Ijtimoiy-gumanitar

" Mulla Chori ham tetik,hech balodan hadiklari yo'q"

Ushbu gapda "tetik" va "hadik" so'zlari matnda antonim hodisasini yuzaga keltirgan agar ularni matndan ajratsak ma'nosini yo'qotish mumkin.

"Ikki tarafiyam pastak, do'nglik go'rga hech o'xshamas edi"


"Pastak"(sifat)va "do'nglik"(ot)so'zlari ikki xil so'z turkumi hisoblansa ham ulat matn ichida antonim bo'lib kelgan


"G'aybarov o'rtada,na to'rda va na poygakda ham mezbon,ham mehmon bo'lib o'tiribdi"⁹

Ushbu gapda "to'rda" va "poygakda"so'zlari hol vazifasida kelgan ot so'z turkumi "mezbon "va " mehmon" so'zlari ham ot turkumi hisoblanib matnda antonimlikni yuzaga keltirgan

Ushbu nutqiy antonimlar "Galatepaga qaytish" asaridan olingan edi

Endi Xurshid Do'stmuhammadning "Qazo bo'lgan namoz" asarida uchraydigan antonimlar bilan tanishamiz

"Savdo-sotiq ishi shu, taqsir. Bugun chikka, ertaga pukka"
Bu yerda "chikka" va "pukka" so'zlari bir-biriga qarama- qarshi manoda kelgan

"Inson zoti abadul-abad yilt etgan bo'lsa-da yorug'lik sari intilishi bu choq Zulfiya xayoliga keltirmadi ham, u lahza sayin o'zlarini qarshi olayotgan yovuz va daxshatli qorong'ulik ichiga kirib ketishyotganini ich-ichidan sezib turardi"

Ushbu gapda "abadul-abad'va" lahza" so'zi hamda "yorug'lik" va "qorong'ulik" so'zlari bir biriga zid ma'noda qo'llangan.Bu so'zlar ot turkum doirasida antonimlik hodisasini yuzaga keltirgan.

"Sen ham, anavi, manavi,hamma-hammasi foniy-omonat. Yolg'iz Boqiyning o'zi boqiy"

Bu gapda "foniy" va "boqiy" so'zlari sifat so'z turkumi hisoblanadi, gapda sifat so'z turkumi o'rtasida antonimiya hodisasini vujudga keltiryapti.

"Bolalariga birma bir qarab chiqdi-da, ham jahl , ham bosiqlik bilan gapirdi"