Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

I
ya 
= U/(R
ya
+R
it
).
(5.2.4) 
Ishga tushirish vaqti qisqa bo‘lishi uchun ishga tushirish tokining
joiz qiymati
I
it
= (1,5÷2) I
ya.nom
bo‘lishi kerak. SHu bilan bir vaqtda,
ishga tu
щ
iri
щ
momenti
M
it
ham nominal moment
M
nom
dan 1,5÷2
marta katta bo‘ladi. Dvigatelning aylanish tezligi orta borgan sari teskari
EYuK
E
T
ning ham qiymati orta borib, yakordagi tok va aylantiruvchi
moment kamaya boradi.

---

264 
5.2.2-rasm. O’zgarmas tok dvigatelni ishga tushirish. 
Aylantiruvchi momentni bir ie’yorda ushlab turish uchun ishga
tushirish reostatining qarshiligi bir tekis kamaytira boriladi va dvigatel
nominal tezlikka erishganda (
R
it
 = 0
da) yakor zanjiridan uzib qo‘yiladi.
Demak, dvigatelni hap gal tarmoqdan ajratganda ishga tushirish
reostatini qayta boshlang‘ich holatga keltirib qo‘yish kerak.
Dvigatelning o‘z-o‘zidan rostlanish prinsipi.
Dvigatelning o‘z-
o‘zidan rostlanish prinsipini tushuntirish uchun yakor zanjiridagi tok
formulasiga murojaat qilamiz: 
;
Agar qarshilik momenti
M 
ortsa, dvigatelning aylanish tezligi
n
va teskari EYuK
E
T
= sFn
kamayadi. Natijada yakor toki
I
ya
va u
bilan birgalikda aylantiruvchi moment
M = kFI