|
5)Ijtimоiy - pedаgоgik teхnоlоgiyalаrni ishlаb chiqishning nаzаriy аsоslаri
“Ijtimoiy pedagogik texnologiyalar” tushunchasi “pedagogik texnologiya” va “ ijtimoiy texnologiya” tushunchalaridan kelib chiqqan.Pedagogik-texnologiya ikki sohada o’z ildizlariga ega. Birinchisi, texnik fanlar-o’quv jarayonining effektivligini oshirishga yordam beruvchi texnik vositalarni qo’llash va ishlab chiqish. Ikkinchisi, ijtimoiy fanlar hisoblanadi.80-yillar o’rtalarida pedagogik amaliyotda SH.A.Amonashvili (ijtimoiy-shaxsiy texnologiya), V.P.Bespalko (dasturlashtirilgan ta’lim texnologiyasi), S.N.Lo’senkova (istiqbolli ta’lim) va boshqalarning pedagogik texnologiyalari, V.A.Karakovskiy, N.E.Selivanova, N.I.Hurkova va boshqalarning pedagogik tarbiya tizimlari umum tan olindi. “Pedagogik texnologiyalar” o’quv fani professional pedagoglarni tayyorlash dasturiga kiritildi.Hozirgi kunda pedagogik texnologiyalar deganda insoniyat va texnik zahiralardan foydalanishi orqali o’quvchilarning ta’lim-tarbiya jarayonlarini rejalashtirish, bahslash metodlari tushuniladi. Pedagogikada texnologik yondoshuvning maqsadi barcha maqsadlarga yerishish kafolatlangan ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil qilishdir.Pedagogik texnologiyalar pedagogik jarayonning barcha boshqariladigan tarkibiy qismlarini tizimli tahlil qilish, nazorat qilishni ko’zda tutadi.“ Ijtimoiy texnologiyalar” tushunchasi sotsiologiyada vujudga kelgan va ijtimoiy jarayonlarning rivojlanishi asosi bo’lgan natijalarni dasturlash imkoniyati bilan bog’liq.Ijtimoiy texnologiyalarning turlaridan biri ijtimoiy ish texnologiyalari bo’lib ular ijtimoiy pedagogik texnologiyalarga juda yaqin, chunki yuqorida ta’kidlagandek ijtimoiy pedagog va ijtimoiy ishchi faoliyatining jihatlari ko’p. Ijtimoiy pedagogik texnologiya ijtimoiy va pedagogik texnologiyalarni birlashtiruvchi texnologiya hisoblanadi.Ijtimoiy pedagogik texnologiyalarni ishlab chiqish imkoni ijtimoiy pedagogik faoliyatning o’z tuzilishiga ega ekanligiga bog’liq. ijtimoiy pedagogik faoliyat maqsad va vazifalarni aniqlashdan boshlanadi. Bularni mutaxassislar yechishlari lozim, ya’ni bolada muomala ko’nikmalarini shakllantirish, unga yangi muhitga ko’nikishga yordam berishdir va boshqa maqsadlar o’z navbatida faoliyat mazmuni, uning amalga oshirish metodlari va uni tashkillashtirish shakllarini aniqlab beradi.
Ijtimoiy pedagogik faoliyat maqsadi, uning natijalari va mazmuni qanchalik to’g’ri aniqlanganligi, unga yerishish uchun qanday metodlar tanlanganligiga bog’liq bo’ladi.SHunday qilib ijtimoiy pedagogik texnologiya ijtimoiy pedagogik faoliyat metodlari va usullari majmuasidir. Ijtimoiy pedagogning aralashishni talab qiluvchi har qanday muammoni hal qilish unga tashhiz qo’yishdan boshlanadi. Tashhiz qo’yish axborot taxlili, to’plash va tizimlashtirishdan iborat.
3) O’smirlаr giyohvаndligining sаbаblаri vа оqibаtlаri
Zamonaviy dunyo nafaqat ko'plab ijobiy tomonlarga ega, balki salbiy hodisalarga ham daxli yo'q. Ularning orasida o'smirlar orasida giyohvand moddalarni iste'mol qilish hollari mavjud. Misol uchun, Rossiyada giyohvandlikning bu hayotini o'ldirgan o'smirlar soni mamlakat aholisining 1,7 foizini tashkil qiladi. Bolaning giyohvandlikka bo'lgan munosabati ko'plab omillarga bog'liq. Har kuni diskotekalarda, ko'plab filmlarda, qo'shiqlarda va maktabda giyohvand moddalar haqida eshitadilar. Ko'pincha giyohvandlik va giyohvandlik kabi o'smirlar qiziqishlarini qondirishga intilgan shaxslar orasida mashhurdirlar, ammo bu kasbning oqibatlari haqida hech narsa bilishmaydi. Bundan tashqari, o'smirlarning giyohvandligi tengdoshlari giyohvandlar ularni zaif, yo'qotadigan va modda emas deb topib qo'yishidan qo'rqadigan odamlar orasida keng tarqalgan. Bu turmush tarzini kam tamoyillarga ega insonlar hayotiga jalb qilib, begunoh odamlarning hayoti hisobidan foydalanishdir. Yoshlar kattalar bo'lish orzusi bilan o'zlarini his etishadi.Giyohvandlikning barcha holatlarini keltirib chiqaradigan yagona sabab yo'q. Aksincha, aksariyat hollarda, ushbu natijani ko'proq qilish uchun ma'lum bir xavf tug'diradi. Umuman olganda mumkin bo'lgan sabablar uch turga bo'linadi: psixologik, ijtimoiy va genetik.Psixologik jihatlar orasida biz avvalgi ruhiy kasallikning mavjudligi, boshqalar bilan aloqaning yo'qligi yoki stress va yoqimsiz his-tuyg'ularni engish qiyinligi bilan bog'liq muammolar kabi omillarni topamiz.Boshqa tomondan, ijtimoiy sabablar eng ko'p o'rganiladi. Ular orasida biz guruhning bosimi, moliyaviy manbalarning etishmasligi yoki giyohvand moddalar xavfi to'g'risida yomon ma'lumot olish kabi narsalarni topamiz.Va nihoyat, genetik sabablar giyohvand moddalarni suiiste'mol qilish muammolarining paydo bo'lishida rol o'ynashi aniqlangan ba'zi irsiy tarkibiy qismlarga tegishli. Shunday qilib, ba'zi odamlar tug'ilishdan to giyohvandlikka moyil bo'lishadi. Ko'pincha yosh, sog'lom odamlar bunday zararli odatga qaram bo'lib qolishining sababi, ularga salbiy firmaning ta'siri bo'lib, ularning barchasi hamma narsa unga ruxsat berilgan va hamma narsa mumkin bo'lganligi bilan ajralib turadi. Ammo ular befarqlikning oxir oqibat sog'liqni saqlash muammosiga, maktabda va oilada ziddiyatli vaziyatlar o'zgarib ketishini anglamaydilar. Yoshlar mustaqil odam bo'lishga intilishda qiyinchiliklarni baholashga imkoni bo'lmagani uchun, ular yoshlarni o'z odatiy muhitidan tortib oladigan giyohvand moddalar savdogarlaridan foydalaniladi.O'smirlar o'rtasida giyohvandlikning oldini olish. Giyohvandlik dunyoda ommaviy xarakterga ega bo'lganligi uchun, profilaktika uni yengishning eng yaxshi usuli hisoblanadi. Eng yaxshi natijalarni olish uchun siz maksimal xususiyatlardan foydalanishi kk
Do'stlaringiz bilan baham: |
