Ii qism VIII bob. Didakòikaning predmeòi va uning vazifalari

1. Inson muvozanati holatining qonuni, ya’ni kishining o‘z

fikrlari, his-tuyg‘ulari va axloqini muvofiqlashtirishga tabiiy

intilishi.

Bu qoidani biz L. Festingerning sognitiv (bilish) dissonan-

si nazariyasi bilan tasdiqlashimiz mumkin. Uning mohiyati

shundaki, insondagi ijobiy his-tuyg‘ular uning kutganlari tas-

diqlangan taqdirda vujudga keladi, kognitiv (bilish) tasav-

vurlari, ya’ni qachonki faoliyatning aniq natijalari belgilangan

natijaga muvofiq kelsagina, mos tushgandagina amalga oshadi.

Salbiy his-tuyg‘ular faoliyatning kutilgan va haqiqiy natijalari

orasida tafovut yoki dissonans yuz bersa, salbiy his-tuyg‘ular

yuzaga keladi va kuchayadi.

Kognitiv dissonans holati, odatda, subyektiv tarzda inson

tomonidan diskomfort (noqulay) kabi o‘tkaziladi va u iloji

boricha tez o‘tib ketishi mumkin; kognitiv natijalar va rejalarni

ularni aniq olingan natijalarga muvofiq keladigan qilib

o‘zgartirish kerak yoki avvalgi kutilgan natijaga muvofiq kela-

digan yangi natijani olishga harakat qilish lozim. Birinchi

holatda rivojlanish ro‘y beradi, ikkinchi holatda esa rivojlanish

bo‘lmaydi. Shuning uchun rivojlantirish usulining tuzilishida

o‘quvchini muvozanat holatidan „chiqarishga“ yordam

beradigan komponent bo‘lishi zarur.