Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

Bir fazali kondensatorli asinxron dvigatellar.
Ma’lumki, ishlab turgan 
uch fazali asinxron motorning bir fazasi elektr tarmog‘idan ajralib qolsa ham, u 
o‘z ishini bir fazali rejimda davom ettiraveradi. Bunda uniing quvvati uch 
fazada ishlagandagi quvvatining taxminan 50-60% ini tashkil qiladi. Ammo 
to‘xtab turgan uch fazali motorni bir fazali rejimda ishga tushirib bo‘lmaydi. 
Haqiqatan, bir fazali tokdan aylanuvchi emas, pulsatsiyalanuvchi magnit oqim 

---

301 
hosil bo‘ladi. Pulsatsiyalanuvchi magnit maydonni qiymatlari 
bo‘lgan va 
bir-biriga teskari yo‘nalgan ikkita bir xil sinxron chastota 
bilan 
aylanayotgan magnit maydonlarning yig‘indisidan iborat deb qabul qilish 
mumkin (5.3.15-rasm). 
5.3.15-rasm. Pulsatsiyalanuvchi magnit maydonning ikkita aylanuvchi 
magnit maydon sifatida tasvirlanishi 
Bu aylanuvchi magnit maydonlarning rotor chulg‘amida 
toklari 
va, demak, qarama-qarshi yo‘nalgan 
aylantirish momentlari hosil 
bo‘ladi. -rasmda uch fazali motorning bir fazali rejimdagi mexanik 
xarakteristikasi ko‘rsatilgan. Bu xarakteristikaga binoan bir fazali motorning 
yoki uch fazali motorning bir fazali rejimidagi ishga tushirish momenti nolga 
teng, ya’ni 
bo‘lganida 
bo‘ladi. Ammo ishlab 
turgan, masalan, o‘ng tomonga biror 
, chastota bilan aylanib turgan uch 
fazali motorning bir fazasi elektr tarmoqdan ajralib qolsa, u holda 
sababli, motor o‘z ishini davom ettiraveradi (-rasm). 
Bunda rotor zanjirida 
bo‘lgani uchun 
momenti 
ga nisbatan katta bo‘ladi. Haqiqatan o‘ng tomonga 
chastota bilan 
aylanayotgan rotor chulg‘amining magnit oqimi F
1
bilan kesilish chastotasi 
bo‘lsa, F
11
bilan kesilish chastotasi esa 

---

302 
bo‘ladi. Demak, 
bo‘lgani uchun 
chastota bilan kesilgan rotor zanjiridagi induktiv qarshilik nisbatan katta va, 
demak, 
bo‘ladi.