Ijtimoiy pedago’gikadan yakuniy nazorat savollari 1-variant

2)Оtа-оnа qаrаmоgidа bolmаgаn bоlаlаr bilаn ijtimоiy-pedаgоgik ish yuritish
Yetim va ota-ona qaramog'isiz qolgan turli sabablarga ko'ra bolalarga yordam ko'rsatish davlat ijtimoiy siyosatining eng muhim yo'nalishi hisoblanadi. Ushbu toifadagi bolalar bilan ijtimoiy ishlarning mazmuni davlat siyosatining ustuvor yo'nalishlari bilan belgilanadi.
O’zbekiston Respublikasining normativ-huquqiy hujjatlari imzolangan va tan olingan xalqaro hujjatlarga to'liq muvofiq qabul qilinadi. Ularning asosiy qismi: "Inson huquqlari Deklaratsiyasi "(1948);" Bola huquqlari to'g'risidagi Konventsiya" (1989). Xususan, YUNESKO tomonidan qabul qilingan "Bola huquqlari to’g’risidagi Konvensiyasi" da yerning barcha burchaklaridagi shaxsining to'liq rivojlanishini ta'minlashga qaratilgan: “O‘zining oila g‘amxo‘rligidan vaqtincha yoki doimiy mahrum bo‘lgan yoki o‘zining eng yaxshi manfaatlari yo‘lida bunday g‘amxo‘rlikda qola olmaydigan bola davlat tomonidan ko‘rsatiladigan alohida himoya va yordamni olish huquqiga egadir. Ishtirokchi-davlatlar o‘z milliy qonunlariga muvofiq ravishda bolani parvarish qilishning almashtirilishini ta’minlaydilar”1. (20-modda).
Yuz yil oldin bolalarning huquqlari va erkinliklarini ta'minlaydigan normativ-huquqiy hujjat yo'q edi. Ilgari, bolaning taqdiri ota-onalar tomonidan nazorat qilinardi, chunki ular bolalar qayerda yashashini, qayerga va qachon o'qish va ishlashga borishini hal qilishardi. Jamiyat va davlat taraqqiyoti bilan o'z siyosatida bolalarning huquqlari va erkinliklarini himoya qilishni faoliyatning ustuvor yo'nalishi sifatida belgilaydi, chunki bu toifadagi fuqarolar o'zlarining jismoniy va psixologik kuchsizligi tufayli o'z huquqlarini himoya qila olmaydi. Voyaga yetmaganlarning alohida toifasiga etim bolalar va ota-ona qaramog'isiz qolgan bolalar kiradi. Amaldagi qonunchilikda etim bolalar 18 yoshga to'lmagan va ikkalasidan yoki bitta ota-onasi vafot etgan shaxslar sifatida belgilangan. Ota-ona qaramog'isiz qolgan bolalar toifasiga quyidagi sabablardan biri tufayli ota-onalaridan birining yoki ikkalasining qaramog'isiz qolgan 18 yoshgacha bo'lgan bolalar kiradi: ota-onasining yo'qligi yoki ota-ona huquqlaridan mahrum bo'lish; ota-ona huquqlarini cheklash; qamoqxonalarda qamoq jazosini o'tash muassasalarida, jinoyat sodir etganlikda gumon qilinayotgan va ayblanayotgan ota-onalarning qamoq jazosini o'tash; ota-onalarning bolalarni tarbiyalashdan qochish yoki ularning huquqlari va manfaatlarini himoya qilish, ota-onalarning farzandlarini ta'lim muassasalaridan, aholini ijtimoiy himoya qilish uchun tibbiy muassasalardan va shu kabi muassasalardan olishdan bosh tortishi. Ushbu sabablar ro'yxati qonunda belgilangan tartibda ota-ona qaramog'isiz qolgan bolani tan olishning boshqa holatlari bilan kengaytirilishi mumkin.
Yetim bolalar va ota-ona qaramog'isiz qolgan bolalar bilan olib boriladigan ijtimoiy ishlarning asosiy mazmuni ularning huquqlarini himoya qilish, tartibga solish, ularning yashash sharoitlarini nazorat qilish, ijtimoiy reabilitatsiya va moslashish, ish topishda, kasb o’rganishda va uy-joy bilan ta'minlashda yordam berishdir