш ва