Ii. Modul. Ijtimoiy-iqtisodiyot statistika. Mehnat bozori Tayanch so’z va iboralar

---

II.Modul. Ijtimoiy-iqtisodiyot statistika.
Mehnat bozori
Tayanch so’z va iboralar:
aholi, aholi soni, aholi tarkibi, aholi harakati, 
tug’ilish, vafot etish, tabiiy o’sish, nikoh qurish, ajrashish, doimiy aholi, mavjud 
aholi, vaqtincha aholi. 
 
1. Aholi statistikasi tushunchasi va vazifalari. 
Aholi bu –ma’lum hududda yashovchi va uzluksiz tabiiy ko’payish orqali 
yangilanib boradigan odamlar to’plami
.
Aholi statistikasining birinchi va muhim vazifalaridan biri bu aholi sonini 
aniqlash va uning hududlar, yashash joylari bo’yicha joylashishini o’rganishdir. 
Aholi sonini aniqlashda aholi ro’yxati boshlang’ich manba hisoblanadi. Sobiq ittifoq 
davrida O’zbekistonda 1926, 1939, 1959, 1970 va 1989 yilda aholi ro’yxati 
o’tkazilgan.
 
Aholi ro’yxatining natijalari ma’lum bir sanaga va aniq bir momentga aholi 
soni to’g’risida ma’lumot beradi. Aholi ro’yxati o’tkaziladigan davrlar oralig’ida 
so’nggi aholi ro’yxatiga va aholi tabiiy hamda mexanik xarakatiga asoslanib, hisob 
yo’li bilan aniqlanadi: 
bu erda: A
0
- aholining yil boshidagi soni; 
'
tug
A
- joriy yilda tug’ilganlar soni; 
l
o
A
'
- 
joriy yilda o’lganlar soni; 
kel
A
- joriy yilda kelganlar soni; 
ket
A
- joriy yilda ketganlar 
soni. 
Aholi soni aniqlanayotganda ikki xil kategoriyadagi aholi soni hisobga 
olinadi:
Doimiy aholi
– bu hisob o’tkazilayotgan vaqtda mazkur hudda bo’lish, 
bo’lmasligidan qat’iy nazar istiqomat qiluvchilar soni. 
Mavjud aholi
– mazkur hududda doimiy istiqomat qilish yoki qilmasligidan 
qat’iy nazar hisob o’tkazilayotgan vaqtda hududda mavjud bo’lgan aholi.