Ijtimoiy-iqtisodiy fakulteti tarix kafedrasi

Ikkinchi guruhga ya`ni keying yillarda chop etilgan manbalarga “Хрестоматия по истории древного востока”⁸, “Ipuver nasihatlari”⁹, АvdiyevV.I. “Qadimgi Sharq tarixi”¹⁰, Маspero¹¹kabilar kiradi.

“Хрестоматия по истории древного востока” bu to`plamda Qadimgi sharq haqida ma`lumotlar keltiriladi. Masalan, Tabiati, ijtimoiy hayoti, istilochilik yurishlari, diniy e`tiqodi, me`morchiligi to`g`risida batafsil ma`lumotlar jamlangan. To`plamda Qadimgi Sharq tarixiga oid ma`lumotlar turli xil manbalardan jamlanma sifatida berilgan.

Аvdiyev V.I. “Qadimgi Sharq tarixi” kitobida qadimgi Sharq tarixi haqida batafsil ma`lumotlar keltirilgan. Ammo lekin bu kitob sobiq sovet tuzumi davrida yaratilganligi tufayli ma`lumotlar ham sinfiylik asosida berilgan. Kitobda davr ta`siri sezilib turadi.

“Ipuver nasihatlari” Hamroyev A.H. tahririda chop etilgan kitobda O`zbekistonda ilk marotaba o`zbek tilida Qadimgi Misrdagi nasihatnomaning to`liq tarjimasi va sharhlari asosida berilgan bo`lib, to`liq tasnif berib o`tilgan. Ushbu kitobda “Ipuver nasihatlari”ni boshqa manbalar: Tavrot, Qur`oni Karim bilan taqqoslab haqiqatdan bo`lgan voqealar ekanligi isbotlab o`rganilgan.

Маspero asarlari o`z davri uchun katta ahamiyatga ega bo`lib, unda Maspero XIX asr oxirida fanga ma`lum bo`lgan barcha manbalarga tayanib turib, qadimgi Sharq dunyosidagi bir qancha xalqlar tarixiy hayotining umumiy manzarasini ko`rsatishga jur`at qilgan. G. Maspero asosan qadimgi Misr tarixi haqidagi ocherklarida ijtimoiy-iqtisodiy tarixiy masalalarga, shuningdek, qadimgi Sharq xalqlarini o`zaro bog`langan xalqaro munosabatlar masalasiga qadimgi Sharq tarixchilari orasida birinchi bo`lib e`tibor bergan. Maspero juda ko`p manbalardan foydalanib, bu manbalarga yetarli darajada tanqidiy ko`z bilan qaramagan.