Ijtimoiy pedago’gikadan yakuniy nazorat savollari 1-variant

5)Balog’at yoshiga yetmaganlar va yoshlar o’rtasidagi jinoyatchilik butun dunyoda eng dolzarb ijtimoiy muammolardan biri hisoblanadi. Bunday jinoyatchilikning o’sishi eng avval rivojlangan kapitalistik mamlakatlar uchun xosdir. Balog’at yoshiga yetmaganlar va yoshlar o’rtasida jinoyatchilikning asosiy sabablari deb g’arb mutaxassislari yoshlar o’rtasidagi ishsizlikni, yoshlarning kelajaklariga ishonmasliklari, jamiyatni boshqarish hozirgi zamon usullaridan qoniqmasliklarini ko’rsatadilar. Masalan, Germaniya politsiyasi ma’lumotlari bo’yicha 1996 yili hibsga olingan hamma huquqbuzarlardan 14 % doimiy ish joyiga ega emas edi. Aniq harakatlar bilan o’g’rilik qilgan jinoyatchilar orasida ishsizlar to’rtdan bir qismini tashkil etdilar, ular tomonidan shaxslarga nisbatan jinoyatlar 28 %, 34 % bosqinchiliklar amalga oshirilgan. G’arb mutaxassislari balog’at yoshiga yetmaganlar orasida jinoyatchilikning o’sib borishi sabablari haqida boshqa fikrlarni ham aytadilar. Masalan, balog’at yoshiga yetmaganlar uchun odil sud va huquqbuzarlikni olidini olish AQSH federal byurosi rahbari A.Regneri o’smirlar orasida jinoyatchilikning asosiy sabablari oilalarning buzilishi, bolalar bilan beraxm munosabatlarda bo’lish, bolalarning ta’lim olish va tarbiyalanish huquqlarining buzilishi, yashash uchun qulay sharoitlarining bo’lmasligi va natijada bolalarning uydan ketib qolishlari deb hisoblaydi. Konnektikut shtatida balog’at yoshiga yetmaganlarni tekshirish juda jiddiy zulm o’tkazgan jinoyatchilar orasida 75 % o’zlariga ham ota-onalari va boshqa shaxslar tomonidan shavqatsiz munosabat ko’rsatilganini aniqlab berdi. Ular kuch ishlatib jinoyat sodir etishlarning umumiy sonidan 33 % ni sodir etganlar. Yaponiyalik mutaxassislar o’z mamlakatlarida balog’at yoshiga yetmaganlar jinoyatlari hozircha o’sib borishi sabablarini o’ziga xos baholaydilar

1) Болалар ичкиликбозлиги ва бу иллатнинг ёшлар ўртасида кенгтаркрлиши энг жиддий ижтимоий-педагогик муаммолардан бири ҳисобланади, Ичкиликбозлик тушунчаси икки хил талқин кдлинади. Тиббий нуқтаи назардан, ичкиликбозлик спиртли ичимликлар истеъмол кдлишга енгиб бўлмас эҳгиёж тугилишида намоён булади ган сурункали касалликдир. Ижгимоий педагогик нуқтаи назардан, ичкиликбозлик спиртли ичимликка ружу қўйиш билан тавсифланадиган, шахсда девиант хулқ-атворни келтириб чиқарадиган хулқ-атвор шаклларидан биридир.

Болалик даврида ичкиликбозлик муаммоси шахс ижтимоийлашуви жараёни билан бевосита боғлиқ. Чунки, биринчидан, у аниқ ижтимоий психологик сабаблар туфайли келиб чиқади, иккинчидан, девиант хулқ-атвор каби ғайриижтимоий хислатларнинг келиб чиқишига олиб келади. Ичкиликбозлик намоён бўлишининг ижтимоий психологик омиллари бир хил эмас. Улар ичида микроижтимоий ва шахсий омилларни ажратиш мумкин. Шахсий омиллар вазифасини шахсий ва тавсифий хусусиятлар бажариши мумкин. Микроижтимоий омилларга алкоголлашув кўрсаткичлари (ичкилик истеъмол қилиш ёши, сабаблари), оила таркиби ва унда алкоголлашув даражаси каби ижтимоий ва ижтимоий- психологик белгилар киради. Ижтимоий-психологик омиллар шартли равишда иккига ажратилади. Алкоголлашув жараёнига таъсир кўрсатар экан, улар яхлит ва мажмуавий тарзда ўрганилиши лозим. Болалар ичкиликбозлиги бир қатор ўзига хосликларга эга:
— спиртли ичимликларгатез мослашиш;
— ичкиликбозликнингтез ривожланиши;
— даволашнинг самарадорлиги;
— организмнинг тез бузилиши.
Болаларнинг спиртли ичимликларга мослашишлари асосан 3 даврда: болаликнинг илк даври, мактабгача ёшда ва кичик мактаб даври, ўсмирлик даврида жадал кечади