Ikki palallalilar (Bivalvia) sinfi. I. Bob. Kirish II. Bob. Asosiy qism

Oddiy sadafdor (baqachig‘onoq) – Anadonta Shimoliy yarim sharning sekin oqar daryolari ko‘llarda qum va balchiqda yarim botgan holda kam harakat qilib yashaydi.
Ikki pallali, tuxumsimon 15–20 sm bosh tomoni tumtoq, dum tomoni suyrilashgan, 1 ta muskul oyog‘i pallalar orasidan ko‘rinib turadi. Oziq, O2 yetarli bo‘lsa uzoq vaqt harakatsiz qoladi. Orqa tomonidan 2 ta naycha “sifonlar” chiqib turadi.
Pastki katta naycha suv kirish “sifoni” yelka kichik naycha suv chiqarish “sifoni” deb nomlangan. (Moddalar almashinuvi).
Bir xil kattalikdagi chig‘onoq pallalari asosan ohak (CaCO3) dan tuzilgan. Chig‘onoq sirtida yaxshi farqlanuvchi chiziqlarni ko‘rish mumkin. Bu chig‘onoqni yoshini bildiradi.
Pallalar maxsus muskullar orqali bir – biri bilan tutashib turadi.
Qorin tomonida katta muskulli ponasimon oyoq bo‘lib u chig‘onoq kengayganda chiqadi. Har ikki tomonida ikkitadan jabralar joylashgan.
Mantiya bo‘shlig‘ining oldingi (ust) tomonida og‘iz teshigi uning yon tomonida esa ikki juft og‘iz oldi paypaslagichlari joylashgan.
Ovqat hazm qilish – Og‘izdan boshlangan kalta qizilo‘ngach – muskulli oshqazon bilan tutashgan. Ichagi juda uzun hatto oyog‘igacha.
Qon aylanish sistemasi – yelka tomonidagi ikkilamchi tana bo‘shlig‘i yurak oldi bo‘shlig‘idagi brak va to‘qimalar hamda jabralarda joylashgan qon tomirlaridan tarkib topgan. jabralarda oksidlangan qon ikkita yurak bo‘lmalarida quyilib undan yurak qorinchaga o‘tadi va tomir orqali to‘qimalarga tarqaladi.
Ayirish sistemasi – Yurak oldi qismga ochilgan bitta bo‘yrak naychasining yo‘li mantiya bo‘shlig‘iga ochilgan. U mazkur bo‘shliqdan siydik ajratib chiqaradi.
Nerv sistemasi – bir juft bosh nerv tuguni, bir juft ichki organlar nerv tuguni va juft oyoq nerv tugunidan tarkib topgan. Sezuv organlari yaxshi rivojlanmagan. ko‘z yo‘q, muvozanat organi oyoqning uchida joylashgan.
Jinsiy organlari: Ayrim jinsli, urug‘don va tuxumdonlar uzum boshiga o‘xshab tuzilgan bir juft organlar bo‘lib, bular ichak qatlamlarining orasida joylashgan. Bularning bir juft yo‘llari mantiya bo‘shlig‘iga ochilgan.
Ko‘payishi va rivojlanishi: Anadontaning mantiya bo‘shlig‘i orqali doim suv o‘tib turadi. Suv bilan kirgan mikrob, chirindi va juda mayda hayvonlarni suzib (filtrlab) shular bilan oziqlanadi. Suvda erigan O2 ni oladi. Urg‘ochisi jabra varaqlariga lashtirib tuxum qo‘yadi.
Spermatozoidlar suv bilan kirib tuxumlarni otalantiradi. Tuxumdan “gloxidiya” deb nomlanuvchi mayda ikki pallali lichinkalar yetishadi. Lichinkalar suvga chiqib baliqlar tanasiga yopishib oladi va baliq tanasiga parazitlik qilib, 1,5 – 2 oy yashaydi.