ишлаб-
чиқаришжараёнидагикаттаўзгаришлар;
бирёкибирнечамаҳсулотларниишлабчиқариш,операциялар,дебиторва
кредиторларгаҳадданташқарибоғлиғлик;
маркетинг сиёсатининг самарасизлиги,ишлаб чиқариш қув-
ватларидан
етарлидаражадафойдаланмаслик,ишлабчиқаришниривожлантириш олдига
нореалмақсадларқўйилиши;
эскирган қурилмаларнинг суст алмаштирилиши ва амортизация
ажратмаларини ҳисоблаш суръатларинингпасайиши.Ушбу гуруҳга,изоҳлаб
бўлмайдиган вазиятлар масалан счётлар бўйича кутилмаган қолдиқлар,
инвентаризация натижалари бўйича кутилмаган тафовутлар, кутилмаган
айланувчанлик коэффиценти,бундан таш-
қари эса йирик ёки кутилмаган
муомалалар,асосанйилохиригажиддийнатижаларбиланчиққанмуомалаларни
ҳамкиритишзарур.
Мулклар билан боғлиқ,бешинчи гуруҳ омиллар мулклар қийматининг
сезиларлидаражадапасайишивауларнингёмонсақланишикабиларниўзичига
олади.
Олтинчигуруҳомилларликвидликвамолиялаштириш биланбоғлиқҳолда
вужудгакелади;айланмамаблағларнингетишмаслиги,қарзмаблағларнижалб
қилишбиланбоғлиқмуомалалар.
Еттинчи гуруҳга тааллуқли омиллар фавқулодда зарарлар билан боғлиқ
бўлиб,улар харид ва сотиш шартномалари,учинчи шахсларга берилган
кафолатлар,ижара шартномалари,хорижлик ҳамкорлар билан муомалалар,
қандайдиристиснотарзидагивазиятлармуносабатибиланвужудгакелади.
Тадбиркорлик риски ҳам ички хўжалик рискининг таркибий қисми
ҳисобланади.У аудиторлик текшируви натижаларидан манфаатдор бўлган
мижозларвабошқатомонларнингдаъвоқўзғатиш;ҳамкорхонаичида,ҳамбутун
тармоқда вужудга келган мураккаб вазиятдан келиб чиқиб аудиторлик
фаолиятиданкўрилганзарарларэҳтимолибиланбоғлиқ.Тадбиркорликрискини
баҳолашмезонларижадвалдакелтирилган.
Юқоридабаён қилинганлардан ташқари сиёсий,иқтисодий,ижтимоий ва
технологикомилларни;ижобийжиҳатлар,камчиликлар,имкониятларванохуш
холатларни,ҳамда«бозоргатаъсиркўрсатувчибештакуч»ни(
одатдарақобат,
янги рақобатчилар пайдо бўлиши,ўриндош товарлар,харидорлар ёки мол
етказибберувчиларяккаҳоқимлиги)таҳлилқилишҳаммуҳимаҳамиятгаэга.
Сиёсий омиллар
га:тармоқларни тартибга солиш,қонунчилик,солиққа
тортиш;
Иқтисодийомиллар
га:инфляциядаражаси,банккредитларибўйичафоиз
ставкалари,ишсизликдаражаси,валютакурси,аҳолининг«истеъмолсавати»;
Ижтимоий омиллар
га:аҳолинингўсиши ва ҳаракати,турмуш даражаси,
соғлиқнисақлашватаълим,ижтимоийтаъминотнингбошқатурлари;
Техник омиллар
га:ахборот– коммуникация технологиялари,компьютер
тизимларини ривожлантириш,ишлаб чиқаришни механизациялаштириш ва
автоматлаштиришдаражаси,маҳсулотларнитақсимлашкабиларкиради.
Мижоз-
корхонанингижобийтомонларивакамчиликларинитаҳлилқилишда
ходимлар (
малакавий даражаси,ишга муносабати ва тажрибаси)
;корхона
тузилмаси ва қарор топган алоқалар;маҳсулотлар (
сифати,фойдаланиш
муддати,даромадлилиги)
;ишлабчиқариш(
ишлабчиқариштехнологияси,қувват
ҳажми)
,молияси (
молиялаштириш манбаларинингмавжудлиги)
;корхонанинг
обрў-
эътибори(
гудвилл)ахбороттаъминоти(
техник,маркетингмаълумотлари)
.
Тадбиркорликрискинибаҳолашмезонлари.
*
Рискомиллари
Тадбиркорликрискинингдаражаси
Корхонафаолият
Do'stlaringiz bilan baham: |