I-mavzu. 1918-1939 yillarda angliya reja; 1-§. Urushdan keyingi iqtisodiy va siyosiy inqiroz yillarida Angliya

Tred-yunionlar Bosh kengashi 
(ingliz kasaba uyushmalarining rahbar 
organi) barcha ishchilarni yalpi ish tashlashga chaqirdi. 1926 yil 4 mayda Angliyada ishchilarning 
yalpi ish tashlashi boshlandi. Sanoatning ish tashlagan sohalarida faoliyat tamomila to‘xtadi.
Ishchilar o‘z harakatlarini g‘alabaga qadar davom ettirishga rozi edilar. Ammo ularning 
yetakchilari - Leyboristlar partiyasi ijroiya qo‘mitasi va Tred-yunionlar Bosh kengashi kurash eng 
qizigan paytda-1926 yil 12 mayda uni to‘xtatishga qaror qildilar.
Ishchi tashkilotlarining rahbarlari ishchilarning mag‘lub bo‘lishidan ko‘ra, ularning 
g‘alaba qozonishidan ko‘proq qo‘rqardilar. Chunki bunday kurashning siyosiy nizoga aylanib 
ketishidan nihoyatda cho‘chirdilar. Kasaba uyushmalari rahbarlari Britaniya ijtimoiy-siyosiy 
tizimining tarkibiy qismiga aylangan va bu tizimni saqlash, Britaniya iqtisodiyotining 
barqarorligini ta’minlash borasida ko‘proq tashvishlanardilar.
Bolduin hukumati tomonidan 1925 yilda moliya reformasi o‘tkazilib qadrsizlanib ketgan 
pul (funt sterling)ning oltin standarti (banknotni oltinga tenglashtirish va oltinga almashtira olish) 
tiklandi.
Konservatorlar hukumati 1925 yil oktabrida Lokarno bitimlarini tuzishda, Germaniya 
agressiyasini Sharqqa qaratish uchun zamin hozirlashda faol qatnashdi. Angliya “Daues plani”ga 

---

ko‘ra, Germaniya harbiy sanoatining tiklanishiga katta yordam qilib turdi va yangi “Yung plani”ni 
qabul qilishda ishtirok etdi.
Jahon bozori, xom ashyo manbalari va chetga kapital chiqarish obyektlari uchun kurashda, 
ayniqsa Angliya-Amerika ziddiyati keskinlashdi. Iqtisodiy va siyosiy jihatdan ancha rivojlangan 
Buyuk Britaniya dominionlari Kanada, Avstraliya va boshqalar o‘zlariga Angliya bilan teng 
iqtisodiy huquqlar berilishini talab qildilar. Ingliz burjuaziyasi yon berishga majbur bo‘ldi. 1926 
yili imperiya konferensiyasida dominionlar Britaniya imperiyasi tarkibida qolgani holda ichki va 
tashqi siyosatda mustaqillikka erishdilar va Angliya bilan yuridik jihatdan tenglashdilar.
1931 yilda parlament akti (Vestministr statuti) bilan kuchga kiritildi va Britaniya 
mustamlaka imperiyasi “Britaniya millatlar hamkorligi” degan nom oldi.