Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

;
-
дастлабкиҳужжатларваҳисобрегистрларидагимаълумотларнингмослиги
(
танлабтекширилади)
.
Мажбурият суммаларининг ҳужжат билан тасдиқланмаганлари шубҳали
қарздорликларқаторигақўшилади.Бундайқарзларнингҳаққонийлигиҳисоб-
китобларни инвентаризация қилиш (
солиштириш далолатномаси тузиш)
йўли
билантасдиқланади.
Мол етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-
китобларга доир
қарздорликларҳаққонийлигинибаҳолашдауларнингвужудгакелишмуддатлари
назоратқилинади:
ҳисоб-
китобларбўйичамажбуриятларбажарилишинингбелгиланганчегара
муддатиўтибкетган,талабқилибундириболинмагандебиторқарзларйўқлиги.
Ҳисоб-
китобларни инвентаризацияқилиш материалларини текшириш мол
етказиб берувчи ва пудратчилар билан ҳисоб-
китоблар қолдиқларининг
ҳаққонийлигинибаҳолашдамуҳимаҳамиятгаэгадир.
Мол етказиб берувчи ва пудратчилар билан ҳисоб-
китобларга доир
муомалаларқуйидагийўналишларбўйичатекширилади:
-
шартномалармавжудлигиватўғрирасмийлаштирилишинитекшириш;
-
олинган моддий қийматлик(
иш,хизмат)
лар тўлиқлиги ва тўғри кирим
қилинишинитекшириш;
-
моддий қийматлик(
иш. хизмат)
лар учун ўз вақтида ва тўлиқ ҳақ
тўланишинитекшириш.
-
аудитордаставвалмаҳсулотетказиббериш шартномалариваиш бажариш
вахизматкўрсатиш учунбошқахўжаликшартномаларинингмавжудлиги,

---

ҳамда шартномаларнинг тўғри расмийлаштирилганлигини аниқлайди.
Шарномаларамалдагиқонунчиликталабларигамоскелишилозим.
ЎзбекистонРеспубликасиФуқароликКодексивашартномақонунчилигига
атайлаб риоя қилинмасдан тузилган шартномалар ва улар асосида амалга
оширилганмуомалаларҳақиқийэмасдебтопилади.Аудиторлартекширилаётган
корхонадабундайҳолатларйўқлигинианиқлашларилозим.
Шундансўнголинганмоддийқийматлик(
иш,хизмат)
ларучунмолетказиб
берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-
китобларнинг тўлиғича тўғри
баҳоланганлиги ва ҳисоб регистрларида акс эттирилганлиги тўғрисида
далилларгаэгабўлишизарур.
Аудиторлар дастлабки ҳужжатлар маълумотларини шартномалар,
буюртмалар,счёт-
фактураларвалойиҳа-
сметаҳужжатларинингмаълумотлари
билансолиштириш натижасидаолинганмоддийқийматлик(
иш,хизмат)
ларни
киримқилишнингтўлиқлиги,тўғрилигиваўзвақтидалигитўғрисидадалилларга
эгабўлади.
Дастлабкиҳужжатларнитекширишдабарчаҳисоблашув-
тўловҳужжатларида
ҚҚС суммасининг алоҳида сатр билан ажратиб кўрсатилганлигига ва ҚҚС
суммасининг ҳисоб-
китоб йўли билан ажратиб кўрсатилишига йўл
қўйилмаслигига(
меъёрий ҳужжатларда белгиланган ҳолатлардан ташқари)
эътибор қаратилади.Аудитор ушбуталабларга риоя қилинишини текшириш
натижасидаолинганмоддийқийматлик(
иш,хизмат)
ларбўйичаҚҚСниҳисобга
олишнингасосланганлигинитасдиқловчидалилгаэгабўлади.Унингқопланиши
тўланган,кирим қилинган ва ишлаб чиқариш мақсадларида ишлатилган
қийматликларбўйичаамалгаоширилади.
Ҳисоб-
китоб ҳужжатлари ҳали етиб келмаган моддий қийматлик(
иш,
хизмат)
ларнитекширишдаушбуолинганқийматлик(
иш,хизмат)ларнингпули
тўланган,лекинйўлдакелаётган(
дебиторқарз)сифатидаҳисобдатурмаганлиги