Ii. Боб Фуқаро ва ишлаб чиқаришга мўлжалланган биноларнинг ёнғин хавфсизлиги

Юқори ҳароратли иссиқлик ташувчилар ёрдамида иситиш жараёнлари. Ёнғин хавфи. Хавфсизлик чоралари

/3; 10; 11; 14; 21; 23; 24/
Модда ва материалларни иситиш ва совитиш ҳақида умумий тушунча. Иситиш жараёнларининг турлари. Юқори ҳароратли иссиқлик ташувчилар билан иситиш жараёнлари ҳақида тушунча, уларнинг ёнғин хавфи, ёндириш манбалари ва ёнғин хавфсизлиги бўйича техник ечимлар.
Юқори ҳароратли иссиқлик ташувчилар (ЮҲИТ) сифатида туз аралашмалари, қиздирилган сув, металл, эритилган туз қўлланилади. ЮҲИТ ҳар қандай моддаларни 300…400^оС гача иситиш имконини беради, бу дегани очиқ аланга қўлламасдан туриб иситиш учун юқори ҳароратлар олиш мумкин. Қиздирилган сув айрим камчиликларга эга шунинг учун у фақатгина айрим ҳолатлардагина қўлланилади.
ЮҲИТ нинг 3 тури мавжуд: 1. Суюқ метали ЮҲИТ (литий, натрий, калий, галлий ва бошқалар). Бунда ЮҲИТ бўлиб металлар суюқ ва буғ ҳолатида қўлланилади. 2. Эриган тузлар ва туз аралашмалари. Эриган тузлар қолган моддаларга нисбатан заҳарсизроқ. Бунда иситишнинг максимал ҳарорати тузларнинг термик турувчанлиги билан чегараланиб 550 ^оС дан ошмайди. 3. Органик ЮҲИТ (ЮҲОИТ). Айрим ноқулайликларга қарамасдан ЮҲОИТ кенг қамровда қўлланилади. ЮҲОИТ аппаратлари нормал ишлаганда портлаш хавфига эга концентрация юзага келмайди, чунки аппарат герметик ва бутунлай суюқлик ёки унинг буғлари билан тўлдирилган бўлади. Лекин ЮҲОИТ ташқарига чиқишига олиб келадиган ҳолат юз берганда, яъни аппарат бузилганда ва шикастланганда ёнғин хавфи юзага келиши мумкин. Буларнинг сабаби босимнинг кўтарилиши, қувурларнинг қора куя билан тўлиб қолиши ва коррозия бўлиши мумкин.
ЮҲОИТ қўллашдаги ёнғин хавфсизлиги тадбирлари қуйидагилардан иборат: ЮҲОИТ билан қиздиришни «юмшоқ» шароитларда иссиқлик агрегатларида ўтказиш; ЮҲОИТ нинг термик бўлиниш маҳсулотларини систематик тарзда тизимдан олиб чиқиб кетиб туриш; Иссиқлик ташувчининг ёнғин-портлаш хавфи устидан систематик тарзда назорат олиб бориш; қаттиқ қолдиқларни тутиб қолиш учун фильтрлар ўрнатиш; Тизим тўхтатилганда пробка юз бермаслиги учун суюқликни тўкиб юбориш; агрегатларни сақлаш клапанлари билан ҳимоялаш, уланиш жойларини пайвандлаш, термотурувчан ва мустаҳкам прокладкалар, сальниклар билан мустаҳкам қилиб қўйиш ва ҳ.к.

35.