Ички секреция безлари физиологияси

Р субстанция, энкефалин ва эндорфинлар оғриқни сезиш, умаман хиссиётлар шаклланишида муҳим роль ўйнайди. Р субстанция оғриқни кучайтирадиган ва ўзгартирадиган модда. Ташқаридан организмга киритилган Р модда қон томирларни кенгайтиради, қон томирлардан бошқа аъзолардаги силлиқ мушакларнинг қисқаришига олиб келади. Булардан ташқарии, сўлак, меъда ости бези шираси ва ўт-сафро ажралишини тезлаштиради.
Энкефалин ва эндорфинлар эса организмнинг ўзи синтезлайдиган наркотикларидир. Ташқаридан киритилган морфинга (кўкноридан олинадиган дори) ўхшаб, бу моддалар оғриқ сезгисини камайтиради. Бундан ташқари, бу эндоген опиатлар қора дори юзага келтирадиган хиссиёт – кайф шаклланишини ҳам таъминлайди. Аммо одам уларга ўрганиб қолмайди. Соғлом организмнинг оғриқни сезмаслиги оғ-риқни пайдо қилувчи ва оғриқни йўқотиб турувчи тизим-ларининг мувозанатда бўлишига боғлиқ. Эндорфинларни аъзоларда ишлаб чиқарилишини баъзи таъсирларда масалан, игна санчиш кўпайтиради. Буйракларнинг юкстагломеруляр аппаратида синтезланадиган эритропоэтинни, тимуснинг гуморал омиллари ва шу каби бошқа модаларини ҳам тўқима гормонларига қўшиш мумкин.