Ii. Mavzu. Ishlab chiqarishni joylashtirishning qonuniyatlari, shakllari, omillari Ma’ruza rejasi

Ishlab chiqarishni hududiy ixtisoslashuvi va kooperatsiyalashuvi 
qonuniyati. 
Bunda biron bir hudud ichida ixtisoslashuv va korxonalar o‘rtasida eng 
takomillashgan ishlab chiqarish aloqalarini o‘rnatish hamda ularni tashqi iqtisodiy 
aloqalarda keng ishtiroki ko‘zda tutiladi. 
3.
 Hududlarni majmuali (kompleks) rivojlanish qonuniyati. 
Bunda hududni (respublika, viloyat, iqtisodiy tuman) majmuali 
rivojlanishi deganda xo‘jaligidagi mutanosiblik (proporsionallik), ishlab chiqarish 
korxonalarini mahalliy tabiiy va iqtisodiy sharoitga mos kelishi, ixtisoslashgan 
tarmoqlarni, infrastrukturasini (infratuzilma), turli masshtabdagi shaharlarni 
rivojlanishini va tabiiy muhitni foydalanish va hokozolar nazarda tutiladi. 
 
4. Ishlab chiqarishni tashkil etishning asosiy shakllari 
Ishlab chiqarishni tashkil etishning barcha shakllari- konsentratsiya 
(mujassamlashuv), ixtisoslashuv, kooperatsiyalashuv va kombinatlashuv ayni 
paytda ijtimoiy va hududiy tomonlarga egadir. 
Biz uchun albatta ishlab chiqarishni hududiy tomoni yetakchi rol 
o‘ynaydi. O‘zaro bog‘liq jarayonlarni uyushtirgan holda o‘rganish, tahlil qilish 
biridan ikkinchisiga o‘ta bilish geografik fikrlashning muhim xususiyatidir.
Ishlab chiqarishni tashkil etish shakllari tahlilini mujassamlashuvdan 
boshlash maqsadga muvofiqdir. Zero qolgan shakllarning negizida ham u yoki bu 
ko‘rinishdagi mujassamlashuvni ko‘rishimiz mumkin. Mujassamlashuv yoki ishlab 
chiqarishning to‘planishi, yig‘ilishi xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlariga 
tegishlidir. Ammo geografik jihatdan u eng avvalo sanoat, qishloq xo‘jaligi 
transport, ya’ni moddiy sohalarda yaqqol namoyon bo‘ladi. Qolaversa, fanimiz 
ob’ektini aynan shu tarmoqlarning hududiy tashkil etilishi, ularning joylashish 
xususiyatlari belgilab beradi. Ijtimoiy (sotsial) ob’ektlarning hududiy tashkil 
etilishi esa yuqoridagi tarmoqlar joylashuvi bilan belgilanadi. Masalan, aholi va 
unga xizmat ko‘rsatuvchi sohalarning hududiy tizimlari sanoat, qishloq xo‘jaligi, 
transport va boshqa tarmoqlarning to‘g‘ri joylashtirish asosida amalga oshiriladi. 
Biz bu yerda mujassamlashuvning hududiy tomoniga e’tibor berdik. Uning 
ijtimoiy tomoni ham xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlarida turlicha bo‘ladi. 

---

Umuman olganda, mujassamlashuv sanoat misolida juda aniq yoki sezilarli 
ko‘rinadi. Bu borada