I semester 1-mavzu: “Jahon arxivlari tarixi va horijiy mamlakatlarda arxiv ishi tarixi” fanining maqsad va vazifalari Reja

Xett davlatining tarixini o’rganishda 1906-1907-yillarda Bogaz-ko’yda topilgan (Turkiya) va 20 ming mixxat hujjatlaridan iborat arxiv katta ahamiyatga egadir.
Qadimgi Sharq mamlakatlarida boshqa yirik arxivlarning qoldiqlari ham topilgan. Jumladan, Sippar shahridagi xudo Shamash ibodatxonasi qoshidagi arxiv, Nippur shahridagi Enlil-Bell ibodatxonasi arxivi, Urukdagi iloha Nana-Ishtar ibodatxonasi arxivi, Lagashdagi arxiv, Ahamoniylar poytaxti – Persepol shahridagi arxiv va boshqalar shular jumlasidandir.
Qadimgi Yunonistondagi ilk yirik arxivning qoldiqlari Knoss shahridan (Krit oroli) topilgan. Barcha yunon polislarida o’zlarining davlar arxivlari mavjud edi. Masalan, mil.av. IV asrda Afinaning davlat hujjatlari Metroon ibodatxonasidagi arxivda to’plangan edi. Shuningdek, Delfa shahridagi va Delos orolidagi arxivlar ham ma’lumdir.
Qadimgi Rimda arxivlar dastlab kohinlarning tasarrufida edi. Mil.av. V asrda Saturn ibodatxonasi qoshida Senat arxivi tashkil etilgan bo’lib, uni senzorlar va kvestorlar boshqarar edilar. Imperiyaning o’rnatilishi bilan Oktavian Avgust zamonida Palatin tepaligida imperator arxivi vujudga keldi. Shuningdek, senzorlar arxivlari, ibodatxonalar arxivlari ham mavjud bo’lgan.
Tayanch so’z va iboralar: Qadimgi dunyo mamlakatlari, hujjat yuritish tizimi, Senat, Saturn ibodatxonasi, Metron arxivi.
Nazorat savollari
1. Dastlabki arxivlar qachon va qaerda paydo bo‘ldi?
2. Qadimgi Yunoniston va Rim arxiv ivlari to‘g‘risida nimalarni bilasiz?
3. Vatikan arxivi haqida so‘zlab bering.
4. Ilk o‘rta asrlarda Yevropada arxivlarning ahvoli qanday edi?
5. Markazlashgan davlatlarning tashkil topishi arxiv ishiga qanday ta'sir qildi?

6. 
   Burjua inqiloblari g‘alabasidan so‘ng arxivlar faoliyatida qanday o‘zgarishlar yuz berdi?
   
7. 
   Jahondagi eng yirik arxivlar haqida so‘zlang.