Ii. Боб Фуқаро ва ишлаб чиқаришга мўлжалланган биноларнинг ёнғин хавфсизлиги

Ёнғин хавфининг олдини олиш қуйидагилардан иборат.

1. 
   Технологик жараённинг ҳароратини назорат қилиш.
   
2. 
   Ҳар бир иш жойида эритувчилар миқдорини чегаралаш.
   
3. 
   Бошқа турдаги енгил буғланувчи эритувчиларни қўлланган ҳолларда ҳосил бўлиши мумкин бўлган ёнувчи буғлар концентрациясини ҳисоблаш ўтказиш билан баҳолаш.
   

Буғ - ҳаво йўналишларининг шикастланиши, сўриб олинаётган ҳаво миқдорининг камайишига олиб келади.
Бунда ёнғин хавфининг олдини олиш чоралари қуйидагиларни назарда тутади.
Вентиляция агрегатларини захира қилиш. Қурилмадаги вентиляторлар 2 тадан кам бўлиши мумкин эмас, шулардан бири, захира ҳисобланади;
Вентиляторларни 2 хили бир бири билан ўзаро боғлиқ бўлмаган мустақил электр манбаи билан таъминлаш;
Адсорберлардаги кўмир ҳароратини назорат қилиш.
Рекуперация ва адсорбция жараёнларида юзага келиши мумкин бўлган ёндириш манбалари.
Ёндиришнинг специфик манбаи ишқаланиш ва урилишда ҳосил бўлган учқунлар, шунингдек активлаштирилган кўмирнинг ўз ўзидан аланга олиши бўлиши мумкин.
Урилиш ва ишқаланиш натижасида ҳосил бўлувчи учқунлар вентиляторларнинг носозлиги ёки вентиляторга ўзга бирор предметнинг тегиши натижасида вужудга келади.
Урилиш ёки ишқаланиш натижасида ҳосил бўлган учқунлардан алангаланиш содир бўлмаслиги учун портлашдан муҳофаза қилинган электродвигатель ва вентиляторлар қўлланилади; оралиқ кенглиги вентилятор ротори, подшипниги, техник ҳолатини доимий назоратда ушлаб туриш; таъмирлаш ва хизмат кўрсатишида уриб ишлатиладиган асбоблар учқун чиқарадиган материаллардан тайёрланган бўлмаслиги керак (учқун чиқармайдиган материаллардан тайёрланиши лозим).
Активлаштирилган кўмирнинг ўз ўзидан ёниб кетиши бу адсорберлар ичидаги ёнувчи аралашмаларнинг алангаланишининг асосий сабабидир.
Адсорберлар ичидаги кўмирнинг ўз ўзидан ёниб кетишини олдини олиш чоралари қуйидагилардан иборат:

• 
  йириклиги, мустаҳкамлиги, чанглар миқдори, ўз ўзидан алангаланиши ҳарорати техник талабларга жавоб берувчи, стандарт кўмирларни қўллаш;
  
• 
  ишлатилаётган кўмирининг ҳароратини назорат қилиш;
  
• 
  кўмир қатламининг маълум даража баландлиги талабларига риоя қилиш;
  
• 
  активлаштирилган кўмир хусусиятларининг ўзгаришини назорат қилиш. Аппаратларда моддани синовга олиш учун махсус люклар (назарга олинган) кўзда тутилган бўлиши;
  
• 
  адсорбциянинг бошланғич даврида намланган буғнинг ишлатилиши;
  
• 
  адсорберларни эҳтиёт сақлайдиган асбоб ва мембранали клапан билан ҳимояланиши.
  

Оловнинг (ёнғиннинг) ҳаво йўллари (йўлаклари) орқали тарқалишини олдини олиш учун улар алангатўсқичлар билан ҳимоя қилинади.
Ишлаб чиқариш хоналаридан чиқиш жойларида барча ҳаво йўллари (қувурлари), шунингдек магистрал ҳаво йўлини рекуперация станциясига улашдан олдин алангатўсқичлар билан ҳимояланиши лозим.
Агар ҳаво йўлларида ёнғин (портлаш) содир бўлиши мумкин бўлса, улар портлашдан ҳимояловчи мембранали клапанлар билан ҳимояланади. Улар ҳаво йўлларининг тўғри қисми ёки бурилиш жойларига ўрнатилади.
Иш жойлари ва ҳаво йўлларида ёнғин бўлган ҳолатда ҳаво йўлларини беркитиш учун сурма клапанлар ўрнатилади.
Кўмир ёниб кетган тақдирда уни сув билан ўчириш мақсадида адсорберлар ёнғинга қарши сувўтказгич тизимига уланади..

38.