Ijtimoiy psixologiya

«Men» siymosining tarkibiv qismlari

1
Kognitiv		Hissiy baholash		Xulq-atvor
	) f		r \f
Qobiliyatlar, tashqi qiyofasi, ijtimoiy ahamiyati va boshqalar.		0‘zini hurmat qi­lish, O'ziga tanqi- diy nuqtayi nazar- dan yondashish		Uni tushunishlari uchun intilish, o‘rtoqlari va boshqalarning xayrixoh- ligi, ularning hurmatini qozonish, o‘z mavqeini kuchaytirish yoki aksin- cha, o'z kamchiliklarini berkitishga liarakat, yuqori baho berish va h.k.

Ijtimoiy psixologiyada ko‘proq aynan shu yaxlitlikdagi ma’lum strukturaviy elementlar haqida gapirish mumkin. O^bz-o‘zini ang- lashning boshqa xususiyati shundan iboratki, uning ijtimoiy- lashuv jarayonida rivojlanishi — bu nazorat etiladigan, faoliyat va muloqot diapazonining kengayishi sharoitida ijtimoiy tajribani muntazam egallash orqali aniqlashtirilib boriladigan jarayondir. 0‘z-o‘zini anglash shaxsdagi chuqur, intim tavsiflariga man- sub. Uning rivojlanishi faoliyatdan tashqarida amalga oshmaydi: faqat faoliyat jarayonidagina shaxs o‘zi haqidagi tasavvurlar bilan atrofdagilarning u haqidagi tasavvurlarini taqqoslab boradi, kerak bo‘lsa, «korreksiyalaydi»

.


Shaxsning o‘z-o‘zini anglash sohasi — bu «Men» obrazining yil sayin o‘zgarib borish jarayoni bo‘lib, bu jarayon davomida shaxs dastlab o‘zining boshqalardan farqliligini anglash bilan birga, o‘zini ko‘rsatishga harakat qilish, mustaqil fikr yurita olish qobiliyatini ham anglashga harakat qiladi. Undan so‘ng shaxsda o‘z-o‘zini baholash, anglash, nazorat qilish xususiyatlari rivojla- nadiki, bular ham faol shaxs psixologiyasining tarkibiy qismi si­fatida qaraladi.

L