«Ijtimoiy menejment» fanining sillabusi

tashkiliy-muvozanatlovchi. 

Mazkur 

uslublarga 

reglament-lash, 

me’yorlashtirish va instruktsiyalash kiradi; 

---

72 

 

-  ko’rsatmali  ta’sir.  Ular  o’rnatilgan  tashkiliy  aloqa-lardan  joriy 

foydalanishni va ish sharoitlari o’zgarganda ularni qisman tug’irlashni aks ettiradi. 

Ko’rsatmali  ta’sir  asosida  vakolat  va  majburiyatlar  yotadi;  Mazkur  uslublarga 

qarorlar, buyruqlar, ko’rsatmalar rezolyutsiyalar kiradi; 

-  intizomiy  ta’sir.  Ular  tashkiliy  aloqalar muvozanatini intizomiy  talablar va 

mas’uliyatlar tizimi vositasida ushlab turishga mo’ljallangan. 

Menejmentning tashkiliy-ma’muriy uslublarining barcha  uchta guruhini ham 

alohida, ham birgalikda bir-birini to’ldirib ishlatiladi. 

Umuman 

olganda, 

boshqaruvning 

tashkiliy-ma’muriy 

uslub-laridan 

foydalanishning  obyektiv  asosi  bo’lib  boshqaruv  mexanizmining  bir  qismini 

tashkil  etuvchi  tashkiliy  muno-sabatlar  hisoblanadi.  Ular  orqali  boshqaruvning 

muhim  funk-tsiyalaridan  biri-tashkil  etish  funktsiyasi  amalga  oshirilgani  uchun 

tashkiliy-ma’muriy  faoliyatning  vazifasi  qo’l  ostida-gilarga  hatti-xarakatlarini 

tartibga solishdan iborat. Ma’mu-riy boshqaruv o’zining etishmovchiliklari uchun 

tez-tez  va  ba’zan  xaqli  ravishda  tanqid  qilinadi.  Lekin  shuni  esda  tutish  kerakki, 

jamoat  ishining  aniqligi,  intizomli  va    tartibini  ta’minlovchi  tashkiliy-ma’muriy 

ta’sirsiz  hech  qanday  iqtisodiy  uslublar  amal  qila  olmaydi.  Tashkiliy-ma’muriy 

uslublar  asosan  rahbar  xokimiyatiga  asoslanadi.  Bu  erda  rahbar  unga  berilgan 

huquqqa tayanuvchi hokimiyat sub’ekti, ma’mur sifatida namoyon bo’ladi. 

Tashkiliy-ma’muriy uslublar boshqarilayotgan obyektga yozma yoki og’zaki 

beriladigan  operativ  ko’rsatmalar,  buyruqlar  orqali    to’g’ridan-to’g’ri  ta’sir 

ko’rsatadi.  Ular  mehnat  intizomi  va  tashkiliy  aniqlikni  ta’minlashi  zarur.  Bu 

uslublar  mehnat    va  ho’jalik  qonunchiligi,  ijtimoiy  nazorat  huquqiy  aktlari  bilan 

reglamentlanadi. 

Aniq  tashkilot  doirasida  shunday  tashkiliy-ma’muriy  ta’sir  ko’rsatishni 

qo’llash mumkin: 

8  majburiy yozuv (buyruq, ta’qiqlov); 

1  rozilik shakllari (maslahat, kompromis); 

1.  istaklar, xoxishlar (tushuntirish, taklif, e’lon qilish). 

Zamonaviy  boshqaruv  tizimining  asosiy  vazifalaridan  biri  boshqarilayotgan 

tizim imkoniyatlarini amalga oshirish uchun qulay sharoitlar yaratishdan iborat. Bu 

imkoniyatlar  turli  o’z-o’zini  boshqarish  sub’ektlarining  huquq  va  mas’uliyatini 

kengaytiruvchi  boshqaruv  ta’sirining  turli  uslublaridan  foydalanish    evaziga 

vujudga keladi.