Iii qism. Musiqa asarlari tahlili 1-mavzu. Musiqiy shakl va uning umumiy asoslari

3. Rivojlantirilgan ikki qismli shakl.
Rivojlantirilgan ikki qismli shakl deb kо‘lami va rivojlanishining murakkabligi bilan oddiy ikki qismli shakldan kengayib ketgan shaklga aytamiladi. Rivojlantirilgan ikki qismli shaklning eng farqli xususiyati shundaki, uning har bir qismi oddiy tuzilma emas, (davriya va jumla), balki yana ham kengroq rivojlanishga ega. Ayrim hollarda murakkab ikki qismli shaklga yaqqol ifodalangan davriy tuzilishiga ega bо‘lgan, yetarli darajada murakkab asarlar kiritilishi mumkin. Ba’zida birinchi qismning oddiyligi saqlanishi bilan birga, ikkinchi qismdagi keng rivojlanish tufayli butun shakl rivojlantirilgan ikki qismli shakl xarakteriga ega bо‘ladi.
Shunday qilib, oddiy va rivojlantirilgan ikki qismli shakllar о‘rtasidagi farq nisbiydir, ammo о‘zining benihoya ifodasida yetarli darajada aniq, negaki, oddiy ikki qismli shakl nihoyatda lо‘nda bо‘ladi, rivojlantirilgan ikki qismli shakl esa ba’zan ancha keng kо‘lamga erishadi.
Qismlarning rivojlanishi strukturaviy (tuzilish ) jihatdan ham bо‘ladi. Bunda har bir asosiy bо‘lim aniq ifodalangan davriya va ikki yoki uch qismli tuzilmalarni о‘z ichiga oladi.Bunday shaklni murakkab yoki aniqrog‘i, tarkibiy shakl deyish mumkin. Biroq, qismlarning rivojlanishi nostrukturaviy, nodavriy, nisbatan erkin ham bо‘lishi uchrab turadi (bu qadimiy rivojlantirilgan ikki qismli shakllar uchun, ayniqsa, Bax prelyudiyalari uchun xosdir). Shunday qilib, rivojlantirilgan ikki qismli shaklning ikki xilini, ya’ni strukturaviy va nostrukturaviy (erkin) rivojlanishdagi shakllarni ajrata bilish kerak.