I tema. Kurstın ma’qseti ha’m wazıypaları. Usı lektsiyada «Gidrometriya»

Sınau sawalları
1.Tezlikti o’lsheytugın asbaplar neshe gruppaga bo’linedi?
2.Tarirovkalau dep nege aytıladı?
3.Tarirovkalau kalay amelge asırıladı ha’m onın tiplerin aytıp berin?
4.Tarirovka maglıumatları kanday usıllarda islep shıgıladı?
5.Tezlik kaysı anlatpa(formula)jardeminde tabıladı?

14-tema. Gidrometriyalıq vertushka ja’rdeminde tezliklerdi o’lshew.

Usı temada daryalarda tezliklerdi vertushka jardeminde o’lshew usılları,vertushka diametrine ha’m terenlikke baylanıslı halda tezlikti o’lshew tartibi,tezlikti tochka ha’mde integratsion usıllarda o’lshew waqtında orınlanatug’ın isler jaratılg’an.
Vertushka ja’rdeminde tezliklerdi o’lshew waqtında tiykarınan eki usıl qollanıladı:
1,Tochka usılı
2.integratsion usıl

Tochka usılında terenlik vertikalındagı belgili tochkalardı

alamız.O’lardag’ı tezlikti o’lsheymiz.eger vertikal bolyınsha 5 tochkada tezlikti o’lshesek,olardın ortasha tezligin anıqlaw mumkin. 1-tochka suw betinde (vertushka 10 sm terenlikke tusiriledi); 2-tochka 0,2 terenlikte, Z-tochka 0,6 terenlikte, 4-tochka 0,8 terenlikte, 5-tochka o’zen tubinde boladı. Eger o’zende suw otları bolsa, 0,4 te qosıladı. Terenlik 0,5 m bolsa, tezlikti 5 tochkada o’lshew mumkin emes. Tezlikler terenliklerge baylanıslı jagdayda 3 tochkada: 0,2 ; 0,6 ; 0,8 ,
2 tochkada: 0,2 ; 0,8 , 1 tochkada 0,6 da o’lshenedi.
Tezliklerdi vertushka diametrine, terenlikke baylanıslı jag’dayda vertikaldag’ı neshe tochkada o’lshew mumkinligi to’mendegi tablitsada islew usınıs etiledi:

d  12-13 sm		d  5-7 sm
, m	Tochkalar sanı	, m	Tochkalar sanı
 1,00	5	 6,00	5
0,6-1,0	3	0,4-0,2	3
0,35-0,60	2	0,20-0,40	2
0,20-0,35	1	0,10-0,20	1

Xa’r bir tochkada vertushkanı keminde 100 sekund uslap turıu kerek.Tochka usılı boyınsha tezliklerdi o’lshew waqtında ha’r bir tochkanın’ tezligin qandayda bir t waqıt(100sek) da’wirinde parriktin ulıwma aylanıslar sanı n di belgilew jolı menen anıqlaw mumkin. (egerde pulsatsiya ha’diysesinin’ zan’ları anıq bolsa).Ayırım jag’daylarda tochkanın’ tezligi signaların kabıl kılıwı boyınsha uyreniledi.Sol maqsette bo’lek-bo’lek signallar ushın ketken waqıt belgilenedi.

Dáryalarda matorli qayiqta suw ólshew kórinisi