Таълим белгилари :
Икки томонламали характерга эканлиги;
Ўқитувчи ва ўқувчиларнинг биргаликдаги фаолияти;
Ўқитувчи томонидан раҳбарлик;
Ўқувчиларнинг фаолиятини ташкил қилиш;
Ўқувчиларнинг фаолиятини рағбатлантириш ва асослаш;
Ўқувчиларнинг ижодий қобилиятларини ривожлантириш;
Режали ташкиллаштириш ва бошқарув;
Мақсаднинг бирлиги ва яхлитлиги;
Ўқув қурол - ашёлари ва воситаларининг танланганлиги;
10.Ўқувчи ёшига мослиги;
11.Ўқувчиларнинг тарбияси ва тараққиёти.
Таълим функциялари .
Таълим функциялари таълим ва ўқитиш жараёнининг моҳиятини
тавсифлайди.
Таълим функциялари қуйидагиларга бўлинади :
таълимий;
тарбиявий;
ривожлантирувчи
Таълимий функция. Таълим жараёни ўқувчиларнинг билимини, маҳратини , кўникмасини, дунёқарашини ва ижодий фаолияти тажрибасини шаклланишига йўналган. Бундай эгалланган билим тўлалиги, тизимлилиги , тушунганлиги, идроклилиги, ҳақиқийлиги билан тавсифланади.
Тарбиявий функция . Ўқувчида аҳлоқий эстетик, этик дунёқарашларни , жамиятда ўзини тутиши ва тарбия меъёрларига риоя қилишни, қабул қилинган қонунларга бўйсуниш ва амал қилишни шакллантиришдан иборат.
Ривожлантирувчи функция. Таълим жараёнида ўқувчининг барча йўналишларида : нутқи, фикрлаши, идроклилиги, ҳаракатчанлиги, сезувчанлиги, ҳиссий – иродаси, аҳлоқи, одоби, эстетик талабчанлиги, қизиқувчанлиги ривожланиб, тараққийлашиб боради.
Билим эгаллаган предмет сифатида учта ўзаро боғлиқ томонларга эга :
Назарий
Амалий
Аҳлоқий ва илмий дунёқараш
Таълим жараёни тўғри ва оқилона ташкил қилиниб амалга оширилгандагина ўқувчилар фаннинг (предметнинг) бу учта томонини эгаллайдилар.
Ўқитиш жараёнининг шахсга йўналтирилган ривожлантирувчи -
Тараққийловчи ва тарбиявий ҳамда шакллантирувчи таъсири педагогикада таълим жараёни, қисқача таълим деб аталади.
Таълим савияси – маълумоти деганда шахснинг аниқ, илмий билимлар тизими, амалий маҳорат ва кўникмасини эгаллаши ва шу билан боғлиқ унинг ақлий ва ижодий фаолияти ҳамда аҳлоқий - эстетик маданияти тушунилади. Буларнинг барчаси шахснинг ижтимоий ва шахсий қиёфасини аниқлайди.
Демак, дидактика таълим ва ўқитишнинг назарияси хисобланиб, у ўқитиш жараёнини шахснинг ақлий, илмий дунёқараши ва аҳлоқий – эстетик ривожланишига арбиявий – шакллантирувчи таъсирини текширади ва ўрганади. Шунинг учун ҳам унинг омил ва принципларини ўқувчиларнинг мустақил фаолиятини ташкил қилиш ва амалга оширишда инобатга олиш керак.
Do'stlaringiz bilan baham: |